M Ə h ə m m ə d t a ğ I s I d q I 1 5 0 MƏHƏMMƏd tagi siDQİ Ə s ə r L ə r I

zalİK 
bu  barədə  olan  meyl  və 
rəğbətim   və  öz  hissəm ə 
düşəcəK 
vəzifəm i  əda  etm əyim 
bəzaətsizliyim ə  və  ədəmi-ləyaqətimə  qələbə  edib,  təlim i- 
ə tfa la   m əxsus  olan  Kitabi-nafedən  bilain tix ab   «Töhfei- 
benat»  nam ı  ilə  təsm iyə  etdiyim  bu  əsəri-naçizi  yazm ağa 
cəsarət  elədim.  L ü tf  nəzərilə  m ütaliə  b u y u ran   m aarif- 
pərvər  ədiblər və  təlim  yolu ilə  təcrübə  hasil  etm iş  müəl- 
lim lər  səhv  və  xətasını  təiyib  və  təhqirə  n isbət  verməy- 
ib,  nəzəri  ədibanə  və  him m əti-nəqqadanələr  ilə  təshih 
etm əK İərini 
m əxsusən  təm ənna  edirəm .  H ərgah  bu  barə- 
də  lay iq i-təq rif və  təhsin  olmasam  da,  m üvədədi-təriz  və 
n ifrin   olm am ağa  da əmin  və  üm idvaram .
*  
E l m   tələbində  olm aq  h ə r  bir  m ü s d lm a n   Kişisi  və 
m ü s d lm a n   q a d ın ı  ü ç ü n   fəzildtdir.

İXTAR
Bu 
Kİtabçeyi  əlifbanı  diqqətlə  oxuyub 
və 
hü ru fatın 
işKali  ərbəəsinə 
Kamilən  vüquf  yetirən  balaca  qızlara 
m əxsusdur 
kİ, 
bunda 
dərc 
olunan  dərusi-m ütəm əddədə 
və  heKayəti-nafeənin  vasitəsilə  hər  bir  validə  öz  qızını 
və  hər  bir 
m üəllim ə 
öz  m ütəllim lərini  şiveyi-qiraət  və 
üsuli-Kİtabətə  alışdıra  bilir.
Bu  Kitab  nəstəliq  x əttilə  təb  olunm ağa  üm də  səbəb 
odur 
Kİ,  о 
balaca  əlləri  ilə  rəh b əri-m aarif  olan,  qələmi 
tu ta n   xam m   qızlar  h ər  gün  oxuduğu  d ərsi  b ir  əlahidə 
d əftərə  yazm aq  ilə  təqviyyəti-zehnə  səbəb  olan  hüsni- 
x ə tti  də  təh sil  etməyə  m üvəffəq  olsunlar.  Bu  m üxtəsər 
Kİtabçada  ü su li-in şa  və 
fununi-Kitabət 
iq tizasın ca  yazı- 
lan  və 
beləlİKİə, 
lisa n i-tü rK id ə  
əm saiı  görülən  bəzi  ərəbi 
və  fa rs i  Kəlmələri  heyııi-tədrisdə  bəqədr  imKan  qızlara 
təlim  və  təlh im   olunm am ış  Keçilməsin.TainKİ  onlar  ada- 
bi-m ühavirə  və  üm urati-beytiyyəyə  d a ir olan 
mÜKalimat- 
dan  əlavə 
ədəbiyyati-Iisaniyyə 
və  də  filcüm lə  aşina  ol­
sunlar. 
TaiıxKİ  gələcəK 
zamanda 
ülum   və 
fü n u n  
...  təhsil 
etməyə  m ü q təd ir  ola bilsinlər.
MİNACAT
İlahi!  Q adiri-m ütləq  və  m əbud  b ir  həqsən.  Zati-əq- 
dəsini  əql  və 
fİK r 
ilə 
bilməK 
və  q ü d rə t  və  əzəm ətini  dil 
ilə  bəyanə  gətirm əK   olmaz.  İlahi!  Zam an  və  məKandan 
m ünəzze  və  tə r if  və  tövsifdən  m übərrasən.  A m m a  şan 
və  cəlalm   və  nuri-cəm alın  aləm ləri  doldurub 
k
İ,  h ə r  şeyi 
sənin  v ü c u d u n a   dəlil  və  rəhb ər və  h ə r  zərrə  sənin  qüdrə- 
tin ə   şahidi-m ötəbərdir.  Bu  ham ı  həddü-hesabsız  u ld u z la r 
və  h av ad a  cəh-cəh  ilə  te y ra n   edən  q u şlar,  yerdə  züm zü- 
mə  ilə  cərəyan  edən  n əh rlər,  çaylar,  rən g arən g   g ü llərin  
ə tri  və  g u n ag u n   m eyvələrin  təm i  sənin  hiK m ətinə  ayinə- 
d ir.  X üdavənda, 
elə 
b ir  q ad iri-təv an a və 
x aliq i-y eK tasən  
Kİ, 
q ü d rə t  və  q ü w ə td ə   və  əm ri-xilqətdə  əsla 
şərİK İn 
və 
n ə z irin   yoxdur.  P ərv ərd ig ara,  m ərhəm ət  n əzərin i  biz- 
dən 
Kəsmə, 
səhhəti-bədənim izi  əlim izdən  alm a,  v erdiyin  
ham ı  n em ətlərin   şÜKrünü  əda  etm əyə  bizləri  m üvəffəq 
elə,  lü tf   və  in ay ə tin i  halım ıza  şam il  qıl,  m əhəbbət  və  to-

fiq in i  bizlərə  rə q if  et.  G ünahlarım ızdan  Keç.  D ünya  və 
a x irə tim iz i  m əm ur  elə!  Ya  rəb,  üm id  əlim izi  dərgahi- 
aləm   p ən ah ın d an   naüm id  geri  qaytarm a!  İta ə t  və  ibadə- 
tim izi  dərəceyi-qəbuiə y e tir,  dua və  a x irətim izi  m üstəcəb 
elə,  xatim ül-ənbiyə  M əhəm m əd-əl-M ustəfa  hörm ətinə  və 
onun  рак  və 
paKİzə 
olan  övladı  haqqına.  Amin!
QİRAƏT
X anım   qızlar!  «Əlifba  Kitabını»  diqqətlə  oxudunuz. 
Və  h ə r  b ir  d ərsin   başında  yazılan  h ə riflə rin   şəKİllərini 
və 
səd aların ı  lazım m ca  öyrənib  və  anladınız.  İn d i  bu 
gözəl  Kİtabı 
oxumaq  sizlərə 
çox  asan  və  çox  faydalı 
olacaq.  B unda  neçə  şirin   heKayətlər  yazılıb!  Və  neçə  gö- 
zəl  d ə rslə r  tə rtib   olunubdur.  Bu  ə w ə lin c i  dərsdə  istəyi- 
rəm   yenə  «Əlifba»  Kİtabında  oxuduğunuz  d ərsləri  yadı- 
nıza 
salım .  X a tirin iz d ə d ir  kİ,  h ə rflə rin   ham ısı  rtu z  
d ö rd d ü r.  Və  о  h ə rflə r 
Kəlmənin 
başında,  a ra sın d a   və 
a x ırın d a  yazılanda  h ə r b iri  neçə  su rətə  d ü şü r.  Və  hərflər 
b ir-b irin ə  yapışanda  səslər  h asil  o lu r  kİ,  о  səslərdən 
Kəlmələr 
əmələ 
gəlir.  Məsələn,  a-ta,  a-na,  ba-ba  kİ,  bu 
səslərdən  a ta ,  ana,  baba 
Kəlmələri  təşKİl 
o lu n u r.  Necə 
Kİ,  ba-la-bal-dan-şi-rin-dir  sədalarından  «bala  baldan 
şi- 
rin d ir»   ib a rə ti  əmələ  gəlir.  İndi  bu  dərsdə  bir  neçə  asan 
cüm lələr  v a r,  onu  oxuyaq:  «Mənim  Kİtabım  gözəldir.  Bu 
g ü n   dərsim   asan d ır.  Y alan  danışm aq  günahdır.  Elm   və 
tərbiyyət  hamıya  vacibdir. 
Əməlsiz  alim in  faydası  yox- 
d u r.  K itab   oxum ağın  m ənfəəti  çoxdur.  K itab   in san a   gö- 
zəl  m ü n isd ir.  Qış  və  yaz  oxu  yaz».
S Ü B H   N A M A Z I
F atm a  sübh  tezdən  d urub,  dəstəm az  alıb  gəldi, 
səccadəsini  açdı.  N am azını  qılıb  q u rta ra n d a n   sonra  qar- 
d aşı  Q asım ın  başı ü stə yavaş-yavaş  d u rd u  onu  oyatm ağa:
-Qasım,  Qasım!  D ur,  az  qalıb  g ü n   çıxsın,  nam azın 
v a x tı 
Keçir.
Qasım  d u ru b ,  dəstəm az  alınca  F atm a  xan ım  
k
İ
ç
İ
k
 
q ard aşı  İb rah im i  də  oyatdı 
Ki, 
ona  da  nam az  təlim   edib 
qaldırsıq .  N am azların ı  tam am   edəndən  so n ra  h ə r  üçü 
q aziü lh acat  olan  A llahın  dərgahm a  əd  g ö tü rü b   m inacat 
elədilər.  F atm a  dedi 
k
İ:

Q ardaşlarım ,  mən d u a eyləyim,  siz  də  «amin»  deyin!
“P ə rv ə rd ig a ra ,  rəh m ət  və  bərəK atını  b izlərə  nazil 
qıl.  E hsan  etd iy in   n em ətləri  əlim izdən  alm a.  Qəlblərim i- 
zi  elm  və  ib ad ət  n u ru   ilə  rövşən  və  m ü n ə w ə r  elə!  Pər- 
vərdigara!  B izləri  böyüdüb  tərbiyə  v erən   ata-anam ızm  
ö m rü n ü   tu la n i  qıl.  O nlarm   sayəsirü  bizim   başım ızdan 
Kəsmə!  V alideynim izi  və  m üəllim lərim izi  və  qövm  və  əq- 
rabam ızı  d ü n y a  və  ax irətd ə  rə stg ah   eylə!  İlah i,  sən  mə- 
su m la rın   d u asın ı  tez  m üstəcəb  edərsən!  B izim   də  b u   mə- 
sum anə  duam ızı  qəbul  elə.
F a tm a   bu  tö v r  d u a  etdİKCƏ  Qasım  və  İb rah im   də 
«amin»  d ey ird i.  M ehriban  an aları  gəlib,  o n ları  b u   halda 
görəndə  h ə r  ü çü n ü   də  m əhəbbətlə  qucaqlayıb,  b ağ rın a 
basdı!  Və  o n lar  da  an aların ın   əlindən  öpdülər.  Və  ham ısı 
b ir  yerdə  a ta la rm ın   h ü z u ru n a   gedib,  ədəb  ilə  salam   ve- 
rib ,  əyləşib  çay  içməyə  m əşğul  oldular.
TƏRBİYƏNİN  TƏFAVÜTÜ
İ
k
İ  b acm ın   hər  b irisin in   b ir  oğlu  v a r  id i.  O nlar 
o ğ lan larm a  b ir-b irin d ən   tə fa v ü tlü  
su rə td ə   tərbiyə  ve- 
rird ilə r.  B irisi  adabi-tərbiyətə  aşna  olm adığı  ü ç ü n   oğlu- 
n u n   m əzacına  görə  hərəKət  edib  və  onun  n azı  ilə  oynar- 
dı.  Və  b alasım n   h ə r  b ir  x ah işin i  y erinə  yetirdİKCə  onun 
x ü lq ü n ü   pozub  daryəKİni  üzərdi.  Bu  əziz  və  ərKÖyün  ba- 
lan ın   x ö rəy in in   əndazəsi  və  y atıb   d u rm a ğ m m  vədəsi  yox 
idi,  H ər  növ  Konfet  və  hər  qisim   meyvə  və  h ə r  cürə  oy- 
uncaq,  bəİKƏ,  h ə r  b ir  ağ lın a  gələn  şeyi  istə d iy i  v a x td a  
h a z ır  olm asaydı,  ağlayıb,  çığırıb.  b ağ ırıb   özünü  yerdən- 
yerə  v u ra rd ı.  T ərbiyət  aləm indən  bixəbər  olan  an ası  da 
is tə r  zərərli  olsun,  is tə r  faydalı  olsun,  b alasın ın   h ə r  b ir 
istəd iy in i  və  arzu su n u   əmələ  gətirm əy i  m üzayiqə  etməz- 
di.  A m m a  о  b iris i  oğlunu  ağ u şi-tərb iy ətin d ə  saxlayıb, 
p ərv əriş  verdİKCə  və  analıq  m əhəbbətin  əmələ  gətirdiK cə 
yenə  b alasın a  iazım m ca  nəsihət,  tən riy ə  və  cəza  etməK- 
dən  g eri  d u rm azd ı.  Ə w əlin cin in   oğlu  çox 
y e m ə K d ə n  
zəif 
olub  və  çox  yatm aqdan  tənbəlləşib,  x u d sər  və  azadə 
gəzməKdən 
t ə r b iy ə s iz  
və 
e lm s iz   q a ld ı. 
A m m a 
d ig ə r in in  
h ə r  b ir  şeyi  diqqət  və  q ərarın ca  yeyib  və  içib,  an asın ın  
n əsih ətlərin ə  əməl  edib b ir 
ç a lış q a n  
və  zəhm ətsevən  uşaq 
oldu  Kİ, 
b öy ü d Ü K cə 
elm  və 
t ə r b iy ə t   s a y ə s in d ə  
validəsinə, 
vətəninə,  m illətinə  və  dövlətinə  böyÜK  x id m ə tlər  eylədi.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
т
Bəs,  b u n d an   m əlum   o lu r  Kİ,  in san ın   h ə r  b ir  h a lın ın   nə- 
ticəsi  u şaq   v a x tın d a   verilən  təlim   və  tərb iy ən in   əsəri  və 
səm ərid ir.  M əşhur  hÜKəmadan  Ə rəstu  deyibdir 
k
İ, 
u şağ ın   p isliy i  və  yaxşılığı  valideyninə  həm l  o lu nu r. 
ÇünKİ  Övlad  a ta  və  ananm  b ir  n isfid ir.
SİTARƏ  İLƏ  XALASI
S ita rə   məKtəbdən  azad  olub,  x u ram an -x u ram an   xa- 
lasıgilə  g ed ir.  V üqar  və 
təm Kin 
ilə  qapıdan  g irib   ədəblə 
salam   v e rir.  M ehriban  xalası  m əhəbbətlə  q o lların ı  açıb, 
S ita rə n i b a ğ rın a  basıb  üzündən və  gözündən  öpüb  deyir:
-  Əyləş,  gözüm   n u ru ,  balaca  S itarə,  əyləş!
-  X anım   xala!  Bəs  anam   hanı?  A nam   m ənə  dem işdi 
Kİ,  b u   g ü n   xalagilə  gedəcəyəm.  Sən  də  məKtəbdən  azad 
olub  gəl.  Bəs,  anam   nə ü çü n   gəlm əyibdir?
-  Sən  əyləş,  sevgili  S itarəm ,  anan  da  in d i  gələcəK. 
Y oxsa,  ananı  b ir  neçə  sa a td ır 
k
İ,  görm əyibsən,  ayrılığı- 
na  davam   edə  bilm əyib  d id a rın ı  arzu   edirsən?
-  Bəli,  bəli!  Mən  anam ı  b ir  gün  görm əsəm ,  tab   edə 
bilm ərəm .
-  Y oxsa  ananı  çox  sevirsən?
-  Ə lbəttə,  sevirəm ,  canım   Kimi  sevirəm .
-  A fərin ,  balaca  Sitarəm ,  afərin.  A nanı  sev  və  ona 
m əhəbbət  elə.  Zira 
Kİ, 
y er  üzündə  ana 
K İm i 
böyÜK 
nem ət 
tapılm az.  A nan 
s ə n i 
doğan  gündən 
h ə lə  
indiyə  Kİmi 
ç ə k - 
diyi  zəhm ətlərin  həddi-hesabı  yoxdur.  Südəm ər  v ax tın d a 
m əhəbbətlə  bəsləyən,  gecə  və  gündüz  beşiyin  yanından 
ayrılm ayan,  ağladığın  vaxtda öpə-öpə b ağrına basan,  ovu- 
dub  gözünün  yaşım   silən  anandır.  Naxoş  olduğun  zaman- 
da  səbr 
v ə  
aram ı 
k əsİİə-k əsİİə 
p ərəstar  olan,  əiindən  tu- 
tu b   x ırd a-x ırd a  ayaq  ü stə  qoyub  yeridən,  yavaş-yavaş  dil 
öyrədib,  söyləşdirib  danışdıran  anandır.  A nanın  zəhm ət- 
lərin i  nəzərdə  tu t,  ita ə ti  vacib  bil,  x atirin ə  dəymə,  ehti- 
ram ın   saxla,  h ər  b ir  hüququnu  gözlə.  Z ira  kİ,  ananın  öv- 
lada olan  m əhəbbəti 
və 
haqqı  atam n  
İKİ 
m islicədir,
ATA  v e   ANA  MƏHƏBBƏTİ
N ərgiz  xanım   ilə  Qönçəbəyim  bağçada  dərslərinə 
m əşğul  İKən  bağçanın  d iv a n n d a   yuva  tu tm u ş   sərçələr
Ф

civ-civ  və  cəh-cəh  ilə  b alalarm a  dən  g ə tirird ilə r.  Qöqçə- 
bəyim   dərsdən  fa riğ   olub,  sərçələrin  h al və 
h ərəK ətin ə 
və 
b a la la n n a   olan  meyl  və  m əhəbbətinə  diqqətlə  m ütə- 
vəcceh  id i.  Bu  halda  N ərgiz  xanım   da  d ə rsin i  tam am  
edib,  Qönçəbəyimə  dedi  kİ:
-  А   qız,  Qönçə,  bu  sərçələrə  baxıb,  nə  çox  təəccüb 
edirsən?
-  X anım   bacı,  əsla  sərçələrə  baxıb  təəccüb  etm irəm . 
B u n la rın   bu  qədər  öz  b alalarm a  olän  m əhəbbətinə 
təəccüb  edirəm .
-  Cəmi  heyvanatın  öz  balasına  olan  m əhəbbəti  mə-
lu m d u r.  B unda  təəccüb  yeri  yoxdur.  İn san ın   da  öz  övla-
dına  olan  m əhəbbəti  b u n ların   m əhəbbəti  ilə  bərabər  ola 
bilərm i?
-
  Bu  qədər  bil 
k
İ, 
in san ın   h ey v an atd an   ağıl 
və 
fəra- 
səti,  fə z ilə ti  və  şə ra fə ti  nə  qədər  a rtıq sa ,  övladm a  olan 
m əhəbbəti  ondan  dəxi  a rtıq d ır.
-  Nə  səbəbə  a rtıq d ır?
-  Ondan  ö trü  
K İ ,  
y u m u rtad an   çıxm ış  b ir  quş  Kİ,  hə- 
nuz  uçub  getm əyə  q ad ir  deyil,  a ta   və  anası  toxum dan, 
qurddan, 
m irçəK dən 
və  sair  cücülərdən  g ətirib   onları  bəs- 
lər.  Elə  Kİ,  bədəni  və  q an ad lan   Kamilən  tÜKİənib  pərvaz 
oldu,  onlar  dəxi  özləri  uçub,  gedib  ru z i  ax tarm ağ a başlar 
və  an aları  da  onları  m ühafizə 
e tm ə K d ən  
asudə  oiurlar. 
■^ynma  in san  öz  balasına  on  beş-iyirm i  yaşına  Kİmi  pərvə- 
riş  verib,  hər b ir  ləvazim atm ı  tədarÜK  eylər.  Ondan  sonra 
yenə  həm işə  onun  hüm m ətinə  və  qəminə  şərİK  olub,  öm- 
rü n ü n   a x ırm a   Kİmi  balasınm   yolunda  zəhm ət  çəKİb  can 
qoyar.  M əazallahl A ta və  anamxzm  haqqı nə  böyÜKdür!  Və 
nə  qədər o n lara ira ə t və  məhəbbət  etməK  lazım   gəlir!
İ K İ   B A C IN IN   M Ü K A L İM Ə S İ
B ir  g ü n   İzzət  öz  böyÜK  bacısı  Səadət  ilə  a n a la rın ın  
y an ın d a çay içdİKİəri  v ax td a bu  günə  söhbət  ed ird ilər.
Izzət:  -  Bacı,  bu  gün  cümə  g ü n ü   o ld u ğ u n a  görə 
m ənim   is tira h ə t  g ü n ü m d ü r.  Mən  cümə  g ü n ü n ü   о  b iri 
g ü n lərd ən   a rtıq   sevirəm .
Səadət:  -  Sevgili  Izzətim ,  əlbəttə,  cüm ə  g ü n ü   о  b iri 
g ü n lərd ən   şə rif və  m öhtərəm   g ü n d ü r.  GərəKdir,  onu  əziz 
tu ta s a n .  A m m a  sən  cümə  g ü n ü n ü   tə til  g ü n ü   olm aq  cə- 
h ətin ə  görə  sevirsən,  elə  deilm i?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ш
-  Bəli,  belədir.  ÇünKİ 
cüm ə 
g ü n ü   olanda  rah at- 
ra h a t  əyləşirəm ,  gəzirəm ,  dolanıram ,  gəlinlərim i  bəzəyi- 
rəm .  O tağım ı  silib-süpürüb,  şeylərim i  düzürəm .  Ev  işlə- 
rin ə   əl  y etirirəm ,  dərslərim i  oxuyuram .
-
  Bəs, 
nə  üçün 
dərslərini  lap  ax ırd a oxuyursan?
-  Şənbə  g ü n ü n ü n   dərslərinə  hazırlaşm aq  üçün.
-  BərəKəllah! 
Maşallah!  Ə lbəttə,  gərəK  hazırlaşa- 
san.  ÇüıiKİ  о  b iri  g ü n lərin   faydası  sənə  cümə  günündən 
a rtıq d ır.  Elm   təh sil  etməK  insanın  ə w ə lin c i  vəzifəsidir.
-  Elm  təh sil 
etməKdən 
məqsəbimiz 
nədir? 
Bizlərə 
nə  faydası var?
- 
Balaca bacım! 
Sən 
hənuz 
KİçİKSən. 
Elm in 
ləzzətin i 
və 
fa y d a s ın ı 
necə 
K İ,lazım dır 
bilm əyirsən.  Bu  qədər  bil 
Kİ, 
d ü n y a d a  
heç  b ir  şey  elmsiz  əmələ  gəlməz.  Və  insanın 
h ə r  işində  və  əməlində  elmə  ehtiacı  v a rd ır.  İn sam n   fəzi- 
ləti  və  heyvan  ilə  in san m   tə fa v ü tü   elm  ilə b ilin ir.  Sən  də 
elm  ədəb  təh sil  et, 
tairiKİ  d ü n y a  
və  ax irətd ə  səadətm ənd 
olasan.
A nası  dedi:  -  Qızım, 
balaca 
İzzətim ,  b ir  v a x t 
olacaq 
Kİ, 
sən  də  b ir 
dudmanm 
m ürəbbisi  və  b ir  evin  zəhmət- 
Keşi 
olacaqsan. 
Əgər  indi  elm və 
tərbiyə 
Kəsb  etm əyəsən, 
bəs,  о  zam an  hansı  fəzilət  ilə  fə x r 
edəcəKSən? 
Və  bir 
evin 
üm uratını 
necə 
dolandıracaqsan? 
Elm  və 
tərbiyətə 
ehtiyacı  olan 
övladına  necə 
pərvəriş  verəcəKsən?
İzzət 
xanım   bu 
sözləri  eşitcəK 
durub  getdi,  öz 
otağında  dərslərinə  məşğul 
oldu.
ƏDƏBLİ  VƏ  TƏ R B İY Ə Lİ  R Ü BA BƏ
Rübabə  xanım   о  qədər ədəbli və  tərb iy ətli q ızd ır kİ, 
h ə r  Kəs  onu  görəndə, 
«Kaş 
mənim  də  belə  b ir  qızım  
olaydı»  -  deyib,  arzu  eylər.  Rübabə  h ər  b ir  hal  və  hərə- 
Kətdə 
əsla  özgə  qızlara  bənzəməz.  A ta-an asın ın   h üzuru- 
n a  gələndə  və  ya  b ir  məclisə  varid  olanda  və  özündən 
bÖyÜKİəri  görəndə  ədəb  ilə  salam   v erir.  Bu  az  sin n i  ilə 
bərabər  oxum aq  və  yazm ağı 
Kamilən 
bilməKdən  savayı, 
nə  qədər  iş  və  tİKİş  öyrənibdir.  B unlardan  əlavə,  bişm iş 
bişirməKdə  və  sa ir  səliqələrdə  anası  ilə  bərabər  iş  görər. 
Ev  işlərində 
0
  qədər  üsul  ilə  dolam r  Kİ,  indiyə  Kimi 
rübabənin  əlində  bir  şey  sınm ayıbdır.  M əgər  Rübabə  te ­
am  ağzın  doldurub  tez-tez  yeyir  və  yainKİ,  ü stü n ə   tö- 
KÜr?  M əgər  Rübabə  xanım   çay və  qəhvə  içəndə  nəlbəKiyə

tÖKÜb 
püfləyə-püfləyə  içir?  Haşa!  H ərgiz  ondan  belə  hə- 
rəKət  sa d ir  olm az.  H ər  kəs  R übabəni  sü frə   b aşın d a  və 
çay  içilən  v a x t  görsə,  onun  о  ədəbanə  hərəK ətinə  və  na- 
zİK anə 
h a lə tlə rin ə   heyran 
q a lıb , 
təəccüb  eylər,
R übabə  həm işə 
ösKÜrəndə, 
asq ıran d a  və  ya  əsnəy- 
əndə  dəsm alını  və  əgər  dəsm alı  olm asa,  əlin i  ağzına  tu- 
ta r .  Heç  v a x t  barm ağı  ilə  b u rn u n u   və  q u lağ ın ı  qurdala- 
maz.  H əm işə  d ırn a q la rı  tu tu lm u ş,  əii  və  ayağı,  üst-başı 
t ə m iz   v ə   paK İzə 
olur.  D oğrudan,  Rübabə 
K İm i  q ız la r ın  
a ta sı  nə  qədər  xöşbəxt  və  xöşbəxtdir.  Və  onun  an ası  nə 
əcəb b əx təv ər  övrətdir!
VALİDƏ  MƏHƏBBƏTİ
Keçən 
zamanlarda  günahKarlan 
və 
ölümə  layiq 
olanları  cürbəcürə  cəzalar  ilə  həlaK  edərdilər, 
Bəzisinin 
başını  Kəsərdilər  və  bir  parasını  dara  çəKərdilər  və  bir 
cüınləsiııi  həbsxaııada  saxlayıb,  duzsuz  görəK  verərdilər 
Kİ,  о  biçarələr  şit 
xörəK  yedİKCə 
qanları  xarab  olub,  artıq 
zəhmət 
y ə  
əziyyət 
ç ə k ə -ç ə k ə  
ölsünlər. 
B ir 
günləri  bir  gü- 
паЬкаг  övrətin  təqsiri  sabit  olandan  sonra  hÖKm  elədilər 
Kİ,  onu  dara  çəKib  boğsunlar. 
Sonra 
divanxana  rəisi  ona 
rəhm  edib  cəzasmın  təxfifi  üçün  fitva  verdi  kİ,  həbsxa- 
nada  yalqız  başına  qalıb,  öz-özünə  acından  ölsün.  0   övrə- 
tin  qızı  anası  ölənə  Kİmi  onun  yanına  gedib-gəlməyə 
rüxsət  istədi. 
Rəis 
qızın  xahişiıü  bir  şərt  ilə  qəbul  etdi 
Kİ,  hər  dəfə  pdəndə  onu  yoxlasınlar  kİ,  özü  ilə  bir  şey 
aparmasın. 
B ir 
neçə  gün  bu  qərar  ilə 
Keçəndən 
sonra  öv- 
rətdə bir  zəf  əlaməti,  aclıq əsəri  görünməyib  təəccüb  etdi- 
lər.  B ir  g ü n   gizlincə  diqqət  edib  gö rd ülər  kİ,  qız  öz  əmc- 
əyindən  anasına  süd  verir. 
Bu 
hala  dəxi  artıq  təəccüb 
edib  heyran  qaldılar.  Qızm bu  aqilanə 
h ə r ə K ə t i  
və  anasına 
bu  dərəcədə  olan  m əhəbbəti  haKimlərin  riq q ətin i  və  rəh- 
mini  artırıb,  anasım  ona bağışladılar  və  dövlət  xəzinəsin- 
dən  onların  ömrü  olduqca  hər bir  xərc  və  məsrəfini  təyin 
və  təhsin  etdilər.  Və  о  həbsxanam 
sÖKÜb, 
yerinə  «Övlad 
məhəbbəti»  ünvanlı bir  nişangah bina elədilər.
BALA  TƏRBİYƏTİ
O vlada  ə w ə lin c i  təlim   və  tərbiyə  v erən  an ad ır. 
A n a ların  
r ə f ta n   və  K irdan,  hal, 
hərəK əti 
b alaların   qəl-

binin  aynasm a 
əks
  salır,  Elm li  və  m ərifətli  an alar  süd 
verən  v a x td a n   başlayıb,  övladının  təlim   və  tərbiyəsinə 
m əşğul  o lu rlar.  H üsni-əxlaq və  adab  tərbiyətə  vaqif  olan 
validə  b alasın m   təlim   və  tərbiyəsini  Özünün  bəzənib-
düzənm əyindən vacib bilirlər.
B ir  gün  zər  və  zivərə  həris  olan  b ir  arvad  fa x ir  li- 
b asların ı  geyib  və  cəvahiratı  ilə  bəzəndiyi  halda  bala 
tərbiyəsinə  aşiq  olan  b ir  xanım ın  evinə  gəldi.  Qiymətli 
libasını  və  bahalı  qaş-daşını  iftix a rla   göstərəndən  sonra 
m ürəbbiyə  xanım ı  adi  və  sadə  libasda  görüb:  «Sənin  də 
zər-zivərini 
görməK 
istəyirəm »,  -dedi.
X anım   cavab verdi 
k
İ:
- 
Əgər b ir  az  səbr 
eləsən, 
onları  sənə  nişan 
verərəm. 
B ir  azdan  sonra b alaları  məKtəbdən  gəlib,  evə  daxil
olanda,  o n larm   əlindən  tu tu b ,  о  arv ad m   y an ın a  g ətird i
və  dedi:
-
  M ənim  
də  zər-zivərim , 
müİK  və 
m alım ,  cah 
və  cə- 
lalım   b u   İKİ  g ö zlərim in   n u r u   və  c iy ə rp a rə lə rim d ir.  Mə- 
n im   ü ç ü n   əziz  b a la la rım a   tə lim   və  tə rb iy ə   verm əK  cava- 
h ir a td a n   q iy m ə tlid ir.
R U Q İY Y Ə N İN   SÖ H B Ə Tİ
D ünən,  cümə  günü  dərslərim i  oxuyub  q u rta ra n d a n  
sonra  anam a  dedim 
k
İ,  ana,  mənim  tİKİşimi  h aray a  qo- 
yubsan!
-  Ana:  - 
Sənin  tiKİşini 
yığışdırıb  boxçanm  
ü stü n ə
qoym uşam ,  -  cavabını verdi.
TİKİşim  sadə,  yaşıl  parçadan  özüm ün  KÖynəyim idi. 
Həvəslə  g ö tü rü b   yaxasınm   ə tra fın a   qırm ızı  məməli  na- 
xış  qoydum.  Y aşılın  üstündən  qırm ızı  necə  gözəl  görü- 
nürdü!  Necə  yaxşı  yaraşırdıl  Sonra  düym ələrini  tİKəndə 
necə  oldusa,  birdən  iynə barm agım ın  ucuna  soxuldu.  Elə 
b ir  h ala  qaldım   Kİ,  az  qadı  ağlım  dağılsın  və  huşum   ba- 
şım dan  uçsun.  B ir  də  gördünı  Kİ,  barm ağınıın  ucundan 
qan  d u rd u  
ç
İ
kkə
-
ç
İ
kkə
  tÖKÜlməyə.  Davam  edib,  səsimi 
çıx artm ad ım   Kİ,  anam   eşitm əsin.  ÇünKİ  gəlib  m əni  о 
halda  görsəydi  yəqin  Kİ,  ağlardı.  B arm ağım ı  bağlayıb, 
tİKİşimi  yığışdırıb  yerinə  qoydum.  İndi  h ər 
kəs
  görər, 
so ru şar  Kİ:
-  B arm ağına 
nə 
olub?  Barm ağm ı 
nə  üçün 
sarım ısan?
-  İynə batıb,  -  deyib  cavab verməKdən usanm ışam .

по
NƏSİHƏTNAMƏ
1)  S ir r  in san d a  əm anət  olduğundan  can  Kİrai  giz-