M əsləhətçi: C. Q. Nuriyev. Elm V ə Təhsil Mərkəzi «Təfəkkür»

C
ədvəl 5^^ 
1995-2002-ci ill
ər ərzində əsas məhsul 
növləri üzrə idxalın strukturu 
M
əhsul növləri
1995
199
8
199
9
200
0
200
1
2002
C
əmi 
100 
100 
100 
100 
100 
100 
Ərzaq və 
heyvandarlıq 
m
əhsulları 
41.5 
16.3 20.1 19.0 16.4 14.3 
Heyvandarlıq 
m
əhsulları 
11.1 
2.9 
2.6 
2.7 
2.4 
2.1 
Bitki m
ənşəli 
m
əhsullar 
7.7 
9.0 
11.2 10.2 8.2 
6.4 
Bitki v
ə heyvan 
m
ənşəli yağlar 
8.2 
0.5 
1.2 
İ.O 
0.9 
0.8 
Ərzaq məhsulları, 
içkilər, tütün 
14.5 
3.9 
5.1 
5.1 
4.9 
5.0 
Mineral m
əhsullar 
15.1 
7.9 
8.7 
9.8 
17.0 19.5 
Kimya s
ənayesi 
m
əhsulları 
9.2 
7.4 
5.6 
7.2 
4.8 
5.0 
Plastmas, kauçuk, 
rezin v
ə onlardan 
hazırlanmış 
m
əmulatlar 
1.7 
2.2 
1.7 
1.9 
2.1 
2.4 
Kağız kütləsi, kağız, 
karton v
ə 
m
əmulatlar 
2.3 
1.5 
0.9 
1.6 
1.7 
2.1 
Az
ərbaycanın iqtisadi icmalı. Rüblük bülleten, aprel-iyun, Bakı, 
2001, s
əh. 191. Azərbaycan rəqəmlərdə. Bakı, 2002-2003, səh. 54. 
215 

---

Daş, gips, sement və 
m
əmulatları 
1.2 
2.9 
1.9 
1.5 
1.5 
1.6 
Metal v
ə metal 
m
əmulatları 
6.3 
12.0 
10.8 10.5 9.2 
16.9 
Maşın, avadanlıq və 
mexanizml
ər 
12.4 32.3 
33.1 31.0 24.7 23.8 
Yerüstü, hava və su 
n
əqliyyatı vasitələri 
5.5 
8.1 
8,7 
8.5 
13.9 7.5 
Dig
ər mallar 
4.8 
9.4 
8.5 
9.0 
8.7 
6.9 
/ 1995-ci ild
ə ixracın strukturunda ərzaq və heyvandarlıq 
m
əhsulları 6,0%, mineral məhsullar 58,6%, maşın, avadanlıq və 
mexanizml
ər 6,2% təşkil etmişdir. 2002-ci ildə ixracın 
strukturunda 
əsaslı dəyişikliklər baş vermişdir. İxracın 
strukturunda mineral m
əhsullar 88,9%, ərzaq məhsulları 3,1%, 
kimya s
ənayesi məhsulları 1,7%, metal və metal məmulatları 
1,0%, maşın, avadanlıq və mexanizmləri rnüvafiq olaraq 1,4% 
t
əşkil etmişdir. 
Son ill
ərdə mal dövriyyəsində baş verən bu əsaslı 
d
əyişikliklər, məhz aparılan uğurlu iqtisadi islahatların, 
sahibkarlığa dövlət qaydasının təzahürüdür. 
Az
ərbaycan Respublikası Prezidentinin «Azərbaycan 
Respublikasında sahibkarlığın inkişafına dövlət himayəsi 
sah
əsində əlavə tədbirlər haqqında» imzaladığı 10 sentyabr 
2002-ci il tarixli f
ərman respublikada sahibkarlığın inkişafına 
t
əkan vermiş, əhalinin həyat səviyyəsinin yaxşılaşdırılmasında və 
iqtisadiyyatın inkişafında sahibkarlığın rolunu artırmışdır. Lakin 
r
əqabətə davamlı istehsal sahələrinin inkişafında və əhalinin 
m
əşğulluğunun təmin olunmasında sahibkarlıq hələ də həlledici 
amil
ə çevrilməmişdir. 
2 1 6

---

Göründüyü kimi, istər idxalın, istərsə də ixracın 
strukturunu 
t
əkmilləşdirmək tələb olunur. Respublikada 
m
əhsuldar qüvvələr inkişaf etdikcə yerli istehsal hesabına 
əhalinin tələbatı ödəndikcə, kənar yerlərdən məhsul idxalı 
azalacaqdır və məhsul istehsalı çoxaldıqca, onun rəqabət 
qabiliyy
əti yüksəldikcə, ixracın strukturu da təkmilləşdiriləcəkdir.