M. M. A lim o V a, sh. S. M a V ju d o V a, S. R. A X m ato va termodinamika

101

---

Nazorat uchun savollar
1. Ichki y o n u v d v ig a te lla ri d eb q a n d a y d v ig a te lla rg a aytiladi?
2. Ichki y o n u v d v ig a te lla rin in g sik llari n e c h a xil b o 'la d i?
3. Ichki y o n u v d v ig a te lla rin in g sik llarin in g asosiy xarak teristi- 
kalarin i ay tin g ?
4. H ajm o 'z g a rm a g a n d a issiqlik k e ltiru v c h i sik ln in g FIK ni ifo- 
d a sin i y o z ib bering.
5. H a jm o 'z g a rm a g a n d a issiqlik k e ltiru v c h i s ik ln in g FIKni q a n ­
d a y o sh irish m u m k in ?
6. D izel sik lin in g FIK ni ifo d a sid a asosiy rol o 'y n a y d ig a n fak- 
tu rla r n im alar?
7. A ralash h o ld a issiqlik k e ltiru v c h i te rm o d in a m ik jara y o n la - 
rin i sozlab b ering.
8. D vig atellarin i ish la sh u slu b in i tu sh u n tirib b erin g .
102

---

X bob. GAZ TURBINA QURILM ALARINING SIKLLARI
45-§. G az turbina qurilm alari (GTQ)
P o rsh en li ichki yonuv7 d v ig a te lla rin in g asosiy kam chiligi q u v - 
v a tin in g c h ek lan g an lig i, ishchi jism ni a d ia b a tik k e n g a y ish in i at- 
m o sfera b o sim ig a olib b o rib b o 'lm a slig id ir. B u n d a y kam chilik 
g az tu rb in a q u rilm a la rid a b o 'lm a y d i. U la rd a ishchi jism sifa tid a
s u y u q yoki g az y o q ilg 'ila rn i y o n ish id a n h o sil b o 'lg a n m ah su lo t- 
lari ish latiladi. Ishchi jism y u q o ri h a ro ra t va b o sim bilan y o n ish
k a m e ra s id a n so p lo g a y u b o rila d i va k a tta tezlik b ila n tu rb in a n in g
p a rra k la rig a u rilad i, u n in g k in etik en e rg iy asi m ex an ik en erg iy a 
o lish u c h u n ishlatiladi.
G T Q ning ichki y o n u v d v ig a te lla rig a q a ra g a n d a ancha q u lay - 
lik to m o n la ri bor: kam m etall sarflanishi, o g 'irlig in i kam lig i, q u v - 
v a tin i k o 'p lig i, y u q o ri a y la n ish la r so n ig a ega. Lekin u la rn i qu- 
rish d a k o 'p m a s a la la m i y ec h ish g a to 'g 'ri keladi. E ng a w a l turbi- 
n a g a k e la y o tg a n g a z n in g h a ro ra tin i o sh irish z a ru r, b u esa G TQ si- 
n in g FIKni o sh ira d i.