M. M. A lim o V a, sh. S. M a V ju d o V a, S. R. A X m ato va termodinamika

(179)
b u n d a n .
T
3
- T
2
P
- T
1
e k
-1
• p
(180)
3-4 a d ia b a ta orqali:
(181)
b u n d a n .
(182)
Shu q iy m a tla m i FIK ifo d asig a q o 'y is h b ila n q u y id a g in i h o sil 
qilam iz.
O xirgi ifo d a d a n k o 'rin ib tu rib d ik i, FIK o rtish i to ra y ish d arajasi 
va a d ia b a ta k o 'rsa tk ic h la rig a b o g 'liq ekan.
B u n d a y sikl b ila n k o m p re s s o rli d v ig a te lla r ish la y d i va s i­
q ilg a n h a v o n in g y u q o ri b o sim i tu fa y li fo rs u n k a o rq a li y o q ilg 'i 
p u rk a lis h i n a tija s id a y o q ilg 'in in g y o n is h ja ra y o n i a m a lg a o s h ir i­
ladi.
44-§. A ralashgan h o ld a
V
 = const va P = const bo'lgan d a
iss iq lik k eltiru v ch i sik l
Bu sik ln in g afzalligi s h u n d a k i, k o m p re sso rsiz ish la y d ig a n sikl 
b o 'lib , s u y u q y o q ilg 'i y o q ilg 'i n a so sid a n y o q ilg 'i fo rsu n k a si o rq a ­
li silin d rn in g b o sh q ism iga kichik to m chi s h a k lid a y u b o rila d i. Bu 
to m c h ila r siq ilg an h a v o g a tu sh ish i b ila n a w a l hajm , s o 'n g ra b o ­
sim o 'z g a rm a g a n d a y o n a d i. B u n d a y jara y o n la r 35-rasm d a k o 'rs a ­
tilgan.
97

---

b
35-rasm . a - a ra la s h g a n h o ld a is s iq lik k e ltiru v c h i s ik ln in g
P - v
d ia g ra m m a s i; b - a r a la s h g a n h o ld a is s iq lik k e ltir u v c h i s ik ln in g
T -s
d ia g ra m m a s i
Ishchi jism Pi, 
v b T :
p a ra m e trla r b ila n a d ia b a tik 1-2 ch iziq b i­
la n siqiladi. Izoxora 2-3 orq ali ish ch i jism g a 
cj{,
izo b a ra 3 -4 o rq a ­
li 
qi'
issiqlik k eltiriladi. S o 'n g ra ishchi jism 4-5 a d ia b a ta ch izig 'i 
o rq ali k e n g a y ad i va 5-1 chiziq o rq ali 
q
2
issiqlik olib ketiladi. Shu 
siklni foydali ish koeffitsiyentini aniqlaym iz.
^ = а1л п = 1_ _ ч 2_
(184)

q i +cii
98

---

K eltirilgan issiqlik m iq d o ri 
i:
q{ = cv (T
3
- T 2)
 
(185)
qi = Cp(T
4
 - T 3) 
(186)
A jralg a n issiq lik m iqdori:
q2 = Ct,(T5 - T 1) 
(187)
O lin g a n q iy m a tla m in g FIK ifo d a sig a q o 'y is h natijasida:
T\t = l