M ü n d ə r I c a t



Yüklə 11,3 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə310/437
tarix30.12.2021
ölçüsü11,3 Mb.
#22247
növüDərs
1   ...   306   307   308   309   310   311   312   313   ...   437
Cədvəl 3.44 

Torpaqların pozulma kateqoriyaları 

 

Pozulmanın 

kateqoriyası  

Çıxarılmanın həcmi və üsulu  

Landşaftın vəziyyəti  



Çox güclü  

Faydalı qazıntı açıq üsulla çıxarılır. 

Pozulmuş  torpaqların  sahəsi  5  min 

ha-dan çox; xammalın həcmi 1mlrd. 

t və ya 1 trill.m

3

 -dan çox.  



Təbii landşaftların tamamil 

transformasiyası  (məhvi); 

hətta  qismən  rekultivasiya 

da çətinləşir.  

 



371 

 

davamı 





Güclü  

Faydalı qazıntının çıxarılması üstün 

açıq  üsulla  aparılır.  Pozulmuş  tor-

paqların sahəsi 1-dən 5min ha-a qə-

dər;  xammalın  həcmi  1mlrd  t-dan 

100  mln  t  və  ya  1  trill.m

3

  -dən  100 



mlrd. t.m

3

 -a qədər.  



 

 

Təbii landşaftlar 



transforma siya olunub 

ilkin rekultivasiya 

olunmadan təsərrüfatda  

istifa dəyə yararsızdır.   

Orta 

Çıxarılmanın  açıq  və  yeraltı  üsulu. 



Bərk mineral xammalın həcmi 10 – 

100mln.t  və  ya  10-100mlrd.m

3



pozulmuş torpağın sahəsi.  



Torpaqlar  qismən  və  ya 

müvəqqəti  olaraq  təsərrü-

fatda  istifadədən  çıxarıl-

mışdır. Təbii landşaftların 

bərpası mümkün dür.  

 Əhəmiy 


yətsiz  

Açıq  və  yeraltı  qazmalar. Bərk  mi-

neral xammalı həcmi 10 mln.t və ya 

10  mlrd.m

3

;  pozulmuş  torpaqların 



sahəsi 0,01-dən 0,1min.ha ya qədər. 

Torpaqlar  qismən  və  ya 

müvəqqəti  olaraq  təsərrü-

fatda istifadədən kənarlaş-

dırılır.  Landşaftlar  zəif 

pozulmuşdur.  

  

Faydalı  qazıntıların  çıxarılması  ərazinin  hidroloji  rejimini  dəyişir. 



Dövlət  hidroloji  institutunun  tədqiqatları  göstərdi  ki,  Stavropol  qrupundan 

olan  dəmir  filizlərinin  mənimsənilməsi  yeraltı  suların  səviyyəsinin  93m 

azalmasına  və  Oskolets  çayının  yeraltı  qidalanmasının  24%  azalmasına 

səbəb  oldu.  Regional  azalmalarla  qovuşaraq,  yeraltı  suların  səviyyəsinin 

depressiyası  su  rejiminin  formalaşmasına  KMA-dan  çox  uzaq  məsafələrdə 

əhəmiyyətli dərəcədə təsir edir.  

Dağ  -  mədən  işləri  və  təsərrüfat  fəaliyyətinin  torpağın  pozulması  ilə 

müşiyət  olunan  digər  növləri  rekultivasiyanın  həyata  keçirilməsi  ilə  bağlı 

olan  vəzifələrin  həyata  keçirilməsini  tələb  edir.  Rekultivasiya  –  torpağın 


Yüklə 11,3 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   306   307   308   309   310   311   312   313   ...   437




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin