M ü n d ə r I c a t

Misal. Şəkər bişirmə sezonunda təyin etmək tələb olunur: ikinci mad-

di ehtiyyatlar (tullantılar); ətraf mühitə daxil olan çirkab suların və çirklən-

dirici maddələrin miqdarı,  eləcə də OBT

20

 və OKT. 

İlkin  məlumatlar:  Çuğundurdan  şəkər  -  tozu  istehsal  edən  zavod.  Su 

təchizatı sistemi qapalı (dövrü), çirkab su əmsalı ε  =  0,5. 1 ton çuğunduru 

emal  etmək  üçün  3,5m

3

  su  tələb  olunur.  Bir  iş  növbəsində  1  adama  təsər-

rüfat - məişət ehtiyyatları üçün lazım olan su 25 l-dir. İş növbəsində işçilərin 

sayı  78  nəfər.  Zavod  il  ərzində  3  iş  növbəsində  113  gün  işləyir.  İş  növ-

bəsinin  müddəti  8  saat.  Iş  növbəsində  dəzgahın  işləmə  müddəti  7  saat.  Bir  

iş növbəsində 1108 t şəkər çuğunduru emal olunur. Çuğundur jomu çıxımı - 

80%,  melas  -  5%,  filtrasiya  çöküntüləri  -  15%.  İstehsal-məişət  axınlarında 

asılı maddənin qatılığı  - 4,2 q/l. OBT

20

 = 1,5 q O

2

/l,  OKT= 2 q O

2

 /l. ϑ - 

parametri 0,001.   

Həlli.  (4.2)  formuluna  görə  şəkərbişirmə  sezonunda  çirkab  suların 

ümumi atılmasını təyin edirik: W

ct 

=  [0,025 . 78 + (3,5 . 1108 .7)/3 . 113 . 

0,5] = 575486 m

3

.  

Çuğundur jomunun çıxımı - 375612. 08 = 300 490 t, melas – 375612 . 

0,05  =  18  781t,  filtrasiya  çöküntüsü  –  375612.  0,15  =  56  342  t.  (4.3)  for-

muluna görə asılı  maddələrin təsərrüfat-məişət  çirkab suları  ilə  atılamsının 

miqdarını tapırıq: M

içm 

= 0,001. 575 486. 4,2 = 2417 t. (4.3) formuluna görə 

təyin edirik ki, çirkab sularında üzvi maddələrin bioloji oksidləşməsinə 863 

t oksigen tələb olunur; kimyəvi oksidləşməyə O

2

 tələbatı - 1151 t.