M ü n d ə r I c a t
Yüklə 11,3 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- P. funicuiosum, P. janthinelium, P. vermiculturum
|
Cədvəl 3.22
Torpağın ağır metallarla çirklənmə səviyyəsinin göstəriciləri
Ağır metallar 1 kq-da uyğun gələn çirklənmə səviyyəsinin miqdarı, mq Ilkin yol verilən
Ikinci az Üçüncü orta Dördüncü yüksək
Beşinci, çox yüksək
Kadmium ˂YVQ YVQ 3-ə qədər
3 – 5 5 – 20 ˃ 20 Qurğuşun ― ˂ 125
125 – 250 250 – 600 ˃ 600 Civə
― ˂ 3
3 – 5 5 – 10 ˃ 10 Sink
― ˂ 500
500 – 1500 1500 – 3000 ˃ 3000 Mis
― ˂ 200
200 – 300 300 – 500 ˃ 500 Kobalt
― ˂ 50
50 – 150 150 – 300 ˃ 300 Nikel
― ˂ 150
150 – 300 300 – 500 ˃ 500 Molibden ― ˂ 40
40 – 100 100 – 200 ˃ 200 Qalay
― ˂ 20
20 – 50 50 – 300 ˃ 300 Xrom
― ˂ 250
250 – 500 500 – 800 ˃ 800 Vanadium ― ˂ 225
225 – 300 300 – 350 ˃ 350
3.5.2. Ağır metalların torpaq mikroorqanizmlərinə təsiri Torpaqda bakteriyaların kütləsi təxminən 10 t/ha təşkil edir; mikros- kopik gbələklər də eyni kütləyə malikdir; yosunların kütləsi – 0,1 t/ha, ibti- dailərin isə 370 kq/ha-ya qədərdir. Torpağa antropogen təsirin indiqasiyası üçün mikrobioloji göstəricilər sistemini - mikrob senozunun strukturu, mikroskopoik göbələklərin fitotok- sikliyi, torpağın bioloji aktivliyi, vegetativ hüceyrələrin qarşılıqlı münasi- bəti: Fusarium mühitində qara rəngli aktinomiset qrupundan Niger spor-ları- nın miqdarının batsill növ müxtəlifliyindən olan Bac.idosus steril aktinomi- setlərə nisbəti təşkil edir. Mikroorqanizmlərin köməyilə torpağa antropogen təsirlərin diaqnostikasında onların reaksiyasının dörd səviyyəsini ayırırlar: təsir etmir – nəticə yoxdur (homeostaz səviyyəsi), stres, rezistentlik (mü- 341
qavimətlik), represiya. Homeostaz səviyyəsində antropogen təsir aşağı səviyyədə olur, mik- rob cəmiyyəti üçün təsiri olmur, belə ki, təsirin
sistem asanlıqla ilkin vəziy- yətinə qayıdır. Ali orqanizmlərə çirkləndiricinin mənfi təsiri, bir qayda olaraq, müşahidı olunmur. Stres zamanı (orta çirklənmə səviyyəsinə uyğun gəlir) torpağın mik- rob sistemində aktiv funksiyalı mikroorqanizmlər qrupunda dominantlaşma dərəcəsinin yenidən paylanması ilə üzə çıxan dəyişiklik baş verir. Hətta, antropogen təsirin effektindən sonra belə, uzun müddət bərpa olunmaması ilə xarakterizə olunurlar. Toksin yaradan mikroorqanizmlərin inkişafının stimullaşmasından çirklənmənin ali orqanizmlərə mənfi təsiri tez-tez mü- şahidə olunur. Stresdə mikrob cəmiyyətində dominantlıq vəziyyətini mik- roskopik göbələklər: P. funicuiosum, P. janthinelium, P. vermiculturum, Yüklə 11,3 Mb. Dostları ilə paylaş:
|