M ü n d ə r I c a t
Yüklə 11,3 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Almaniyada
|
ġəkil 5.1. Ekoloji sertifikatlaşlaşma obyektlərinin təsnifatı (standartlar və keyfiyyət. - 1996.- №9)
İçməli suyun sertifikatlaşdırılması probleminin həllində xeyli irəliləyiş qeydə alınır ki, öz növbəsində sertifikatlaşmanın bu obyektinə tələbat normativlərinin dəqiq olmamasından gərginlik yaradır. 1995- ci ildə dövlət standartı qəbul olunub ―Suyun keyfiyyəti. İçməli su. Keyfiyyətə nəzarət‖, içməli suyun, materialların, texnoloji proseslərin və təsərrüfat - içməli su təchizatında istifadə olunan qurğuların sertifikatlaşdırma sistemi hazırlanıb. Müxtəlif həcmlərdə qablaşdırılmış içməli suyun sertifikatlaş- dırılması həyata keçirilir, mərkəzləşmiş su təchizatı sistemindən daxil olan içməli suyun sertifikatlaşdırılması problemi həll olunur. Hər şeydən əvvəl yeni növ məhsul və proseslərin ekolojiliyinin qiymətləndirilməsinə böyük diqqət ayrılır. Onlara hər şeydən əvvəl normativ sənədlərdə uyğun olan tələbatları müəyyən etmək lazımdır. Məsələn, yeni konstruksiya və texnologiyalara ekoloji tələbatların standartlaşdırılması üzrə işlərə başlan- TƏM Təbii obyektlər Təbii ehtiyyatlar Təbii komponentlər TƏM-in çirklən- mə mənbələri Təbiət mühafizə texnologiyaları Ekoloji informasiya ehtiyyatları məhsullar və texnologiyalar Texnogen mənbələr Istehsalat, texno loji proseslər Komunikasiya kompleksləri vasitələri və obyektləri Istehsalat və istehlak tullantıları Təbiət mühafizə yönümlü məhsullar (xidmət..,, iş) Ekoloji xidmətlər Təbiət mühafizə qurğuları və məhsulları Ekologiya sahəsində informasiya məhsullar Ekoloji məlumatlar bazaları və banklar Ekologiya sahəsində proqramlaşmış
məhsullar TƏM-in bütün mühitlərinin çirklənməsinin ekoloji modeli Ekoloji metodikalar
Ekoloji sertifikatlaşdırmanın əsas obyektləri 443
mışdır. Müəyyən qədər İSO – BSC –nin (seriya 14000) beynəlxalq standart- ları ilə harmoniya təşkil edən, ―Ətraf mühitin keyfiyyətinin idarə olunma sisteminin‖ dövlət standartının layihəsi hazırlanıb. Qərbi Avropa ölkələrində ekosertifikatlaşma kifayət qədər geniş inkişaf edib. O adi sertifikatlaş- dırmanı tamamla yır və həmişə mütləq xarakter daşıyır. Fransada, məsələn, kənd təsərrüfatı məhsullarının ekosertifikasiyası 1960-cı ildən qanunveri- cilik səviyyəsində həyata keçirilir. Onun əsasında həm məhsulun növünə görə, həm də ayrı-ayrı istehsal müəssisələrin və ya istehsalçılar ittifaqının ekonişanları verilir. Bu nişanlar ―qırmızı işarələr‖ adlanır və istehlakçıların məlumatlandırılması üçün yayımlanmışdır. Bütün ekonişanlar MF - nın milli uyğunluq nişanını tamamlayır. Ekosertifikatlaşmanın prinsipləri isteh- lakçı və ətraf mühit üçün məhsulun təhlükəsizliyinin təmin olunmasından ibarətdir. Fransanın ekosertifikatlaşdırılmasının əsas qaydalarına daxildir: istehlakçılar məhsulun ekoloji təmiz olmasına nəzarət edə bilər; ekosertifi- kat verən orqanın tərkibinə ətraf mühitin mühafizəsi üzrə ictimai təşkilat- ların nümayəndələri və istehlakçılar mütləq daxil olmalıdırlar; ekosertifikat sertifikatlaşdırılan məhsulun bütün həyat dövriyyəsini əhatə etməli və istehsalçıda ekosertifikat almağa iqtisadi maraq oyatmalıdır. Toplanmış təcrübələr ekosertifikatlaşmanın vahid milli sistemini yaratmağa imkan verdi, hansı ki, devizi – istehlakçılar məhsulun zərəri haqqında hər şeyi bilməli deyil, lakin onların NF nişanı olan məhsulun bütün hallarda daha təhlükəsiz olduğuna mütləq inanmağa haqqı var. Almaniyada ekoserti- fikatlaşma üzrə işlər 1974-cü ildən başlanmışdır. Bir neçə ildən sonra indiki nişana oxşayan ―Mavi mələk‖ ekonişanı yaradıldı. Bu nişan altında markalanmış məhsul onun ekoloji təhlükəsizliyinə təminat verən müəyyən olunmuş meyarlar qrupuna uyğun gəlir. Məsələn, ekonişanı olan maşın tullantı qazlarının etibarlı təmizləyici sistemi ilə təchiz olunmuşdur. Alman ekosertifikatlaşdırma əməliyyatının diqqətini cəlb edir. Əvvələr yalnız Almaniyanin ekonişanı olan ―Mavi mələk‖ və ―Yaşıl nöqtə‖ indi ümum- avropa əhəmiyyətlidir.
Yüklə 11,3 Mb. Dostları ilə paylaş:
|