Maddany ň gurlu

Suwuklyk we gaz
özüne berlen daşarky basyşy hemme 
tarapa üýtgewsiz iberýär.
Suwuklyk ýa-da gaz özüne berlen daşarky basyşy ony düzýän 
bölejikler arkaly geçirýär. Bölejikleriň basyşy geçirmek üçin olar 
hereketde bolmalydyr. Hakykatdan-da, köp hadysalar (howada ysyň 
ýaýramagy, syýanyň suwda eremegi) suwuklyk we gaz bölejikleriniň 
hereketdedigini tassyklaýar. Bölejikler hereketlenmek bilen gabyň 
diwarlaryna urulyp, 
içki basyş
y emele getirýär. Içki basyş üçin Paskalyň 
kanuny gysgaça şeýle kesgitlenýär.
Agyrlyk güýjüni hasaba almanda,
 suwuklyk
ýa-da 
gazyň 
bölejikleriniň gabyň diwarlaryna edýän basyşy hemme tarapa 
birmeňzeş bolýar.
Paskalyň kanunyndan tehnikada giňden peýdalanylýar. Ähli 
awtomobillerde, otlularda ulanylýan tormoz sistemasy, ýeri gazýan, 
ýük ýükleýän traktorlarda 
gidraw lik pres
diýlip atlandyrylýan 
gurluşyň prinsipi ulanylýar.
Gidrawlik pres.
Gidrawlik pres özara suwuklyk geçiriji turbajyk 
bilen birikdirilen porşenli iki sany silindrden ybaratdyr (29-njy surat). 
Si lindrler haýsy-da bolsa bir suwuklyk bilen doldurylýar. Porşen leriň 
üstleri dürlüçedir (
S
1
we 
S
2
). 

---

60
Eger kiçi üstli porşene 
F
1
güýç bilen täsir 
edilse, ondan suwuklyga 
p
F
S
1
1
1
=
basyş geçirilýär. 
Paskalyň kanunyna görä bu basyş üýtgewsiz 
ýagdaýda her tarapa geçirilýär. Şol sanda, 
S
2
üstli ikinji por şene hem.
29-njy surat.
F
1
S
1
F
2
S
2
Porşende 
p
2
2
2
=
F
S
basyş emele gelýär. 
p
1
=
 p
2
dan 
F
S
F
S
1
1
2
2
=
. Mundan