Maddany ň gurlu

F
F
S
S
2
2
1
1
=
.
Diýmek, 
S
S
2
1
gatnaşyk näçe uly bolsa, 
F
2
hem 
F
1
den şonça uly 
bolýar.
Mesele çözmegiň nusgasy
Gidrawlik presiň kiçi porşeniniň üsti 5 sm
2
, uly porşeniniň üsti 
50 sm
2
bolsa, şeýle pres güýçden näçe esse üstün çykýar?
B e r l e n:
F o r m u l a s y:
Ç ö z ü l i ş i:
S
1
= 5 sm
2
S
2
= 50 sm
2
F
S
F
S
1
1
2
2
=
, 
mundan
F
F
S
S
2
1
2
1
=
F
2
2
0 sm
sm
F
1
2
5
5
=
= 10 esse.
Tapmaly
F
F
2
1
= ?
Jogaby: 
10 esse.
Amaly ýumuş
Sellofan halta suw salyp, Paskalyň kanunyny tejribede barlap 
görüň.
1. Paskalyň kanuny ulanylýan ýene nähili gurluşlary bilýär-
siňiz?
2. Içki basyşyň bardygyny nähili tejribede görmek mümkin?
3. Gidrawlik pres nämäniň hasabyna güýçden üstün çykýar?
4. Gidrawlik pres güýçden üstün çyksa, nämeden utul magy 
mümkin? Bu hakda pikirleniň.
5. Gidrawlik presde suwuklygyň ýerine howany ulanyp 
bolarmy?

---

61
25-nji TEMA
DYNÇLYK ÝAGDAÝYNDA GAZLARDAKY WE 
SUWUKLYKDAKY BASYŞ
Öňki temada suwuklyk we gazlarda içki basyşyň bardygy 
aýdylypdy. Bu basyşa 
dynçlyk ýagdaýyndaky basyş
diýlip 
hem atlandyrylýar. Suwuklyk ýa-da gazy düzýän bölejikler öz 
agyrlyklaryna eýe bolýar. Şoňa görä-de her bir gatlak öz agyrlygy 
bilen aşakdaky gatlagy basýar. Olar toplanyp gabyň düýbüne berilýär. 
Bu basyş, şeýle hem,