Maddany ň gurlu

3-nji TEMA
JEMGYÝETI
Ň
 ÖSÜ
Ş
INDE FIZIKANY
Ň
 ÄHMIÝETI. 
ÖZBEGISTANDA FIZIKANY
Ň
 ÖSÜ
Ş
I
Gadymda ýaşan adamlar bütinleý tebigata bagly bolupdyrlar. 
Çünki hiç bir zady öz elleri bilen döretmezden, daş-töwereginde 
bar zatlary ulanypdyrlar. Ýagyş, sowuk we ýabany haýwanlardan 
gowaklara gizlenip gutulypdyrlar. Assa-ýuwaş aw gurallaryny oýlap 
tapypdyrlar we otdan peýdalanmagy öwrenipdirler. Netijede olaryň 
ýaşaýşy barha ýeňilleşipdir. Şoňa görä-de tebigaty öwrenmek, ondan 
peýdalan mak we oňa täsir edilip başlanypdyr. Tebigat baradaky 
bilimleri öwrenmek we olaryň esasynda tebigatyň baýlyklaryndan 

---

9
netijeli peýdalanmak netijesinde adamzat üşemek, garaňkylykda 
galmak aç galmak ýaly halatlardan we köp kesellerden gutulmagy 
başardy. Ynsan ýer ýüzi boýunça, howada we suwda arkaýyn hereket 
edýär.
Tebigy bilimleriň içinde fizika öňdebaryjy orny eýeleýär. Birinji 
temada aýdylyp geçilişi ýaly, onuň öwrenýän ugry giň gerimlidir. 
Fizikanyň öwrenilen her bir täze kanunalaýyklyklary jemgyýetiň 
özüşine güýçli täsir edýär. Şonuň üçin Özbegistany myzda hem fizika 
ylmyny ösdürmek boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar. Bu işler 
bilen esasan Özbegistan Ylymlar akademiýasynyň degişli ylmy-barlag 
institutlary hem-de ýokary okuw edaralarynyň laboratoriýalaryndaky 
alymlar meşgullanýarlar.
Häzirki wagtda Özbegistan Respublikasynyň Ylymlar akade-
miýasynyň
Ulug bek adyndaky Astronomiýa instituty, Akademik 
S.A. Azimow adyndaky «Fizika-Güneş» YÖB ýanyndaky Fizika-
tehnika instituty we Materialşynaslyk instituty, G.Mawlanow 
adyndaky Seýsmologiýa instituty we Garagalpagystan tebigy ylymlar 
ylmy-barlag institutynda mehaniki, ýylylyk, elektrik, ýagtylyk we ses 
hadysalaryna degişli ylmy gözlegler alnyp barylýar.