«маgistratura məRKƏZİ» Əlyazması hüququnda

İşçilərarası ünsiyyətdə anlama və qavrama əngəlləri. İşgüzar ünsiyyət zamanı 
işçilər arasında effektiv bir ünsiyyətin baş tutması, ünsiyyətə mane olan faktorların 
aradan qaldırılmasıyla mümkün olur.Ünsiyyət maneələrinin bəziləri bunlardır. 
- Qavramadakı fərqliliklər 
- Dildəki fərqliliklər 
- Şayiə, dedi-qodu, səs-küy
- Mənəvi faktorlar 
- Sözlərlə mimikalar arasındakı uyğunsuzluq 
- İnamsızlıq 
- Alıcının duyğu dünyasını təyin edə bilməmək, nizamlaya bilməmək 
- Qeyri-kafi informasiya 
- Əksik motivasiya 
- Kompleks və həddindən artıq texniki bir dil 
- Üz-üzə ünsiyyət imkanı tapa bilməmək 
- Ünsiyyətdə fərqli və qeyri-kafi kanallardan istifadə etmək 
kimi faktorlar işgüzar ünsiyyət zamanı işçilər arasında effektiv bir ünsiyyətin 
maneələridir. Bu maneələrin uyğun vasitə və üsullarla aradan qaldırılması heyət 
arasında effektiv bir işgüzar ünsiyyət prosesinin baş tutmasına imkan verir. 
Ünsiyyəti asanlaşdıran üsullar. Ünsiyyəti asanlaşdırmaq üçün "DAMAR" düs-
turunu istifadə edin.
18
 Diqqətləri qazanın. Çox maraqlı bir söz və ya anekdot vasitəsilə sözə başlayın. 
 Asanı seçin. Rahat anlışılmaq və fikrinizi bütün auditoriyaya, hədəf kütləsinə 
çatdırmaq üçün nitqinizi sadələşdirin.
 Maraq çəkin. Dinləyənlərə mövzunuzun nə üçün əhəmiyyətli olduğunu izah 
edin. 
 Arzu yaradın. Sizin fikirlərinizi dinləmələrinin onlar üçün necə faydalı 
olacağını bildirin. 
18
Gümüş Mustafa, Yönetimde Başarı İçin Altın Kurallar, Alfa Basım Dağıtım, İstanbul 1999. 

---

35 
 Razılaşma yaradın. Dinləyicilərə, izah edəcəyəniz şeyin onlar üçün də əslində, 
nə qədər faydalı olduğunu qəbul etmələrini təmin edin. 
Ünsiyyəti asanlaşdırmaq üçün, alıcı - mesajı qəbul edən tərəf, yaxşı və aktiv bir 
dinləyici olmalıdır. Aktiv dinləyici ola bilmək üçün
19
: 
₪ Danışığı kəsin, heç kəs danışaraq dinləyə bilməz. 
₪ Danışanın rahatlaması üçün sərbəstlik yaradın. 
₪ Danışana dinləmək istəyindəyinizi göstərin, başqa şeylərlə məşğul olmayın, 
saatınıza baxmayın. 
₪ Diqqəti dağıdan şeyləri ortadan qaldırın. Gərəksiz danışıqları dinləməyin. 
₪ Natiqi empatik dinləyin, özünüzü onun yerinə qoyun. 
₪ Səbirli olun, başqa heç bir şey düşünməməyə çalışın. 
₪ Özünüzü rahat hiss etməyə çalışın, yüngül tutun, başqa şeylərlə oyalanmayın. 
₪ Tənqidi sonraya buraxın, tənqid ünsiyyəti maneə olur. 
₪ Sual verin, natiqin mesajını başqa sözlərlə açıqlayın. 
₪ Danışmağa tələsməyin, bu mərhələdə danışmaq çox cazibədar ola bilər; ancaq 
bunu etməyin, natiqin sözünü bitirməsini gözləyin. 
₪ Ünsiyyəti asanlaşdırmaq üçün ünsiyyətin maneələrini aradan qaldırın. 
Ünsiyyətdə məsafə anlayışı. İşgüzar ünsiyyət zamanı işçilər arasında effektiv 
ünsiyyətə təsir göstərən mühüm amillərdən biri də məsafə anlayışıdır ki, onu da qeyd 
etmədən keçmək olmaz. Ken Cooperə görə, başqaları ilə aramızda saxladığımız 
məsafə, uzaqlıq onlara qarşı duyğularımızla əlaqədardır və onlarla olan əlaqələrimiz 
haqqında bəzi şeyləri göstərir. Elə bu uzaqlıq suverenlik sahəsi olaraq adlandırılır və 
dörd ana bölgəsi mövcuddur. Bunlar: 
— məhrəm bölgə 
— şəxsi bölgə 
— sosial bölgə 
— ümumi bölgə 
19
Türker Asuman, Örgüt Çalışma Gücü Olarak İnsan ve Davranışları, Türkmen Kitapevi, İstanbul, 1999. 

---

36 
Məhrəm sahə, 45 santimetrə qədər olan uzaqlığı əhatə edir. Əslində, məhrəm 
sahə bizə yaxın olmaq haqqına sahib insanlar üçündür, lakin güləş, basketbol kimi 
yaxın təmas tələb edən döyüş idmanlarından, kino, lift, izdihamlı küçə kimi 
mühitlərdə məcburi olaraq da istifadə edilir. Bu kimi hallarda, yad insanlara 
lazımından çox yaxın olmaq bizi narahat edir.
Şəxsi sahə, 30-75 santimetrlik bir məsafəni əhatə edir və normal olaraq iki 
yoldaşın, dostun danışarkən qoruduqları uzaqlıqdır.
Sosial sahə təxminən 120-210 santimetrə qədər olan bölgəni əhatə edir. 
Ümumi sahə isə, üç metrlik yaxud daha geniş bir məsafəni əhatə edir və maraq 
duymadığımız və ya hər hansı bir əlaqə qurmağa çalışmadığımız yad insanlara 
ayrılmışdır. 
İstədiyimiz suverenlik sahəsini qorumaq və idarə etmək yenə bizim 
əlimizdədir. Başqalarının suverenlik sahəsinin sərhədlərinə diqqət etməli, danışıq 
əsnasında onlara yaxınlaşaraq və uzaqlaşaraq iş yoldaşlarımızın və tanıdıqlarımızın 
ehtiyac duyduğu sahəni müəyyən etməliyik. Bu mənada, deyə bilərik ki, suverenlik 
sahəsi sözsüz ünsiyyətdə həm bir göstərici, həm də yaxşı bir vasitədir.
20
Təşkilati ünsiyyətin dəyərini yaratmaq üçün yalnız ünsiyyət mənbələrini idarə 
etməyin uğuru deyil, ünsiyyətin təşkilati strategiyaya bağışladığı təsirinin ölçüsü 
dəönəmlidir.
21
Strateji təşkilati ünsiyyət, təşkilatın hədəflənən məqsədlərinə necə çatacağını 
təyin edən mərkəzi və bütöv bir çərçivədir.Ünsiyyət strategiyası, təşkilatın daxili və 
xaricindəki ünsiyyətin təşkili, həyata keçirilməsi və qiymətləndirilməsinə zəmin 
yaradır. Təsirli bir təşkilati ünsiyyət strategiyası: 
• Təşkilatın missiyası və məqsədləri, fəaliyyət göstərdiyi bazar arasında əlaqə 
qurur. 
• Ünvanlı məqsədlərə çatdıracaq qaynaqları ortaya çıxarır. 
20
Ken Cooper, Sözsüz İletişim: İnsan Yönetiminde Vücut Dilini Nasıl Kullanırsınız?, Tunç Yalkı (çev.), İstanbul: 
İlgi Yayıncılık, 1989, s. 17-18,s. 28-37.
21