MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

              Ümumi psixologiya. Psixologiya

 

336 

336 

canlandırmağa alıĢdırmalıdır.  

Öyrənmənin,  yaddasaxlamanın  səmərəliliyini  təmin 

edən  yolların  sayını  artırmaq  olardı.  ġübhəsiz  müəllimin 

burada qeyd olunan və digər səmərəli yollardan istifadə etmək 

bacarığı  aĢılaması  Ģagirdlərin  zəruri  bilik,  bacarıq  və 

vərdiĢlərə  yiyələnməsi  iĢini  asanlaĢdırır,  təlim  fəaliyyətinin 

səmərəliliyini yüksəldir. 

 

VI.24.7. Təlimin fərdiləĢməsi və diferensiasiyası 

 

Məktəb  təcrübəsindən  məlum  olduğu  kimi,  Ģagirdlər 

özlərinin öyrənməyə qabillikləri, əqli inkiĢaf səviyyələri, idrak 

imkanları,  fərdi  psixi  xassələri  və  s.  görə  bir-birlərindən 

fərqlənirlər.  Ona  görə  də  həmin  Ģagirdlərin  hamısı  ilə  eyni 

yolla  iĢləmək  istənilən  nəticəni  vermir.  Bu  cəhət  təlimin 

fərdiləĢməsi  və  diferensiasiyasının  vacibliyini  irəli  sürür. 

Bununla bağlı olaraq psixologiyada fərdi fərqlərin öyrənilməsi 

sahəsində  əldə  edilən  uğurlar  məktəb  təcrübəsində  fərdi 

yanaĢma  prinsipinin  özünə  yer  etməsində  xüsusi  rol 

oynamıĢdır. 

Fərdi  yanaĢma  mühüm  psixoloji-pedaqoji  prinsip  kimi 

diqqəti  cəlb  edir.  Təlimin  fərdiləĢməsi  və  diferensiasiyası 

anlamının  yaranması  fərdi  yanaĢma  nəzəriyyəsi  və  təcrü-

bəsinin  inkiĢafında  yeni  mərhələ  kimi  özünü  göstərmiĢdir. 

Təlimin  fərdiləĢməsi  dedikdə  forma  və  üsullarından  asılı 

olmayaraq Ģagirdlərin fərdi xüsusiyyətlərinin təlim prosesində 

nəzərə 

alınması 

baĢa 

düĢülür. 

Əgər 

Ģagirdlərin 

qruplaĢdırılması  formasında  nəzərə  alınarsa,  təlimin 

fərdiləĢdirilməsindən  fərqli  olaraq  buna  təlimin  dife-

rensiasiyası deyilir. (Ə. Əlizadə). 

Hər bir Ģagird özünəməxsus fərdi xüsusiyyətlərlə seçilir. 

Bir  tərəfdən  bu  xüsusiyyətləri  qorumaq,  digər  tərəfdən  onları 

daha  da  inkiĢaf  etdirmək  məktəbin  əsas  vəzifəsi  sayılır. 

Təlimin fərdiləĢməsi və diferensiasiyası, hər Ģeydən əvvəl, bu 

---