MahirəNərimanqızı
Yüklə 4,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya
116 116 bu önəmli xüsusiyyəti onun hər bir növündə öz təsdiqini tapır. Belə bir önəmli qanunauyğunluq ilk növbədə insanın cisim və hadisələrə münasibəti ilə müəyyən olunur. BaĢqa sözlə desək insanda müəyyən hiss və emosional hal doğuran qıcıqlandırıcı (söz, hərəkət, hadisə, cism, və s.) yaddaĢda daha yaxĢı saxlanılır. Psixologiyada hisslərlə hafizənin qovĢağında önəmli bir fenomen – emosional hafizə fenomeni əmələ gəlmiĢdir.
hafizə və qavrayıĢa göstərdiyi təsiri təsdiq edir. QavrayıĢ sahəsində tədqiqat aparan klinist-psixoloqlar psixologiyada təsbit olunan faktı təsdiq edirlər. Sübut olunmuĢdur ki, insan onun üçün təhlükə törədən, həyatı üçün qorxulu olan cisim və hadisələri bir qayda olaraq düzgün qavramır. Yaxud da əksinə insan sevinc hissini yaĢayanda, sevəndə kiməsə vurulanda ətrafda baĢ verən hadisələrin, insanların yalnız yaxĢı cəhətini görür, onları dəyiĢdirmək istəmir, olduğu kimi qavrayır, tənqidi münasibət bəsləyə bilmir. «Sevən adamın gözü kor olar» dedikdə məhz sevgi hissinin qavrayıĢa göstərdiyi təsir ön plana çəkilir. Hisslərin idrak fəaliyyətində rolu təkcə qavrayıĢ və hafizə prosesləri ilə məhdudlaĢmır. Təfəkkür, təxəyyül və nitq kimi idrak prosesləri də hisslərlə vəhdətdə cərəyan edir. Təfəkkür və hiss, ət və dırnaq kimi bir-birindən ayrılmazdır (Ə.Ə.Əlizadə). Onların vəhdətdə inkiĢaf etdirilməsi müasir Azərbaycan məktəbi üçün prioritet olmalıdır. Təhsil müəssisələrində təlim-tərbiyə iĢlərinin bu istiqamətdə qurulması daha da ahəngdar, kamil Ģagird Ģəxsiyyətinin formalaĢdırılması deməkdir. Ali psixi funksiya kimi təfəkkürlə hiss arasında funksional – genetik əlaqə mövcuddur. Yeni təhsil konsepsiyası Ģagirdin, tələbənin təfəkkürünü inkiĢaf etdirməyi əsas məqsəd kimi qarĢıya qoyur. Bu yolda hafizə artıq köməkçi vasitəyə çevrilir. Mütəxəssislərin fikrincə son dövrdə bir çox yerlərdə, təhsil |