MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

Ümumi psixologiya.

 

Psixologiya

 

 

309 

309 

309 

309 

309 

309 

309 

309 

309 

fəaliyyəti  Ģüurlu  məqsədlərlə  idarə  olunsun.  Həqiqi 

mənimsəmə həmiĢə müxtəlif idrak məsələlərinin həlli ilə bağlı 

olan  fəal  prosesdir.  Belə  mənimsəmə  nəticəsində  əldə  edilən 

biliklər  müəyyən  sistem  təĢkil  edir  və  təcrübəyə  tətbiq  oluna 

bilir. 

Təlim  şagirdlərin  biliklər  sistemini  mənimsəmələrinə 

və  həmin  bilikləri  təcrübəyə  tətbiq  etmək  üçün  lazım  olan 

vərdiş və bacarıqlara yiyələnmələrinə yönəlmiş məqsədyönlü 

idrak fəaliyyətidir.  

Təlim  məqsədəyönəlmiĢ  prosesdir.  Burada  insanın 

öyrənməsi  baĢ  verir.  Lakin  hər  cür  öyrənməni  təlim  adlan-

dırmaq  olmaz.  Yalnız  mütəĢəkkil,  məqsədəuyğun  və  planlı 

öyrənmə prosesini təlim adlandırmaq olar. 

Adətən, təlimdən danıĢarkən müəllimin buradakı rolunu 

nəzərə  alırıq.  Təlim  prosesində  öyrədən  müəllim  və  öyrənən 

Ģagird  mövcud  olur.  Onların  qarĢılıqlı  təsiri  Ģəraitində,  həm 

müəllim, həm də Ģagirdin fəallığının təsiri altında Ģagird bilik 

və vərdiĢlər əldə edir. Müəllim isə həmin prosesi idarə edir. 

Təlimin  müvəffəqiyyəti  psixoloji  cəhətdən  bir-biri  ilə 

bağlı  olan  üç  amildən  asılıdır:  nəyi  öyrədirlər,  kim  və  necə 

öyrədir, kimi öyrədirlər.  

Birincisi,  təlimin  xarakteri,  bu  sahədə  müvəffəqiyyətin 

əldə  edilməsi  mənimsənilməli  olan  materialdan,  onun 

məzmunu  və  sistemindən  asılıdır.  Ona  görə  də  təlimin  məz-

mununun  düzgün  seçilməsinə  xüsusi  diqqət  yetirilməlidir. 

Məzmun  düzgün  seçilmədikdə,  sistemsiz  və  pərakəndə 

olduqda,  öyrənilməsi  nəzərdə  tutulan  məfhumlar  lazımi 

səviyyədə  açılmadıqda  mənimsəmənin  səmərəli  gedəcəyinə 

ümid bəsləmək olmaz. Ona görə də öyrənilən fənlərin siyahı-

sını  və  həcmini  dəqiqləĢdirmək,  dərs  proqramlarının  və 

dərsliklərin  həddən  artıq  yüklənməsini  aradan  qaldırmaq, 

bunları  lüzumsuz  mürəkkəbləĢdirilmiĢ,  ikinci  dərəcəli 

materialdan  təmizləmək;  tədris  fənnləri  haqqında  əsas 

anlayıĢları  və  ümdə  ideyaları  son  dərəcə  aydın  ifadə  etmək, 

---