MahirəNərimanqızı

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya.
 
Psixologiya
15 
15 
15 
15 
15 
15 
15 
15 
15 
səfərbərliyə alınır, diqqətin mərkəzləĢməsi artır. 
Ġstər optamal oyanma sahəsi, istərsə də dominantlıq 
haqqında təlim ixtiyarı diqqətin mexanizmlərini kifayət qədər 
aydınlaĢdırmağa imkan vermir. Çünki ixtiyarı diqqət zamanı 
insan qarĢısına məqsəd qoyur, öz diqqətini tənzim edir, 
istədiyi obyektə keçirir. 
Müxtəlif neyrofizioloji tədqiqatlar göstərir ki, diqqətin 
fizioloji əsasını passiv oyanıqlıqdan fəal oyanıqlığa keçidi 
təmin edən ümumi fəallaĢma təĢkil edir. Bu isə müxtəlif
bələdləĢmə reaksiyalarında təzahür edir. BələdləĢmə refleksi
orqanizmin əksər üzvlərinin fəaliyyətində dəyiĢikliklərə səbəb 
olur (baĢın, gözün qıcıqlandırıcıya tərəf çevrilməsi, maddələr 
mübadiləsi, ürək-damar sisteminin və s-nin fəaliyyətində). 
Bir çox klinik tədqiqatlar göstərir ki, ixtiyarı diqqət 
mexanizmlərinin idarə olunmasında beynin alın payı xüsusilə 
böyük rol oynayır. Beynin alın payı zədələnmiĢ xəstələrdə 
davamlı gərgin ixtiyarı diqqətin yaradılması əslində mümkin 
deyildir. 
IV. 7. 3. Diqqətin növləri 
 
Psixoloji ədəbiyyatda yönəliĢlik və mərkəzləĢmənin 
xarakterindən asılı olaraq diqqətin 3 növünü qeyd edirlər: 
qeyri-ixtiyari, ixtiyari və ixtiyaridən sonrakı
diqqət. Qeyri-
ixtiyari diqqət diqqətin daha sadə növüdür, o heç bir iradi 
cəhdlə, məqsədlə bağlı olmayan diqqətdir. 
QarĢıya məqsəd qoymadan psixi fəaliyyətimizin 
müəyyən obyekt üzərinə yönəlməsi qeyri-ixtyari diqqət üçün 
xarakterik haldır. Bu zaman bizi əhatə edən cisim və hadisələr 
diqqətin seçiciliyini təmin edir. 
Qeyri-ixtiyari diqqətin yaranması üçün qıcıqlandırıcılar 
bir 
sıra 
xüsusiyyətlərə 
malik 
olmalıdırlar. 
Bura 
qıcıqlandırıcıların intensivliyini, gözlənilmədən təsirini, onlar 

---