MahirəNərimanqızı
Yüklə 6,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Diqqətin yayınmasına
|
www.elmler.net
- Virtual İnternet Resurs Mərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya 21 21 21 21 21 21 21 21 21 Onun eksperimentlərində yoxlanılanlar saatın tiqqiltisini eĢidirdilər. Müəyyən zaman intervalı keçəndən sonra saatın səsi fluktiasiyaya uğqayırdı. N.N.Lanqe qöstərdi ki, tərəddüd dövrü təqribən 2-3 saniyə təĢkil edir. Diqqətin tərəddüdünün səbəblərinə yorğunluğu və hiss üzvlərinin adaptasiyasını aid etmək olar. Diqqətin tərəddüdü onun davamlılığına əks olan bir xüsusiyyətdir. Diqqətin yayınmasına gəldikdə bu, hər hansı bir fəaliyyət zamanı diqqətin qeyri-ixtiyari olaraq əsas iĢlə əlaqəsi olmayan kənar cisim və ya hadisəyə yönəlməsindən ibarətdir. Diqqətin yayınması ilə mübarizə tədbirlərindən biri iĢlədiyimiz yerdə kənar qıcıqların mümkün qədər olmamasına çalıĢmaqdır. Lakin buna həmiĢə nail olmaq mümkün olmur. Bəzən istər-istəməz bir sıra yayındırıcı qıcıqlandırıcıların təsir göstərdiyi Ģəraitdə iĢləməli oluruq. Ona görə də diqqətimiz yayınır. Bu cəhəti nəzərə alaraq insan özündə həm sakit Ģəraitdə, həm də kənar qıcıqlandırıcıların təsir göstərdiyi Ģəraitdə iĢləmək bacarığı aĢılamağa çalıĢmalıdır. Diqqətin yayınması hallarından birini də dalğınlıq təĢkil edir. Dalğınlıq insanın öz diqqətini mərkəzləĢdirə bilməməsində ifadə olunur. Dalğınlıq halının iki Ģəklini ayırd edirlər. Birincisi, ixtiyari diqqətin zəifliyində ifadə olunan dalğınlıqdır. Bu zaman insan öz diqqətini müəyyən bir obyekt üzərində mərkəzləĢdirə bilmir, onun diqqəti davamsız olur və tez-tez yayınır. UĢaqlarda və yaĢlı adamlarda bu cür dalğınlığa tez-tez rast gəlmək olur. Bunun səbəbi çox yorulmaq, insana təsir edən güclü emosional amillər, xəstəlik, uĢaqda ixtiyari diqqətin tərbiyəsinin düzgün təĢkil edilməməsi ola bilər. Ġkinci halda dalğınlıq diqqətin hər hansı bir obyekt üzərində çox güclü, gərgin Ģəkildə mərkəzləĢməsində ifadə olunur. Bunun sayəsində kənar qıcıqlandırıcılar onu yayındıra bilmir, insan sanki ətraf aləmi «unudur». Bu nöqsan diqqəti paylamağı və bir obyektdən digərinə vaxtında keçirməyi bacarmamaqda ifadə olunur. |