MahirəNərimanqızı

A.O.Makovelski
1920-ci ildə Azərbaycan Dövlət 
Universitetində iĢə dəvət olunur. O, 1920-ci ildən 1930-cu ilə 
qədər Psixologiya kafedrasına rəhbərlik etmiĢdir. 1921-ci ildə 
ADU-da «Sokrata qədərki fəlsəfə» mövzusunda doktorluq 
dissertasiyası müdafiə etmiĢdir. O, 1931-ci ildən 1940-cı ilədək 
AETPĠ-də iĢləmiĢ, elmi tədqiqatlar aparmıĢdır. 1948-ci ildə 
Makovelski yenidən Azərbaycan Dövlət Universitetinə qayıdır 
və 1960-cı ilə qədər məntiq-psixologiya kafedrasına rəhbərlik 
edir. Makovelskinin yüksək ixtisaslı psixoloq kadrlarının 
hazırlanmasında 
əvəzsiz 
xidmətləri 
olmuĢdur. 
O, 
Ə.K.Zəkuyevin doktorluq dissertasiyasının rəsmi opponenti, 
M.Məhərrəmov, M.Abbasov, M.Hacıyev, Ġ.Seyidov və 
baĢqalarının elmi rəhbəri olmuĢdur. 

---

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya 
38 
Makovelski eyni zamanda geniĢ tədqiqat iĢləri aparmıĢ, 
Azərbaycan Ģair və filosoflarının yaradıcılığının psixoloji təh-
lilini vermiĢdir. 
Azərbaycanda psixologiya elminin inkiĢafında, psixoloq 
kadrlarının hazırlanmasında 
B.B.Komarovskinin
də (1899-
1965) böyük xidmətləri olmuĢdur. 1921-ci ildə Bakıya gələn 
Komarovski 1921-1924-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Univer-
sitetinin aspiranturasında oxuyur. 1927-ci ildə pedaqogika 
ixtisası üzrə doktorluq dissertasiyası müdafiə edir. Elə həmin il 
o, professor elmi adı alır. Komarovski ilk elmi məqaləsini 
1914-cü ildə, 15 yaĢında yazmıĢdır. ÇoxĢaxəli yaradıcılığa 
malik olan Komarovski «Psixologiya cədvəlləri» (1923), 
«UĢaqlığın sosiologiyası» (1921), «Təkrarlama metoduna dair» 
(1940) və s. onlarla fundamental əsərlərin müəllifidir. 
Azərbaycanda psixologiya elminin digər tanınmıĢ bir 
nümayəndəsi 
F.Ə.İbrahimbəyovdur
(1901-1988). O, respub-
likamızda ilk psixologiya laboratoriyasının yaradıcısıdır. Onun 
Azərbaycan Dövlət Universitetində 1926-1927-ci illərdə təĢkil 
etdiyi psixologiya laboratoriyasında çoxsaylı, müxtəlif istiqa-
mətli tədqiqatlar aparılmıĢdır. 
F.Ġbrahimbəyov 1927-1949-cu illərdə V.Ġ.Lenin adına 
APĠ-də, sonrakı illərdə Azərbaycan Pedaqoji Xarici Dillər 
Ġnstitutunda psixologiya kafedrasının müdiri olmuĢdur. 
F.Ġbrahimbəyov təlim və psixi inkiĢaf, Ģəxsiyyət, xüsusilə 
bilinqvizm sahəsində uğurlu tədqiqatlar aparmıĢdır. Onun 
tədqiqatları nəinki ittifaq miqyasında, eləcə də dünyanın bir 
sıra ölkələrində rəğbətlə qarĢılanmıĢdır. O, ana dili və rus 
dillərinin mənimsənilməsinin psixoloji əsaslarını tədqiq 
etmiĢdir. Onun bu sahədə apardığı təqdiqatlarla bağlı 
Ümumittifaq və Beynəlxalq Konqreslərdə etdiyi çıxıĢlar bir 
qayda olaraq yüksək dəyərləndirilmiĢdir. Onun «Ġkidillilik, 

---