MahirəNərimanqızı

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya
132 
132 
təbiət mənzərələri, insan gözəlliyi, incəsənət əsərləri, ecazkar 
musiqi və s. insanda estetik hisslər doğurur. Estetik hisslərə 
insan ictimai təcrübəni mənimsəməklə yiyələnmiĢdir. Ġnsan 
üçün ən birinci estetik zövq mənbəi elə insanın özüdür.
Psixoterapiyada məhz insanın estetik hisslərinə təsir 
göstərməklə onun psixi sağlamlığını bərpa etməyə, müalicəyə 
çalıĢırlar. Bu mənada musiqi terapiya, art terapiya və 
naturapsixoterapiyada musiqi, incəsənət əsərləri və təbiət 
gözəlliklərindən müalicə vasitəsi kimi istifadə olunur. Deməli 
estetik hisslər insan Ģəxsiyyətinin həm mənəvi, həm də psixi 
sağlamlığının əsas Ģərtini təĢkil edir. Vaxtılə Aristotel 
incəsənət əsərlərinin qavranılmasının insanın psixoloji və 
fizioloji vəziyyətinə müsbət təsirini qeyd etmiĢ və bu halı 
«təmizlənmə» (katarsis) adlandırmıĢdır. 
Estetik hisslər insan psixikasına stenik təsir göstərməklə 
orqanizmin funksiyasını aktivləĢdirir, bədəni gümrah edir. 
Yumor, satira, təbəssüm, gülüĢ, həzz, heyran, həsəd və s. 
estetik hisslər hesab olunur. Ġnsan hisslərin köməyi ilə ətrafda 
baĢ verən hadisələrə münasibətini bildirir, baĢqaları ilə 
qarĢılıqlı münasibətini tənzimləyir, həm də özünün psixoloji 
sağlamlığını təmin etməyə cəhd göstərir. Ġnsanın estetik 
hisslərinə əxlaqi, intellektual hissləri, eləcə də dünyagörüĢü və 
yaĢadığı sosial mühit də təsir göstərir. 
Praksis hisslər
– insanın öz fəaliyyətinə bəslədiyi 
emosional münasibəti ilə bağlıdır. Fəaliyyət prosesi insanda 
həm müsbət, həm də mənfi emosional reaksiya əmələ gətirir. 
Fəaliyyət prosesində, sərf edilmiĢ sayda yaranan razılıq və ya 
narazılıq duyğusu praksis hisslər adlanır. Ġnsan fəaliyyətinin 
hər bir forması praksis hisslərin obyekti ola bilər. Hər hansı 
fəaliyyət prosesində qarĢıya çıxan maneələri aradan 
qaldırdıqca, iĢin uğurla yerinə yetirilməsindən alınan razılıq 
hissi praksis hisslərə aiddir. Dərs zamanı qarĢılıqlı əlaqənin 
yaranması, izah olunan məsələnin Ģagirdlər tərəfindən aydın 
baĢa düĢüldüyünü gördükdə, eləcə də pedaqoji refleksiyaya 
müraciət edərkən keçirilən dərsdə məqsədə nail olunması ilə 

---