MahirəNərimanqızı

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya.
 
Psixologiya
363 
363 
363 
363 
363 
363 
363 
363 
363 
ünsiyyətin vasitəsi rolunu oynayırlar. 
Adətən, hamıda, eləcə də müəllimlərin hamısında ün-
siyyət üslubu eyni olmur. Konkret bir Ģəxsiyyət kimi hər bir 
müəllimdə ünsiyyətin təĢkili priyom və metodları nisbətən 
sabit Ģəkildə cəmlənir. Kommunikativ məsələni həll etməyə 
yönəldilmiĢ bu cür davamlı keyfiyyətlər fərdi ünsiyyət üslubu 
adlanır.
Ġdarəetmə ilə bağlı olaraq sosial psixologiyada beĢ cür 
rəhbərlik üslubu qeyd olunur: avtokratik, avtoritar, demok-
ratik, laqeyd (einasız, liberal) və qeyri-sabit (ardıcıl olmayan) 
rəhbərlik üslubu. Buna uyğun olaraq pedaqoji ünsiyyətin də 
eyni üslublarını qeyd etmək mümkündür.
Adətən, avtokratik və avtoritar rəhbərlik üslubuna malik 
olan müəllimlər pedaqoji ünsiyyətin təĢkilində demək olar ki, 
eyni mövqe tuturlar. Bu cür rəhbərlik üslubuna malik olan 
müəllimlər Ģagirdlərə yalnız obyekt kimi yanaĢırlar. ġagird 
ünsiyyətin bərabər hüquqlu tərəf müqabili kimi qəbul edilmir. 
Belə müəllimlər həmiĢə hökmüran olmağa çalıĢırlar. Onlarla 
ünsiyyət zamanı Ģagirdlər təĢəbbüskarlığı itirirlər. Bu cür 
ünsiyyət üslubuna malik olan müəllimlər ünsiyyət zamanı 
Ģagirdlərin fərdi xüsusiyyətlərini nəzərə almır, hamı ilə eyni 
ünsiyyət saxlamağa can atırlar. Onlar Ģagirdlərin fərdi 
xüsusiyyətlərini göstərsələr də, tamamilə qeyri-real model 
qurur, həmin fərqi olduqca ĢiĢirdir, real hesab edirlər. ġagird 
baĢqalarına nisbətən bir qədər fəal olduqda, müəllimin 
gözündə o iğtiĢaĢçı kimi, bir qədər passiv olduqda isə - tənbəl, 
avara kimi görünür. Belə müəllimlər üçün neqativ ustanovka, 
baĢqa sözlə Ģagirdə qarĢı qeyriĢüuru, pis münasibət xarakterik 
haldır. Bu cür müəllimlər ünsiyyətdə seçici, qiymətləndirmədə 
isə subyektiv olurlar. Ona görə də bu cür ünsiyyət üslubu 
səmərəli xarakter daĢıya bilmir. 
Bu sahədə tədqiqat aparan müəlliflərin əksəriyyəti ən səmərəli 
ünsiyyət üslubu kimi demokratik üslubu qeyd edirlər. Belə rəhbərlik 
üslubunda Ģagird subyekt kimi qavranılır. Bu cür rəhbərlik üslubuna 

---