MahirəNərimanqızı

Pedaqoji refleksiya.
Bu cür qabiliyyətə malik olan 
müəllim öz vəziyyətini dərk etməyi bacarır, müəyyən pedaqoji 
Ģəraitdə nəzarət, qiymətləndirmə, tənzim və təkmilləĢdirmə 
məqsədilə özünün pedaqoji fəaliyyət və pedaqoji ünsiyyətinin 
məqsəd və vəzifələri ilə əldə olunmuĢ nəticəni qarĢılaĢdıra, 
müqayisə edə bilir.
VI.25.3. Pedaqoji ünsiyyətin psixoloji mexanizmləri 
haqqında 
Pedaqoji ünsiyyətin ümumi xarakteristikası.
Pedaqoji 
ünsiyyət müəllimin Ģagirdlərlə təlim və tərbiyə prosesində 
həyata keçirdiyi peĢə ünsiyyətidir. Bu cür ünsiyyət hərtərəfli 
inkiĢaf etmiĢ Ģəxsiyyətin formalaĢması üçün Ģərait yaradılma-
sına yönəlmiĢ olur, kollektivdəki sosial-psixoloji prosesləri 

---

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya.
 
Psixologiya
361 
361 
361 
361 
361 
361 
361 
361 
361 
idarə etməyə və səmərəli psixoloji iqlim yaratmağa imkan 
verir. Ona görə də hər bir müəllimin pedaqoji ünsiyyətin 
mahiyyəti, onun sosial-psixoloji mexanizmləri ilə dərindən 
tanıĢ olması və Ģagirdlərlə birgə fəaliyyəti zamanı ondan 
lazımi Ģəkildə istifadə etməsi zəruridir.
Pedaqoji ünsiyyət ümumiyyətlə ünsiyyətin bütün 
xüsusiyyətlərini özündə əks etdirir. Ona görə də birinci 
növbədə həmin cəhətləri nəzərdən keçirək.
Sosial-psixoloji ədəbiyyatda ünsiyyətin bir-birilə sıx 
bağlı olan üç cəhəti qeyd edilir. Bu cəhətlərin hər biri pedaqoji 
ünsiyyətə də aiddir.
Pedaqoji ünsiyyətin yerinə yetirdiyi vəzifələrə görə 
onun aĢağıdakı növlərini ayırmaq mümkündür: informasiya 
mübadiləsi, baĢqa adamın davranıĢını tənzim etmək, 
Ģəxsiyyətlərarası anlama. Tərəfmüqabilliyin xarakterinə və 
müəllimin ünsiyyətdəki mövqeyinə görə də pedaqoji ünsiy-
yətin növlərini müəyyənləĢdirmək mümkündür. Adətən, 
Ģagirdlərlə və müəllimlərlə valideynlərlə ünsiyyət zamanı 
müəllim qiymətləndirən rolunda, direktorla, dərs hissə müdiri 
ilə, metodistlə, inspektorla pedaqoji ünsiyyət zamanı isə 
qiymətləndirilən rolunda çıxıĢ edir və buna müvafiq olaraq 
ünsiyyət vasitəsi də dəyiĢilir. Pedaqoji ünsiyyəti öz 
məzmununa və müəllimin Ģagirdə müraciət tərzinə görə də 
növlərə ayırmaq mümkündür. Bunlara təĢkiledici, qiymətlən-
dirici, intizam yaradan pedaqoji ünsiyyət növlərini aid etmək 
olar.
Pedaqoji ünsiyyətin hansı növündən istifadə edilmə-
sindən asılı olmayaraq müəllimin Ģagird kollektivi ilə 
məhsuldar ünsiyyət prosesi təĢkil olunmadan pedaqoji 
fəaliyyətin didaktik və tərbiyəvi vəzifələrini lazımi Ģəkildə 
həyata keçirmək mümkün deyildir.
Pedaqoji ünsiyyət müxtəlif məqsədlər daĢıya bilər: 
fərdi-idraki (nə isə yeni bir Ģeyi öyrənmək, təlimat almaq), 
emosional (qiymətləndirmək, münasibəti bildirmək, təəssüratı 

---