MahirəNərimanqızı

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya 
186 
Təsadüfi deyildir ki, biz kimi isə tənqid etməyə baĢlarkən 
«inciməyin, lakin…» ifadəsini iĢlədir və tənqid etdiyimiz adamın 
tənqidin məzmununa diqqət verməli olduğunu və onu Ģəxsi səviyyəyə 
keçirməməyi qeyd edirik. Lakin bu ya faydalı arzu olaraq qalır, belə ki, 
simasız tənqid mümkün deyildir. Bu cür tənqid özünü göstərirsə bu artıq 
tənqid deyil, boĢ danıĢıqdır. Belliklə, aydın Ģəkildə təsəvvür etmək 
lazımdır ki, «proyeksiya olmamıĢ» hisslər olmur, əgər təzahür edərsə 
onlar artıq hisslər deyil, sadəcə olaraq emosional təəssürat – emosiyadır. 
Bu cür nəticəyə gəlmək olduqca vacibdir. Beləki, Bu bizim sonrakı 
addımı atmağımıza, proyeksə olunmuĢ hisslərin daima bizim sərvət 
meyllərimizlə əlaqələnməsinə kömək edir. BaĢqa sözlə, bizdən kimsə 
mütəəssir olur, öz hisslərini duyur və Ģəxsi əhəmiyyətli obyektə 
proyeksə edirsə, mütləq onları öz Ģəxsi sərvətləri ilə əlaqələndirir. 
Burada «əlaqələndirmək» anlayıĢını dəqiqləĢdirmək zəruridir. Beləki, bu 
iki aspektdə təzahür edə bilər. Birinci tip xarici (zahiri) əlaqələndirmə 
olub, burada əlaqələndirmə hisslərin zahiri proyeksləĢməsində təzahür 
edir, insan tərəfindən qiymətləndirilir, lakin həqiqi Ģəxsi sərvət 
səviyyəsinə qalxa bilmir. Bu cür hadisə çox vaxt sözdə fəallıq Ģəklində 
təzahür edir və «Belə də iĢ olar», «Bu heç bir çərçivəyə sığmır» və s. 
ifadələrində özünü göstərir, faktiki olaraq yalançı informasiya xarakteri 
daĢıyır. Xarici təzahür edən hisslər və onları müĢayət edən replika 
insanın həqiqi niyyəti, məqsəd və dəyərlərinə uyğun gəlmir. Buna görə 
də proyeksləĢdirilmiĢ hisslərin xarici və ya yalançı qarĢılaĢdırılması 
Ģəxsiyyətin sərvət özəyinin həqiqi qarĢılaĢdırılmasında aydın Ģəkildə 
fərqləndirilməlidir. Belə olduqda iĢ və hərəkətlərin həyata keçirilməsi ilə 
bağlı olan iradi cəhd aktuallaĢır. Bu da qarĢılıqlı əlaqələndirilmiĢ 
elementlər silsiləsində insan davranıĢının istiqamətini izah etməyə 
imkan verən son mərhələni təĢkil edir.