MahirəNərimanqızı

 
Kiçik qrupların fenomenologiyası haqqında anlayıĢ.
Psixologiyada fenomenologiya anlayıĢı altında hər hansı bir 
konkret obyekt üçün xarakterik olan əsas hadisələr barədə 
təsəvvür və izahatlar nəzərdə tutulur. Bu baxımdan kiçik 
qrupların da özünəməxsus fenomenologiyası vardır. Ġndi kiçik 
qruplar üçün xarakterik olan fenomenləri və əsas elmi 
anlayıĢları qısaca olaraq nəzərdən keçirək.
Sosial-psixoloji tədqiqatlardan məlum olduğu kimi, eyni 
bir qrup üzvü onlar üçün xarakterik olan münasibətlər 

---

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya 
198 
sistemində eyni vəziyyətdə olmurlar. R.S.Nemovun qeyd etdiyi 
kimi, kiçik qrupların üzvləri qrupdaxili münasibətlər 
strukturunda 
özlərinin 
mövqeləri, 
statusları, 
daxili 
yönəliĢlikləri, rollarına malik olurlar. Ona görə də R.S.Nemov 
hər bir adamın qrupdaxili münasibətlər strukturundakı yerini 
müəyyənləĢdirmək üçün həmin anlayıĢlardan istifadə edildiyini 
qeyd edir.
B ü t ü n b u n l a r l a
y a n a Ģ ı o l a r a q k i ç i k
q r u p l a r ı n
f e n o m e n o l o g i y a s ı n d a
a Ģ a ğ ı d a k ı
a n l a y ı Ģ l a r d a ö z ü n ə m ə x s u s y e r t u t u r :
k i ç i k
q r u p l a r ı n
h ə c m i ,
s t r u k t u r u ,
p s i x o l o j i
u y u ş m a , q r u p t ə z y i q i , n o r m a v ə f u n k s i y a l a r ,
q r u p u n q ü t b l ə ş m ə s i , r ə h b ə r l i k v ə l i d e r l i k v ə
s .
Qrup üzvlərinin 
mövqeləri
 
anlayıĢı altında insanın hər 
hansı bir münasibətlər sistemində tutduğu yer baĢa düĢülür. 
Həmin mövqe insanın qrupun digər üzvləri ilə əlaqəsi ilə 
müəyyənləĢdirilir. Ġnsanın qrupun digər üzvlərinin hərəkət və 
davranıĢına potensial təsiri həmin adamın qrupdakı 
mövqeyindən asılıdır. Mövqeyin hansı səviyyədə olması bu 
təsirin səviyyəsini müəyyənləĢdirmək imkanı verir.
Qrup üzvlərinin 
statusuna
gəldikdə o, qrup üzvlərinin 
mövqelərindən fərqli anlayıĢdır. Qrup üzvünün statusundan 
danıĢarkən onun qrupdaxili münasibətlər sistemində qrupun 
digər üzvlərinə nisbətən əldə etdiyi həqiqi nüfuz dairəsi 
nəzərdə tutulur. Məsələn, hər hansı qrupun üzvlərindən biri 
qrupda yüksək rəsmi bir vəzifəni tuta bilər. Bu onun qrupdakı 
mövqeyini nəzərə çarpdırır. Qrup üzvünün yüksək statusundan 
danıĢarkən isə onun qrup üzvləri tərəfindən qəbul olunması və 
yüksək nüfuza, ona qayğı, inamın yaranması və qrup üzvlərinə 
əsaslı psixoloji təsir göstərmək bacarığına malik olması 
nəzərdə tutulur. ġübhəsiz qrupda yüksək statusa malik olan 
Ģəxsiyyətlərin olması qrup fəaliyyətinin səmərəliliyi üçün ən 
vacib Ģərtlərdən biridir.

---