MahirəNərimanqızı

1
 Немов Р.С. 
Психология, в 3-х кн., кн. 1 – М., 1998, с. 539-541 

---

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya 
200 
bütün ünsiyyət istiqamətlərində fəaliyyət göstərir, diqqət 
mərkəzində olur və qrup fəaliyyətinin təĢkilində əsas rol 
oynayır. Həmin adamın vasitəsilə qrupda həmin qrupun digər 
üzvləri arasında informasiya mübadiləsi həyata keçirilir.
A 
1) frontal 2) radial 3) ierarxik 
B 
4) zəncirvari 5) dairəvi 6) tam 
ġəkil 9. Qrupdaxili kommunikasiyanın struktur tipləri 
və variantları (R.S.Nemova görə) 
A Ģəklində mərkəzləĢdirilmiĢ strukturun üç variantı 
verilmiĢdir: 
fronta
l, 
radial
və 
iyerarxik
struktur. ġəkildən 
göründüyü kimi 
f
rontal
kommunikasiya kanalı strukturunda 
qrupun iĢtirakçıları birbaĢa təmasa girmədən bir sırada dayanır 
və bir- birlərini görə bilirlər. Bu cür struktur qrup iĢtirakçıları 
birgə fəaliyyət zamanı müəyyən dərəcədə bir- birlərinin 
davranıĢ və reaksiyalarını nəzərə ala bilirlər. Frontal struktur 
müəllimlərə sinifdə dərs zamanı, frontal iĢ zamanı yaranan 
strukturdan tanıĢdır.
Ġkinci, mərkəzləĢdirilmiĢ kommunikasiya strukturu olan 

---

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya 
201 
radial
variant frontal variantdan onunla fərqlənir ki, burada 
fəaliyyətin iĢtirakçıları bir-birlərini bilavasitə qavraya, görə və 
ya eĢidə bilmirlər. Onlar informasiya mübadiləsini yalnız 
mərkəzi Ģəxsin vasitəsilə həyata keçirirlər. Bu hal qrupun ayrı-
ayrı üzvlərindən birinin digərlərinin davranıĢ və reaksiyalarını 
nəzərə almalarına imkan vermir. Bu zaman sadəcə olaraq 
qrupun hər bir üzvü tam sərbəst və müstəqil iĢləməklə, axıra 
qədər fərdi, özünəməxsus mövqeyini təzahür etdirir. 
MərkəzləĢdirilmiĢ