MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

         

Faiq Ələkbərov              Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)

 

210 

210 

beynəlmiləlçilik  tərəfdarları  («sollar»)  öz  fikirlərindən  çıxış 

etmir,  Mərkəzin,  yəni  Sovet  Rusiyasının  diqtəsi  altında 

hərəkət  edirdilər.  Məsələn,  Sovet  Rusiyasının  işğalı 

dönəmində  özünü  «bolşevik»  kimi  doğrultmaq  istəyən 

«sollar»dan  Səməd  Ağamalıoğlu  hesab  edirdi  ki,  Sovet 

Azərbaycanı  müstəqil  olmamalıdır.  Xüsusilə,  Zaqafqaziya 

Federasiyasının  yaranması  uğrunda  fəal  mübarizə  aparan 

Ağamalıoğlu 

marksizm-leninizmin 

«xalqlar 

dostluğu» 

ideyasından  çıxış  edərək  yazırdı  ki,  ZSFSR-in  birləşməsinin 

əlehyinə  olan  millətçiliyin  kökü  kəsilməlidir.  Guya, 

millətçilər-«sağlar» anlamalı idilər ki, Azərbaycan türkləri ilə 

ermənilər  və  gürcülər  arasında  heç  bir  milli  fərq  yoxdur: 

«Mən  erməni  kəndində  yaşayarkən  heç  bir  milli  fərq  hiss 

etməmişəm.  Ona  görə  ki,  bizim  nağıl  və  mahnılarımız  bir-

birinə uyğun gəlir. Mən gürcülər arasında da çox yaşamışam, 

onların  da  adət  və  ənənələri  bizimkinə  çox  yaxındır»  [166, 

23].  Həmin  dövrdə  fəal  «sollar»dan  Əliheydər  Qarayev  də 

hesab  edirdi  ki,  Azərbaycan  əsil  istiqlalını  27  aprel 

inqilabından  sonra  tapmışdı.  Guya,  buna  sübut  fəhlə  və 

kəndlilərin hakimiyyətdə olmasıdır. Onun fikrincə, millətçilər 

fəhlə 

və 

kəndli 

hakimiyyətinə 

deyil, 

xaricdəki 

himayədarlarına  söykəndiklərinə  görə  iflasa  uğramışlar. 

Bununla  yanaşı,  o  etiraf  edirdi  ki,  onlara  «istiqal»  verən  elə 

xarici  quvvədir-Sovet  Rusiyasıdır.  Sovet  Azərbaycanı  da  öz 

gələcək  varlığını  Sovet  Rusiyasından  ayrı  tuta  bilməz  [168, 

437].  

Eyni  mövqeni  müdafiə  edən  «solçu»  Ruhulla 

Axundov  da  yazırdı  ki,  Sovet  Azərbaycanının  Sovet 

Rusiyasından  kənarda  müstəqilliyinə  ehtiyac  yoxdur.  Bu 

baxımdan  Rusiyanın  birbaşa  təhriki  ilə  üç  Cənubi  Qafqaz 

---