www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)
123
əksəriyyətinin Avropa millətləri ilə müqayisədə geridə qalması
və cahilpərəst olması məsələsində xeyli dərəcə də haqlı olsa da,
ancaq onları yalnız başkəsən, yolkəsən, hiyləgər kimi qələmə
verməklə onların bir qismində oyanışa səbəb olmaqla yanaşı,
digər qisminin də özünə haqq qazandırmasına rəvac vermişdir.
Hazırda
da
Sabirin
şeirlərində
müsəlmanlara,
azərbaycanlılara verdiyi radikal «tərif»lərin bu gün əhəmiyyətini
itirmədiyindən ağızdolusu danışanlar məsələyə birtərəfli
yanaşırlar. Yəni bu cür düşünənlər deyirlər ki, Sabir 100 il öncə
necə demişdirsə, demək olar ki, heç nə dəyişməyib. Deməli,
Sabir çox uzaqgörən və dahi bir şair-insan olmuşdur. Fikrimizcə,
burada incə bir məqam var ki, Sabirin «tərif» verdiyi
müsəlmanların 100 il sonra da əsasən dəyişməməsində, onun da
müəyyən payı var. Çünki Sabirin bu ruhlu şeirlərini oxuyanların
xeyli bir qismi özlərini inkişaf etdirməkdən çox, tərsinə özlərinə
haqq qazandırmış olmuşlar. Bu isə o deməkdir ki, şairin satirik
şeirlərində müsəlmanları və milləti aşağılayıcı məqamlar həm
yaşadığı cəmiyyətin, həm də ondan sonra gələn nəsillərin
şüurunda mənfi iz buraxmışdır. Yəni biz dünən də belə olmuşuq,
bu gün də beləyik, sabah da belə olacağıq. Təsadüfi deyil ki,
SSRİ dövründə Sabirin bu cür şeirləri geniş şəkildə orta və ali
məktəblərdə geniş şəkildə təbliğ olunmuş, bütün kitablarında öz
əksini tapmışdır. Bunu əvəzində Sabirin milli-dini ruhlu şeirləri
ali və orta məktəb dərsliklərindən və əsərlərindən kənarda
qalmışdır.
Bütün bunlarla yanaşı onu da qeyd etməliyik ki, «Molla
Nəsrəddin»
jurnalının
qurucusu
C.Məmmədquluzadənin
«beynəlmiləlçilik» təsiri altında olduğu dövrdə də Sabir milli
ruhlu şeirlər yazmağa davam etmişdir. Ancaq həmin şeirlər çar
Rusiyası və SSRİ dövründə gölgədə qalmışdır. Məsələn, bir
|