MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Milli-dini və ruspərəst-qərbpərəst-beynəlmiləlçi sosial-demokratlar.
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi
Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)
130 130 bütün bunları yenidən Azərbaycan xalqının şüuruna yeridilməsi başa düşülən deyildir.
mədəniyyəti və ideologiyasından çıxış edən cərəyanlardan biri sosial-demokratiya olmuşdur. Çünki bu cərəyanda liberalizm, liberal-demokratizm kimi Azərbaycan türk toplumuna Avropadan-Rusiyadan daxil olmuşdu. Ancaq bir çox müddəalarına görə, sosial-demokratiya Azərbaycan türk mütəfəkkirlərinin də diqqətini cəlb etmiş, onlardan bir qismi ya müəyyən bir dövrdə, ya da sona qədər milli ideya kimi ona tapınmışlar. Çünki sosial-demokratlar sinfi mübarizə adı altında bütün millətlərin azadlığı, sosial bərabərlik, mütləqiyyət rejimlərinin devrilməsi, bütün dinlərə eyni prizmadan yana- şılması ideyalarından çıxış edirdilər. Marksistlərə görə, milli və dini məsələ yoxdur, yalnız sinfi məsələ var, kapitalizmlə mübari- zələri də milli deyil, sinfi xarakter daşıyır və imperalizmdən əziyyət çəkən bütün millətlərin azadlığı uğrunda çalışırlar. Sinfi mübarizədə əsas hədəfləri isə ayrıca bir millətin deyil, bütün dünya millətlərinin, heç bir ayrı-seçkilik qoymadan sosializm quruluşuna keçməsinə nail olmaqdır. Bu kimi müddəalar çar Rusiyasının tərkibində yaşayan bir çox millətlər kimi Azərbaycan türkləri üçün də yeni və cəlbedici idi. Bu baxımdan marksizmin Azərbaycanda yayıldığı ilk dövrlərdə bir çox milli-dini məfkurəyə əsaslanan mütəfəkkirlərimiz (Ə.Hüseynzadə, Ə.Ağaoğlu və b.) ona rəğbət bəslədiyi, hətta bəziləri (M.Ə.Rəsulzadə, A.Kazımzadə, M.Ə.Rə- suloğlu və b.) sosial-demokratizmin sıralarında Azərbaycan türklərinin mənafeyi naminə mübarizə apardığı halda, digər bir qismi
ziyalılarımız (S.M.Əfəndiyev, M.Əzizbəyov,
|