MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

         

Faiq Ələkbərov              Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)

 

468 

468 

Azərbaycana  münasibətdə  «çoxetnoslu»  anlayışının  ciddi 

izaha ehtiyacı olduğu halda, «çoxmillətli» terminindən istifadə 

olunmasını isə qətiyyən doğru hesab etmirik.  

Yeri gəlmişkən, bəzən «Azərbaycan xalqı» anlayşı ilə 

yanaşı,  «azsaylı  xalqlar»  anlayışından  da  tez-tez  istifadə 

olunur. Bundan belə nəticə çıxır ki, Azərbaycanda iki cür xalq 

var: 1) Azərbaycan xalqı; 2) azsaylı xalqlar.  

Fikrimizcə, xalq anlayışının tərkibinə müxtəli etnoslar 

(çoxetnosluluğu vahid şəkildə ifadə etmək üçün) daxil olduğu 

üçün, yalnız Azərbaycan xalqı anlayışından istifadə olunmalı-

dır.  Əks  təqdirdə  belə  çıxır  ki,  «Azərbaycan  xalqı»  dedikdə 

türklər  nəzərdə  tutulur,  azsaylı  xalqlar  dedikdə  isə  türk 

olmayan etnoslar. Halbuki bir ölkədə işlədilən xalq anlayışına 

bütün  etnoslar  daxildilər.  Yəni  «Azərbaycan  xalqı» 

anlayışının  tərkibinə  türklərlə  yanaşı,  türk  olmayan  azsaylı 

etnoslar (talışlar, ləzgidlər, tatlar, kürdlər və b.), eyni zamanda 

burada  yaşayan  milli  azlıqlar  (rus,  gürcü  və  b.)  aiddirlər.  Bu 

mənada,  fəlsəfə  doktoru  Rövşən  Hacıyevin  o  fikri  ilə 

razılaşırıq  ki,  Azərbaycan  xalqının  formalaşmasında 

respublikamızda  yaşayan  bütün  etnosların  az  və  ya  çox 

dərəcədə rolu olmuşdur:  “Aydındır ki, xalqımzın vahid Azər-

baycan  türkcəsində  danışması  gerçəkliyi  dövlətin  forma-

laşması  prosesində  sayca  üstünlük  təşkil  edən  yerli  türk 

etnosunun  aparıcı  rola  malik  olması  gerçəkliyindən  xəbər 

verir” [96, 156]. 

Azərbaycan  milli  ideologiyasını  «çoxentoslu»  yöndən 

şərh  edən  akademik  Əfrand  Daşdəmirov  da  hesab  edir  ki, 

azərbaycançılıq ideologiyasından və onun türkçülüyə münasi-

bətindən bəhs edərkən Azərbaycanın çoxetnoslu olması nəzərə 

alınmalıdır.  Onun  fikrincə,  Azərbaycan  ideyasının  özünə-

---