www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)
475
yönəlmişdir. İkinci meyil – türk kökləri, Qafqaz reallıqları, milli-
demokratik meyillər, islam qaynaqları da daxil olmaqla,
Azərbaycanın çoxlaylı etnik mədəniyyətini birləşdirən
azərbaycançılıq formulunu təsbit edir» [72, 160]. Yenə də
anlaşılan deyildir ki, azərbaycançılıq türkçülük və islamçılığın
içində əridilir, yaxud da əksinə poses baş verir?! Ümumiyyətlə,
axı konkret kimlər və hansı məqsədlə azərbaycançılığı türkçülük
və islamçılığın içində əridirlər? Bizə elə gəlir ki, burada söhbət
«əritməkdən» deyil, bu ideyaların bir-birilə uzlaşmasından, ortaq
nöqtələrin tapılmasından getməlidir. Ən əsası unutmaq lazım
deyildir ki, müstəqil Azərbaycan ideyası, indiki anlamda
azərbaycançılıq «üçlüy»ün əsasında meydana çıxmış və
Azərbaycan Cümhuriyyətinin yaranması ilə nəticələnmişdir. Bu
baxımdan, fəlsəfə elmləri doktoru Dilqəm İsmayılovun təbrincə
desək,
türkçülük
azərbaycançılığı
qoruyan
prinsipdir:
«Azərbaycanın gələcəyini bu prinsipi yüksək tutan xalqımız qura
bilər. Həm sosial, həm də coğrafi mənada azərbaycançılıq
türkçülüyü tamamlayan prinsip olmalıdır. Beləliklə, bizim
ideologiyamız azadlığa, dövlətçiliyə, ədalətə, türkçülüyə, azər-
baycançılığa, müasirliyə və dünyəviliyə əsaslanan bir ideologiya
olmalıdır» [118, 106].
Hazırda azərbacyançılıq və müasirləşmə ideologiyasını
türkçülük və islamçılığa alternativ kimi görən, bu mənada onlar
arasında oxşarlıqlarla yanaşı, fərqlərin göstərilməsinin
zəruriliyindən bəhs edən müəlliflərdən fəlsəfə elmləri doktoru,
prof. İlham Məmmədzadənin fikrincə, türkçülük və islamçılığın
tərəfdarları keçmişlə indini fərqləndirmək istəmirlər: «Nəyinsə
20-ci əsrin, hətta 90-cı illərin əvvəlində sosiumun ideoloji
həyatının bir hissəsi olması heç də o demək deyil ki, o, heç bir
dəyişikliyə uğramadan bugünkü Azərbaycan üçün də yarayır.
|