MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi
Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)
490 490 başlanmışdır. Bu da, türklüyə, türk ruhuna qarşı yönəlmiş təbliğatdan başqa bir şey deyildir. Fikrimizcə, bu məsələdə də əsas məqsəd hansı yolla olursa-olsun «azərbaycanlı» kimliyini və «azərbaycan dili»ni türklükdən uzaqlaşdırmaq, Azərbaycan türklərinin milli varlığını danmaqdır. Başqa sözlə, «azəri» kimliyi və «azəri dili»nin təbliğatı ilk növbədə, türklüyü Azərbaycan türklərinin yaddaşından silmək, milli mənlik şüurunun zədələnməsini daha da dərinləşdirməyə xidmət edir. Qeyd edək ki, «azəri» anlayışının təbliğində iki amil: 1) vaxtilə Sovet-Rus və İran-Fars ideoloqlarının bu sahədə apardıqları iş və 2) bunun Azərbaycan və Türkiyə ədəbiyyatına təsiri mühüm rol oynamışdı. Azərbaycan Cümhuriyyətini süquta uğramasından sonra (1920) «azəri» anlayışı daha geniş istifadə olunmağa başlamışdır ki, bunda Sovet-Rus və İran-Fars ideoloqlarının «əməyi» danılmazdır. İrançılığın ideoloqlarından Əhməd Kəsrəvi 1926-cı ildə «Azəri, yaxud Azərbaycanın qədim dili» əsərini yazdı. Həmin dövrdə Sovet-Rus alimləri də Ə.Kəsrəvi kimi, sübut etməyə çalışırdılar ki, Azərbaycan xalqının qədim dili farsmənşəli azəri dilidir [46 a , 226-227]. «Azəriçilik» nəzəriyyəsinin 1920-ci illərdə - Azərbaycan Cümhuriyyətnin və Qacarlar dövlətinin devrilməsindən sonra dövriyyəyə buraxılması Azərbaycan türk mütəfəkkiri Əmin Abidin həmin dövrdə qələmə aldığı bir məqaləsində də açıq şəkildə qeyd olunmuşdur: «…Bu gün «azəri» kəlməsi Azərbaycanda yaşayan bir fərdə elm olmuşsa da, bu kəlmə ancaq son on sənə içində bu mənada kullanmağa başlamışdır; daha əvvəllər bir azərbaycanlıya azəri denildiyi görülməmişdir» [37, 21]. Sovet-Rus və İran-Fars ideoloqlarının apardığı təbliğat nəticəsində çox keçmədi ki, Azərbaycanda «azəri» |