Mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash

Baliqning 
muskulaturasi 
umurtqa 
pog‘onasi 
bo‘ylab joylashgan to‘rtta katta asosiy muskuldan 
hamda skelet suyagiga yoki tog‘ayiga birlashgan mayda 
bosh va suzg‘ich qanotlari muskullaridan iborat.
Ichki organlari 
- ovqat hazm qilish tizimi, qon 
aylanish organlari, jigar, buyrak, suzg‘ich pufakchasi, 
nafas olish va jinsiy organlaridan iborat.
Baliq to ‘qim alari
Baliq to ‘qimalari bir qancha turlarga bo‘linadi. Bi- 
riktiruvchi, yog‘, tog‘ay, suyak va muskul to‘qimalar 
shular jumlasidandir.
Biriktiruvchi to‘qima baliq tanasining hamma 
qismida, har xil shakllarda'uchraydi. Bu to ‘qima barcha 
hujayra, to‘qima va organ guruhlarini o‘zaro bog‘lashda 
muhim ahamiyat kasb etadi.
Yog‘ to‘qimasi 
- yog‘ hujayralaridan tashkil 
topgan bo‘lib, asosan g‘ovak biriktiruvchi to‘qimalarda 
rivojlangan bo‘ladi.
Bu to‘qima baliq mahsuloti sifatini oshirish imkonini 
beradi. Muskuullari oralig‘iga yog‘ joylashgan baliqlar 
nihoyatda qimmatli hisoblanadi. Masalan, osyotrlarda 
10% gacha, ilon baliqlarda 30% gacha, sudak va treska 
baliqlarida 1-2% yog‘ bo‘lishi aniqlangan.
Tog‘ay va suyak to‘qimalari 
- baliq tanasida 
tayanch vazifasini bajaradi. Baliq konservalarida 
ulaming hamma suyaklari yumshab ketadi.
M uskul to ‘qim aIari ko‘ndalang yo‘l-yo‘l tuzilgan 
tolalardan iborat bo‘lib, ular «miofibrill» deb ataladi. 
Muskul hujayralari - hujayra yadrosi, sarkoplazma va 
sarkolemma qobig‘idan tashkil topgan.
186
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Bilimni tekshirish uchun savollar
1. Ovlanadigan baliqlar to‘g ‘risida nimalami bilasiz?
2. Baliqlaming qanday biologik xususiyatlarini bilasiz?
3. Baliqning tana to‘qimalari to‘g ‘risida tushuncha bering.
X V I B O B . BALIQ MAHSULOTLARINING KIMYO- 
VIY TARKIBI, FIZIK XUSUSIYATI VA OZIQAVIY 
QIYMATI
Baliq go‘shtining kimyoviy tarkibi birinchi nav- 
batda uning oziqaviy qiymatini belgilashda eng mu- 
him ko‘rsatkichi hisoblanadi. Baliq go‘shtining ozi- 
qaviy qiymati va uning sifati (ta’mi, mazasi, xush- 
xo‘rligi) dastavval uning tarkibidagi oqsil, yog‘, 
uglevod, vitamin, mineral elementlar va suv miqdoriga 
bog‘liq. Bundan tashqari, baliq go‘shtida inson uchun 
hayotiy muhim hisoblangan aminokislotalar va modda 
almashinuvida hayotiy jarayonlami boshqara oladigan 
turli organik moddalar bo‘lishi uning oziqaviy qiymatini 
yanada oshiradi.