MaiLİ İSTİqaməTLƏNMİŞ quyularin səMƏRƏLİ İSTİsmarini təMİn edən profiLLƏRİn və yeni texnoloji optimallaşdirma təDBİRLƏRİNİN
Yüklə 1,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
İkinci fəsildə maili istiqamətlənmiş quyuların profillərinin
inklinometrik məlumatlarına əsasən ayrı-ayrı istismar üsullarında onların texniki-iqtiasdi göstəricilərinin təhlili verilmişdir. Bununla 12 bağlı, Neft Daşları və Palçıq Pilpiləsi dəniz yataqlarında istismar olunan hasilat quyularının profillərinin inklinometrik məlumatları - əyilmə (zenit) α və azimut ϕ bucaqları, bu bucaqların lülə boyu ayrı- ayrı intervallarda əyilmə intensivlikləri ∆α, ∆ϕ, həmçinin lülənin vertikaldan kənarlaşma məsafəsi (inhirafı) ℓ parametrləri toplanmış, sistemləşdirilmiş və geniş təhlil edilmişdir. Müəyyən olunmuşdur ki, maili istiqamətlənmiş quyuların profillərinin istismar göstəricilərinə təsirini xarakterizə etmək üçün bu parametrlərdən istifadə etmək mümkün və məqsədəuyğundur. Neft Daşları və Palçıq Pilpiləsi yataqlarından işləyən 110 quyunun profilinin inklinometrik məlumatlarına əsasən göstərilən parametrlərin paylanma əyriləri qurulmuş, onların statistik normal paylanma qanununa uyğun olduğu göstərilmiş, eyni zamanda α və ℓ parametrlərinin maksimum qiymətləri arasında minimum dispersiyaya malik (DS=0,45) aşağıdakı şəkildə emprik asılılıq müəyyən edilmişdir: α = 8.588ℓ 0.607 e 0.022ℓ (1) Ştanqlı quyu nasos (ŞQN) və qazlift istismar üsullarında lülə profilinin hasilat quyularının texniki-iqtisadi göstəricilərinə təsiri məsələlərinə baxılmışdır. Bu məqsədlə Neft Daşları və Palçıq Pilpiləsi yataqlarından işləyən 93 ŞQN quyusunun texniki-iqtisadi göstəriciləri 0 0 , 10 0 , 20 0 , 30 0 , 40 0 , Neft Daşları yatağının qazlift fondu (110 quyu) isə 0 0 , 10 0 , 20 0 , 30 0 , 40 0 və 50 0 əyilmə bucaqları üzrə qruplaşdırılmış və qruplar üzrə xərclərin paylanmasının təsnifatı verilmişdir. Hər iki istismar üsulu üçün üç əsas iqtisadi göstərici – hidrotexniki qurğuların tikintisinə düşən xərclər, xüsusi istismar xərcləri və məcmu xüsusi xərclər müəyyən edilmş və əyilmə bucağının maksimal qiymətinin bu parametrlərə təsiri öyrənilmişdir. Göstərilmişdir ki, maksimal əyilmə bucağının artması ilə hidrotexniki qurğuların tikintisinə düşən xərclər azalır, xüsusi istismar xərcləri artır, məcmu xüsusi xərclər isə müəyyən həddə qədər azalır, sonra isə artmağa başlayır. Xüsusi istismar xərclərinin maili istiqamətlənmiş quyuların lüləsinin əyriliyindən asılılıqlarının müqaisəsi göstərir ki, əyilmə bucağının eyni qiymətində xüsusi istismar xərcləri qazlift istismar üsulunda ŞQN üsuluna nisbətən xeyli çoxdur. 13 Məcmu xüsusi xərclərin əyilmə bucağından asılılıqlarının müqaisəsi isə göstərir ki, xərclərin minimum qiyməti qazlift və ŞQN istismar üsullarında müvafiq olaraq əyilmə bucağının 40 0 –43 0 və 30 0 –33 0 qiymətlərində müşahidə olunur. Bu da dənizdə quyuların profilinin maili istiqamətlənmiş şəraitində ŞQN istismar üsulunun tətbiq imkanlarının məhdud olduğunu göstərir. Texniki-iqtisadi göstəricilər əsasında neft yataqlarının abadlaşdırılması ilə əlaqədar parametrlər təhlil edilmişdir. Maili istiqamətlənmiş quyular yenə də 0 0 , 10 0 , 20 0 , 30 0 , 40 0 və 50 0 üzrə qruplaşdırılmış, hər qrup üzrə qazmaya və hidrotexniki qurğuların tikintisinə sərf olunan xüsusi xərclər müəyyən edilərək bu parametrlərin maksimum əyilmə bucağından asılılığı öyrənilmişdir. Qazmaya sərf olunan xüsusi xərclərlə əyilmə bucağı arasında müəyyən edilmiş asılılıq göstərmişdir ki, əyilmə bucağının artması ilə xüsusi xərclər də intensiv artır. Lakin göstərilən asılılıq maili istiqamətlənmiş quyuların profillərindən asılı olaraq dəniz yataqlarının abadlaşdırılmasının texniki-iqtisadi göstəricilərinin dəyişməsinin ancaq müəyyən hissəsini özündə əks etdirir. Bir qayda olaraq, dəniz şəraitində quyuların inşası qazma xərcləri və qazma qurğuları üçün xüsusi özüllərin tikilməsinə sərf olunan xərclər nəticəsində formalaşır. Ona görə də əyilmə dərəcəsindən asılı olaraq hidrotexniki qurğuların tikintisinə sərf olunan xüsusi xərclərin (bir quyuya düşən) dəyişməsini də tədqiq etmək lazımdır. Bu məqsədlə estakadaətrafı meydançaların tikintisi zamanı bir quyuya düşən xərclər payı təyin edilmişdir. Müəyyən olunmuşdur ki, əyilmə bucağının qiyməti artıqca hidrotexniki qurğuların tikintisinə sərf olunan xüsusi xərclər kəskin artır. Təmir işlərinin təhlili əsasında quyuların profili qiymətləndirilmişdir. Bunun üçün quyu lüləsinin vertikaldan kənarlaşma məsafəsinin lülənin ümumi uzunluğuna nisbətini xarakterizə edən gətirilmiş əyilmə əmsalı ( k ) kəmiyyəti tətbiq edilmişdir. Göründüyü kimi, faktiki olaraq bu parametr quyu lüləsinin vertikaldan kənarlaşma bucağının sinusundan ibarət olan bir kəmiyyətdir. 14 Neft Daşları yatağının V tektonik blokunun 110 quyusunun inklinometrik məlumatlarına əsasən hər quyu üçün k -nın qiyməti hesablanmış, xüsusi metodika ilə intervallara ayrılmış, hər intervala düşən quyuların sayı müəyyən edilmiş, yeraltı və əsaslı təmir işlərinin miqdarı, istismar kəmərlərinin sınma sayı və fonddan silinmiş quyuların sayı ilə Yüklə 1,03 Mb. Dostları ilə paylaş:
|