Makroiqtisodiy muvozanatlilikning mohiyati va unga erishish yo‘llari Reja

 
Mul'tiplikator samarasi = Real SMM dagi o'zgarishlar_____
Investitsion sarflardagi uzgarish 
SMM dagi o'zgarish = multiplikator x Investitsiyalardagi o'zgarish. 
Investitsion sarflardagi o'zgarishdan tashqari iste'mol, davlat xaridi yoki 
eksportdagi o'zgarishlar ham multiplikator samarasiga ta'sir ko'rsatadi. 
Mul'tipikator samarasi najita holatga asoslanadi. Birinchidan, iqtisodiyotda 
bir subyekt tamonidan qilingan sarf, boshqasi tomonidan daromad shaklida olinadi. 
Ikkinchidan, daromaddiga har kanday o'zgarish iste'mol va jamg'arishda xuddi 
shunday yo'nalishda o'zgarish bo'lishiga olib keladi. 
Iqtisodiy muvozanatlik darajasini aniqlashda yuqoridagi gullardan tashqari 
balans usulidan va «xarajat va natija» larni taqqoslash usulidan ham foydalaniladi. 
Balans usulida tarmoqlararo balans, moddiy, moliyaviy va ishchi kuchi 
balanslaridan foydalanilib iqtisodiyotdagi muvozanatlik darajasiga baho beriladi. 
«Xarajat va natija»larni taqqoslash usulida ishlab iqarishga qilingan iqtisodiy 
resurs xarajatlari miqdori olingan mahsulot hajmi bilan taqqoslanib muvozanatlik 
darajasi taxlil qilinadi. 
2-§. Iqtisodiy mutanosiblik va uning turlari 

---

Milliy iqtisodiyotdagi muvozanatlik uning turli tomonlari va sohalari o'rtasida 
mutanosiblik bo'lishini taqozo qiladi. 
Iqtisodiy mutanosiblik — iqtisodiyotning turli tomonla ri va sohalari o'rtasida 
miqdor va sifat jihatdan ma'lum moslik bo'lishidir. Bunda tenglik bo'lishi shart 
emas.Ular mos 2:3, 5:3, 3:1 nisbatlarida bo'lishi mumkin. 
Makroiqtisodiy jarayon g'oyat murakkab va ko'p qirrali bo'lishi sababli 
mutanosiblik turlari ham ko'p va xilma-xil. Ularning barchasini umumlashtirib 
mutanosiblikning quyidagi guruxlari tarkibiga kiritish mumkin. 
1.