Maktabgacha pedagogika

HIKOYA, TUSHUNTIRISH
Hikoya - hodisa, voqea, haqiqat to‘g‘risida o‘qituvchini monologik xabarberishi odatda unazariy holatlarni aniqlashtirish, o‘rganayotgan materialgaqiziqishni uyg‘otish uchunqo‘llaniladi.
Hikoya qilishga asosiy talab-materialni hissiy etkazib berish,san’atkorona, ta’sirchanbayon qilish.
Tushuntirish – bayon qilinayotgan materialni turli holatlarini sinftaxtasiga yozibtushuntirish, tahlil qilish, izoh berish va isbotlash orqali o‘quvmaterialini bayon qilish.
YO‘RIQNOMA BERISH
Yo‘riqnoma berish– kasbiy tayyorgarlikda keng foydalaniladigan mustaqilusul bo‘lib,u talabalarga aniq harakatlarning vazifalarini, ularni amalgaoshirish yo‘llarini,amaliy topshiriqlarni echish talablarini, ko‘nikmalardaniborat haraktlar tartibini,ma’lum tipga xos bo‘lgan vaziyatlar tavsifi va ularniamaliyotda qo‘llashni tushuntirish.

O‘quv jarayonidagi o‘rniga ko‘ra yo‘riqnoma berish uch turda bo‘ladi:

1) kirish yoki yo‘l-yo‘riq berish;
2) joriy;
3) yakuniy.
Kirish yo‘riqnomasini berish quyidagi harakatlarni o‘z ichiga oladi:
􀂾 talabalarga bajarildagan ish mazmuni, pedagogik o‘zaro harakatning usul,vosita vashakllarini, texnik hujjatlar va yakuniy natijaga, mehnatmahsuliga bo‘lgan talablarni etkazish;
􀂾 ish bajarish qoidasi va izchilligi va alohida harakatlar, usullarnitushuntirish;
􀂾 qiyinchiliklar, xatoliklar, mehnat xavfsizligi to‘g‘risida ogoxlantirish.
Joriy yo‘riqnoma berish quyidagi harakatlarni o‘z ichiga oladi:
􀂾 ishni bajarishga qiynalayotgan talabalar ishini to‘g‘rilash;
􀂾 harbirtalabaishinikuzatish;
􀂾 ish turlarini bajarish va ish natijalari vaqtidagi mustaqillikni o‘rnatish.
YAkuniy yo‘riqnoma berish quyidagi harakatlarni o‘z ichiga oladi:
􀂾 jamoaviyvaguruhlimehnatnatijalarinibaholash;
􀂾 o‘quv – bilishfaoliyatningmustaqillikdarajasi;
􀂾 mehnat harakatlarini bajarishdagi alohida kamchiliklarni aniqlash;
􀂾 kasbiy muhim sifatlar, ko‘nikma, o‘zini tutishning odob – ahloqiyme’yorlarinishakllanganligi;
􀂾 baholar bilan tanishtirish.
Yo‘riqnoma berish shakliga ko‘ra og‘zaki, yozma, ko‘rgazmali va aralash bo‘lishimumkin. YOzma yo‘riqnoma berishda eng katta samaraga erishish mumkin bo‘lib, bundaturliyo‘riqnomali, ishlab chiqarishli, o‘quv –ishlab chiqarishli va o‘quv-uslubiyhujjatlardan (yo‘riqnomali, texnologik, yo‘riqnomaviy – texnologik vaharakatlarxaritasi, ishlar tartibi, qoidasi) foydalaniladi.
Texnologikvayo‘riqnomaviy – texnologikxaritalaro‘quv–ishlabchiqarishliishlarnibajarishdaqo‘llaniladi. Ular texnologikizchillikdantashqari,texnologiktalab, tartib, umumiyishlarnibajarishvositalari, ishlarnibajarishqoidasiningyo‘riqnomalibayonidaniboratbo‘ladi.
Harakatlar xaritasi va ishlar tartibidan yozma yo‘riqnoma berish: xizmatko‘rsatish, nosozliklarni tashxislash, murakkab jihozlarni sozlashni o‘rgatishdafoydalaniladi. Ular ishlab chiqarish faoliyatida bajariladigan turli ishlabchiqarishli ko‘rsatma va qoidalarni o‘z ichiga oladi. Ish o‘rnida har bir talabaniyozma yo‘riqnomadan foydalanishi eng samarali hisoblanadi.