Mamleketlik universiteti jumanov m. A

timlyinlew 
mashqalasm sheshken. Bul dawirde adamlardin 
ЦОГнЬй^ап 
ortahqqa tasiri jergilikli darejede bolgan. Bul 
daslepki
baiqish 
dep 
juritiledi. Keyin-ala diyqanshiliq ham sharwashiliqtm 
rewujlamwi 
menen adamlar otmqshi jasawga ote baslagan ham 
jimiyct 
diizile basladi. Insanlardm qorshagan ortahqqa tasir etiw 
Kitrakteri 
him darejesi ozgerdi.
2. 10 mm jil aldin aziq jetispewshilik ham tabiyiy 
shrtrayatlardm sheklewshi roli de azaydi. Jer betinde xaliq sam 50 
min adamnan asti. Daslepki antik qalalar payda bolgan, madeniyat 
rawajlangan. Osimlik ham haywanlardin jasaw tarizi, sharayatlan 
ham iykemlesiwleri, sanimn ozgerisleri haqqindagi daslepki 
ekologiyaliq 
bilimler 
eramizdan 
aldmgi 
dawirlerdegi 
sln^armalarda ayyemgi Rim ham Greciyada payda bolgan. Bul 
il.iwirge kelip tabiyatqa insan tasirinift kiisheyiwi, togaylardin 
kesiliwi, jerlerdin shorlamwi, daslepki sahralasiw jagdaylan juz 
horgcn. Antropogen tasir natiyjesinde, ayirim haywan turleri 
qinlip ketken, siyrek osimlik ham haywan turleri ayriqsha 
qorgawga alingan. Bul ag rar basqish dep juritiledi. Keyin-ala 
insanlardm qorshagan ortahqqa tasiri kusheyip bargan.
3. Orta asirlerge kelip xaliq sam 500 min adamnan asqan. 
Orta Aziyada daslepki ekologiyaliq bilimler payda bolgan. 
Hvropada oyaniw dawirinde ekologiyaliq bilimler rawajlangan. 
XVIII asirdin aqirlarmda, 1784-jilda puw mashinasmm jaratiliwi
и

---

menen adamzat tariyxindagi 
industrial basqish 
baslangan. Bul 
dawirge kelip insan har tiirli tabiyiy resurslardan paydalana 
baslagan, antropogen zat almasiwdm kolemi asqan.
4. XIX asirde xaliq sam 1 mlrd adamnan asqan, tabigiy 
resurslardi qazip aliw ham paydalaniw kolemi osken, ayirim 
osimlik ham haywan turleri qinhp ketken. Qorshagan ortahqtm 
pataslamwi arta baslagan. XIX asirdin ekinshi yanmman baslap 
jamiyet tariyxinda