Ma’ruza mavzulari



Yüklə 2,4 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə36/65
tarix21.10.2023
ölçüsü2,4 Mb.
#158485
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   65
Axborot texnologiyalari Majmua 2023 Matnshunoslik

Topshiriqlar: 
1. Zamonaviy o‘quv-texnik vositalarini o’rganish. 
2. Zamonaviy o‘quv-texnik vositalari va ulardan samarali foydalanishni 
o’rganish. 
2.2 Matnli hujjatlarni kompyuter xotirasiga kiritish va ularni qayta ishlash. 
Ishning maqsadi: Talabalarga Microsoft Word matn muharriri dasturida 
ishlashni o’rgatish.
 
Microsoft word 2013 dasturi menyu bo’limlari


108 
Muharrir 
(lotin 
tilida-tartibga 
keltirilgan)-kompyuter 
ob‟ektlari 
(matn,jadval,grafik, dastur) bilan ishlashni amalga oshiruvchi dasturiy ta‟minot 
tizimidir. Matnli hujjat tayyorlaydigan dasturiy guruhni asosan ikkiga ajratish 
mumkin. Matn muharriri va matn protsessori. Matn muharriri deb asosan matnli 
fayllarni formatlash elementlarini ishlatmasdan tayyorlaydigan dasturga aytiladi. 
Formatlash elementlari deganda matn qismlarini har xil shriftlar bilan ajratib 
ko‟rsatilmaganligi tushuniladi.
Bunday muharrirlar asosan kompyuter dasturlari matnini yaratishda ishlatiladi. 
Matn protsessori matnni formatlash, hujjatga grafika va boshqa ob‟ektlar 
joylashtirish imkonini beradigan dasturlardir. Bunday turdagi muharrirlarga
Word matn muharririni keltirish mumkin. Microsoft Word – MS Office paketi 
tarkibiga kiruvchi universal matn muharriri bo‟lib, unda matnlarni kiritish, ular 
bilan ishlash uchun qulay imkoniyatlar yaratib berilgan. Bu matn muharririda 
o‟zidan oldingi matn muharrirlarida yaratilgan matnlarni import qilish imkoni 
berilishi bilan bir qatorda o‟zida yaratilgan mantlarni MS Office dasturiy 
mahsulotining boshqa muharrirlariga, Web sahifa ko‟rinishida va boshqa 
ko‟rinishlarda eksport qilish imkoni mavjud. Matnlarni tayyorlashda qulayliklari 
juda katta bo‟lgan zamonaviy dasturlardan biri - Microsoft Wordda 
tayyorlanadigan matnda rasm, formula, grafiklar, ovoz yozilgan fayllar, video-
klipplarni joylashtirish imkoni mavjud.
Word 2013 dasturi ishga tushgach ekranda ishchi soha hosil bo‟ladi. Microsoft 
Word 2013 Menyu satri quyida aks ettirilgan.
Microsoft Word 2003 dasturi menyu bo‟limi:
Microsoft Word 2007 dasturi menyu bo‟limi:
Microsoft Word 2010 dasturi menyu bo‟limi:
Microsoft Word
2013 Asosiy menyu
qatoriga
quyidagilar 
kiradi: Fayl, Glavna, Vstavka,
Dizayn, Razmetka Stronisiy, 
Vid, 
Vstavka, Ssilki, RaSs‟lki, Ritsenzirovaniye Fayl menyusida hujjat bilan ishlash 
buyruqlari mujassamlashgan bo‟lib ular orqali hujjat yaratish, saqlangan hujjatni 
ochish , joriy hujjatni yopish , hujjatni saqlash, boshqa nom bilan saqlash , Internet 
sahifasi shaklida saqlash , hujjatlarni mazmuni bo‟yicha qidirish , bir faylning 
o‟zida bir nechta hujjatni (o‟zgartirish kiritilish vaqtiga ko‟ra) saqlash va ochish, 
Internetda hujjatning qanday ko‟rinishini ko‟rib o‟tish, hujjatni (qog‟oz turini, 
hoshiyani) o‟zgartirish, printerdan chop etishdan oldin ko‟rish , chop etish, boshqa 


109 
dasturlarga (electron pochtaga ) hujjatni yuborish, hujjat haqida ma‟lumot olish, 
oldin ochilgan hujjatlarni ro‟yxati va dasturdan chiqish kabi
menyu 
punktlari
bor. Windows OTda fayl bo‟limi boshqa operatsion
sistemalardan farqli ravishda quydagicha bo‟ladi. Microsoft Word 2013 
dasturida oldingi dasturlardan farqli ravishda pravka bo‟limi mavjud emas. 
Glavnaя menyusda Word dasturida bajariladigan asosiy amallar ketmaketligi
joylashgan bo‟lib, bu menyuga foydalanuvchi eng ko‟p murojaat qiladi.
Matnni klaviatura va sichqoncha yordamida ko„rib chiqsa bo„ladi. Matnni 
klaviatura yordamida ko’rib chiqishda, asosan klaviaturaning kursorni 
boshqaruvchi tugmachalari ishlatiladi:
Home - qatorni boshiga;
End - qatorni oxiriga;
Page Up, Page Down - bir oyna yuqoriga, bir oyna pastga.
Bu tugmachalarni klaviaturaning Ctrl tugmachasi bilan ishlatsa bo„ladi. Buning 
uchun Ctrl va yuqorida qayd etilgan tugmachalarni birini baravar bosish kerak:
Ctrl + Home
- matnni boshiga;
Ctrl + End
- matnni oxiriga;
Ctrl + PageUp
- oynani boshiga;
Ctrl + PageDown
- oynani oxiriga.
Oynaning tagida va o„ng tamonida vertikal va gorizontal surgichlar joylashgan. 
Vertikal surgich yordamida kursorni matn bo„ylab yuqoriga va pastga yurgizish 
mumkin, gorizontal surgich bilan esa - o„ng va chap tamonga yurgizish mumkin.
Matnni o‘chirish
Ma‟lumki, klaviaturaning Backspace va Del tugmachalari yordamida noto’g’ri 
kiritilgan harflarni o„chirsa bo„ladi. Matnning katta qismlarini o„chirish uchun bu 
tugmachalardan foydalansa ham bo„ladi. Ammo bu ishlarni bajarishiga vaqt ko„p 
ketadi. Bu amalni tez bajarish yullaridan biri matnning o„chirmoqchi bo„lgan 
qismini belgilab, bir marta Del tugmachasini bosishdir.
Nazorat savollari? 
1.
Word matn muharririda jadval bilan ishlash qanday amalga oshiriladi?
2.
Jadval bilan ishlaganda yangi qator qanday qo’yiladi?
3.
Jadval bilan ishlaganda jadvalni ikki bo’lish amali qanday bajariladi?
4.
Hujjatga rasm qanday qo’yiladi?

Yüklə 2,4 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   65




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin