Ma’ruza mavzulari

 
Savol va topshiriqlar: 
1. SMART ta’lim? 
2. SMART ta’lim vositalari? 
Adabiyotlar: 
1. S.S.G‘ulomov va boshqalar. Axborot tizimlari va texnologiyalari. Darslik. 
Toshkent, “Sharq”, 2000-y. 

---

106 
2. S.Tursunov, I.Nazarov. Ta`limda axborot texnologiyalari. Darslik. Toshkent: 
“Adabiyot uchqunlari”, 2019, 1-tom, 262 b. 
3. T.Rixsiboyev, X.Rixsiboyeva, S.Tursunov. Kompyuter grafikasi. Darslik. T.: 
“Tafakkur qanoti”, 2018 y. 304 b. 
4. Ro‘zimov S. K., Kompyuter savodxonligi. O‘quv qo‘llanma. Toshketn, 
“Noshir”, 2011-yil, 367 b. 
 
II. AMALIY MASHG‘ULOT MAVZULARI 
2.1. Zamonaviy o‘quv-texnik vositalari va ulardan samarali foydalanish 
Ishning maqsadi
. Talabalarga zamonaviy o‘quv-texnik vositalari va ulardan 
samarali foydalanish bo‘yicha amaliy bilim berish.
 
Qisqacha nazariy ma’lumotlar:
Kompyuter - inglizcha soʻz boʻlib, u hisoblovchi demakdir. Garchand u 
hozirda faqat hisoblovchi boʻlmasdan, matnlar, tovush, video va boshqa 
ma’lumotlar ustida ham amallar bajaradi. Shunga qaramasdan hozirda uning eski 
nomi – kompyuter saqlangan. Uning asosiy vazifasi turli ma’lumotlarni qayta 
ishlashdan iborat. Hozirda kompyuter termini koʻp uchrasada, shu bilan birga 
EHM (elektron hisoblash mashinalari), HM (hisoblash mashinalari) terminlari ham 
hayotda koʻp ishlatib turiladi. 
Ammo biz soddalik uchun faqat kompyuter terminidan foydalanamiz. 
Kompyuterlarning amalda turli xillari mavjud: raqamli, analogli (uzluksiz), 
raqamli-analogli, maxsuslashtirilgan. Ammo, raqamli kompyuterlar foydalanilishi, 
bajaradigan amallarning universalligi, hisoblash amallarining aniqligi va boshqa 
koʻrsatkichlari yuqori boʻlgani uchun, ular koʻproq qoʻllanilmoqda. 
Shaxsiy kompyuterlar (inglizcha Personal Computers, qisqacha- PC) 
quyidagi qurilmalardan tashkil topgan: 
- sistema bloki; - monitor; - klaviatura; - sichqoncha; - tashqi qurilmalar. 
Kompyuter va mobil qo‘rilmalar bilan birgalikda, 
ta’lim jarayonida zamonaviy (interfaol) o‘qitish 
texnik vositalari keng qullanib kelmoqda. Interfaol 
vositalar yordamida, yangi mavzuni o‘rganishda, 
talabalar bilimini mustahkamlashda va tekshirishda, 
grafika, tovush va zamonaviy texnologiyalari bo‘yicha 
yaratilgan mul'timedia mahsulotlaridan maksimal darajada unumli foydalanish 
mumkin. Bunda bilim olish jarayoni qiziqarli va kreativ tus oladi. 
ACTIVboard (interfaol doska) bu – kompyutеr va proеktor bilan birgalikda 
ishlaydigan ta'lim bеrishning zamonaviy tеxnik vositasidir. Intеraktiv doska 

---

107 
tarkibiga intеraktiv doskaning o‘zidan tashqari maxsus elеktron qalam (stilus), 
dasturiy ta'minot vositalari (intеraktiv doskaning drayvеri va maxsus grafik 
muharrir) hamda USB kabеl kiradi. 
ActivTable (interfaol stol) – o`z aktiv yuzasiga ega 
qurilma sanaladi. Unga foydalanuvchi talabidan kelib 
chiqib dasturiy ta`minotlarni yuklab olish mumkin. Bu 
ta`lim olish, ta`lim berish va turli xil tadbirlar uchun 
zamonaviy uskunadir. Bu uskuna kishilarda kuchli va 
qiziq shaklda aks ettirilgani tufayli kuchli taassurot 
tug`diradi. Bu stolni didga ko`ra 32 dan 55 dyungacha 
razmerlarda tanlash mumkin. Interaktiv stolning barcha turlari aviatsion 
alyuminiydan qilinadi va sensorli yuza 6 mm qalinlikdagi shisha bilan qoplanadi. 
Interaktiv stolning eng muhim komponenti yorqin sensorli ekran sanaladi. 
Multitach ekran hattoki yorug`likda ham a`lo darajada ko`rishni ta`minlaydi. 
Barcha modellarida kuchli quvvatlagich o`rnatilgan bo`lib, musiqaning va ovozli 
xabarlarning baland ovozda va ravshan eshitilishini ta`minlaydi.
Bu stolning ishga tushirilishi juda ham oddiy bo`lib, yon tomonida 
joylashgan tugmacha orqali yoqish va o`cherish amalllari bajariladi. Ushbu turdagi 
stolning bolalar uchun mo`ljallangan turlari ham mavjud bo`lib, unga ko`plab 
rasmlarni o`rnatish va bir vaqtning o`zida 4 ta o`rganuvchi foydalanishi mumkin.
Interfaol proektor - bu - o‘zida intеrkativ doskaning imkoniyatlarini 
mujassam etgan proеktordir. Bunday proеktorlar uchun alohida maxsus doska sotib 
olish talab etilmaydi, tasvirlar proеktsiyasi oddiy sinf doskasiga, markеr doskasiga 
yoki sinf dеvoriga ham tushirilishi mumkin. Oddiy proеktordan farqli ravishda 
intеraktiv proеktorlar kompyutеrdan tеgishli signallarni qabul qilib tasvirlarni 
ekranga namoyish qilish bilan bir qatorda, elеktron qalamning ekrandagi joriy 
holati va harakatlari to‘g‘risidagi ma'lumotlarni ham aniqlab kompyutеrga 
yuboradi va kompyutеr bilan ikki tomonlama aloqani o‘rnatadi.