Mаshg`ulоt vаqti-2 sоаt

Mavzu: To’yingan uglevodorodlarni galogenli birikmalarini olinishi.
Reja
1 laboratoriya sharoitida metilxloridni olish uchun kerakli asbob
uskunalar va reaktivlar tayyorlash, kimyoviy xossalarini o’rganish.

2.metilxloridni olinishini bajarish, kimyoviy xossalariga hos
laboratoriya bajarish, tajriba natijasi haqida hulosa yozish.


O’quv mashg’ulotining maqsadi: to’yingan uglevodorodlardan metilxloridni olinishini laboratoriyada bajarish, kiyoviy xossalarini o’rganish, reaksiya tenglamalarini yozish.
O’quv faoliyatining natijasi: Talabalar to’yingan uglevodorodlarni galogenli birikmalarini olinishini bajaradilar, kimyoviy xossalarini urganadilar.


Baholash mezoni va ko’rsatkichlari

Guruhlar	Laboratoriya ish bajarishi natija yozishi	Uyga berilgan masala va mashq bajarishi	Jami ball
	0,5 ball	0,5 ball	1 ball

2-ilova.

3-ilova. 7-tajriba. Metilxloridning hosil qilinishi.

Reaktiv va materiallar: CH₃OH bilan kons. H₂SO₄ aralashmasi (1:1), osh tuzi kukuni, shpatel, probirkalar, gaz o’tkazgich nayli tiqin.

Probirkaga baravar hajimda olingan CH₃OH bilan H₂SO₄ dan iborat aralashmadan
3-4 ml.quying. Aralashmaga shpatel uchida osh tuzi kukunidan ozroq qo’shing. Probirkani og’zini gaz o’tkazgich nayli tiqin bilan berkitib, aralashmani ehtiyotkorlik bilan qizdiring. Bunda aralashma qattiq ko’pirib ketmasligi kerak. Ajralib chiqayotgan metil xlorid-CH₃CI gazini yondirib ko’ring, yashil hoshiyali sariq alanga hosil qilib yonadi.
Reaksiya bir necha bosqichda boradi:
CH₃ − OH + HO − SO₃ H→ CH₃ − O − SO₃H + H₂O
Metilsulfoefir
H₂SO₄ + NaCI → HCI + NaHSO₄

CH₃ − O − SO₃H + HCI → CH₃CI + H₂SO₄