Himoyalovchi yerga ulash. Mashina va dastgohlarning tok yurmaydigan metall qismlarini o’tkazgich yordamida yerga ulab qo’yiladi. Bundan maqsad qobiqqa tok o’tib ketganda ishchini bexosdan tegib ketish natijasida tok urishidan.
Himoyalovchi yerga ulash. Mashina va dastgohlarning tok yurmaydigan metall qismlarini o’tkazgich yordamida yerga ulab qo’yiladi. Bundan maqsad qobiqqa tok o’tib ketganda ishchini bexosdan tegib ketish natijasida tok urishidan.
Himoyalovchi yerga ulash qurilmalari ikki xil: tashqariga chiqarilgan (yoki bir yerga to’plangan) va konturli (yoki bir tekis taqsimlangan) bo’ladi. Tashqariga chiqarilgan qurilmalarko’pmcha ulovchi asbob-uskunalar turgan sexdan tashqariga chiqarib ma'lum bir maydonchaga to’planib o’rnatiladi. Yerga ulashning bu turi asosan kuchlanishi 1000 V. gacha bo’lgan qurilmalarda ishlatiladi. Buning afzalligi shundaki, elektrod vazifasini ba-jaravchi qoziqlarni yerga qoqish uchun qarshiligi kam bo’lgan (nam, loyli va sh. k.) erlarni tanlash imkoni bor.
Himoyalovchi yerga ulashning sxemasi: 1-elektryuritkich qobig’i; 2-yeiga ulovchi.
Bino va inshootlarni yashindan himoyalash.
Momaqaldiroq vaqtida 150 mV. gacha kuchlanishga, 200 kA. gacha tok kuchiga va 600-300000C haroratga ega bo’lgan atmosfera elektr zaryadlari portlash va yong’inlarni keltirib chiqarishi, yer ustidagi obyektlami vayron qilishi mumkin. Yashin ta'siri bevosita zarb ko’rinishida ham, elektromagnit va elektrostatik induksiya ko’rinishida ham bo’lishi mumkin.
Barcha bino va inshootlar yashindan himoyalanish darajasiga ko’ra uch toifaga ajratiladi (7.1-jadval). Ulaming toifasi yong’in va portlash jihatdan xavflihgi, o’tga chidamlihgi, shuningdek, ular joylashgan geografik hududda yashin ko’p yoki kam bo’lishiga qarab belgilanadi. I toifaga V—I va V—II sinf binolarining tashqi texnologik uskunalari kiradi. Bu binolarda havo bilan qo’shilib portlash jihatdan xavfli aralashmafar hosil qiladigan gaz, bug’ va chang chiqadi. II toifaga V—I va V—II sinf binofari tashqi texnofogik uskunalari hamda V—I sinf binoiari omborxonalari kiradi. III toifaga II—I, II—II, II—III sinf binoiari kiradi. Bu binolarda yonuvchi qattiq va suyuq moddalar, chang bo’ladi. Bularga ochiq omborxonalar, tutun quvurlari, suv minoralari, 15 m. dan baland minoralar, jamoat va turarjoy binolari, kasafxonalar, bofafar muassasalari, kinoteatrlar kiradi.
