Mavzu: Ovqat hazm qilish tizimi va uning yoshga bog’liq xususiyatlari Reja: Kirish Asosiy qism

Ovqat hazm qilish tizimining yosh xususiyatlari.

Bolaning bir kunlik ist'emol qiladigan ovqati shu vaqt ichida sarflangan energiya oʻmini qoplashi va oʻsishni ta'minlashi kerak. Bolalarni ovqatlantirishda ovqat tarkibidagi mahsulotlar nisbatini olish kerak. Umumiy o'rta ta'lim maktab o'quvchilari uchun ertalabki nonushta 7.30dan 8gacha bir kunlik ovqat normasining 25%, ikkinchi nonushta 11-12 da ovqat normasining 15-20% ni, maktabdan qaytgandan so'ng tushlik iste'mol qilish kerak, bu ovqat normasining 35% tashkil etadi, kechki ovqat 19-20 da ovqat normasining 20-25% tashkil etishi kerak.
Oziq moddalar energiya va qurilish materiali hisoblanadi. Shuning uchun sifatli ovqat iste'mol qilishlari kerak. Shundagina ular yaxshi o'sadi va turli kasalliklarga chidamli bo'ladi. Bolalar ovqati tarkibida oʻsimlik va hayvon mahsulotlari, vitaminlar bo'lishi kerak. Ovqatlanish to'g'ri tashkil qilish katta ahamiyatga ega. Katta yoshli odam uchun 1 kecha-kunduzda o'rta hisobda 100g yog' kerak. Iste'mol qiligan yog‘ning 70-75% hayvon, 25-30% Oʻsimlik yog'idan iborat bo'lishi shart. 6 oylikdan 4 yoshgacha bo'lgan bolalaming har kg vazniga 3,5-4 g, maktabgacha yoshda 2-2,5g yog' zarur. Yog'lar etishmaganda bola ozib ketadi, organizmning chidamliligi pasayadi. Yog'lami ortiqcha qabul qilganda oziq moddalar va oqsillarni oʻzlashtirish buziladi.
Ona qornidagi ovqat hazm qilish sistemalari funksiyasi sust boʻlib bu ichak sekretsiyasini qitiqlovchi moddalaming yo'qligi hisobiga undagi sekret ishlab chiqaruvchi bezlarning stimulyatsiya qilolmasligi tufayli hisoblanadi va hazm bezlarining yaxshi rivojlanganligi hisobiga boʻlib oqsillarni suvida koʻp qismini soʻrilishi tashkil etadi. Hazm bezlani sekretsiyasi ishinmg jadallashishi hazm jarayonini yahshilovchi vositalar va hazm qilish shartli reflektor ajralishi hisobiga paydo bo'ladi.
Og'iz bo'sbligʻi -homila davrda morfologik rivojlanib 5 oyligida so'rish va yutimsh harakatlari kuzatiladi. Chaqaloq tug'ilgan zahoti emish va yutinish reflekslariga ega bo'ladi. So'rish refleksi hattoki lab terisiga mexanik qitiqlashda ham yuzaga keladi. Chaqaloqlarda og'iz bo'shlig'ining biroz quriqligi xos bo'lib shilliq qavat va bezlar hali toʻliq rivojlanmagan bo'ladi. Birinchi 6 haftalikda biroz so'lak ajratadi, keyinchalik soʻlak ajralish ko'paya boshlaydi bu so'lak ajratuvchi qitiqlovchi vositalar, ovqat hidi va emizish vaqtida ko'payadi