Mavzu: Ovqat hazm qilish tizimi va uning yoshga bog’liq xususiyatlari Reja: Kirish Asosiy qism

Shilliq qavatdagi bezlar - chaqaloqlarda kam rivojlagan, shilliq qavat tez ta'sirlanadi va shikastlanadi shuning uchun qizilo'ngachning pastki uchi keng bo'lib uning pastki qismida muskulli oshqozon bilan qismlari kuchsiz shuning uchun chaqaloqni qimirlashi sutni og izdan chiqishiga olib keladi. Bu chaqaloqlarni to‘yib emishida kuzatiladi.
Oshqozon bezlari - oshqozonda bezlar sekretsiyası ko'p miqdorda emas ammo unda hamma fermentlar mujassanı boʻladi. Kattalardagi kabi miqdorining kamligi kuzatiladi. Bola kattalashgan sari bu miqdor oʻsib boradi va 13 yoshda kattalarikiga teng boʻladi Bolaning oshqozon shirasida pepsin miqdori kam, hambrin miqdori ko'p bo'lib ko'krak sutidagi oqsillarni parchalashga mo'ljallangan boʻlib ona suti hazmini yaxshilaydi. Oshqozonnmg o'sishi bilan uning shilliq qavatining o'lchamlari ham o'sib boradi. Unga mutanosib shaklda bezlari ham va ularning sekretsiyasi ham oshib boradi va pepsin miqdori oshib boradi, ximozin miqdori kamayadi. Ona suti bola oshqozonida 2,5-3 soatda hazm bo'ladi, sigir suti 3-4 soatda. Jigar - bolalarda morfologik jixatdan hujaylari rivojlanmagan bo'lib uning funksiyasi hali etarli emas. Kasalliklarda uning hujayralan engil o'lib ketadi va modda almashinuvining va jigar funksiyasining buzulishiga olib. Bu holat bolalarda ichak infeksiyasi kasalliklarining og'ir o'tishiga sabab bo'ladi.
Ichak bezlari - ingichka ichak bezlari oshqozon bezlari kabi oshqozon shirasi tarkibi bolalarda kattalar kabi bo'lib hazm qilish quvvaqti past. Uning o'sishi bezlar aktivligi bilan bog'liq hisoblanadi. Ingichka ichakdan hazı bo'lishi kutilayotgan ovqat miqdori 12-30 soatda , suniy ovqatlar esa bundan ham tezroq o'tadi. Bolalarda ichakning uzunligi va uzun va nimjon ichak qıvızloqlari ichaklarning oson buralib qolishiga sabab bo'ladi. Oshqozon ichak sistemasining harakati 3-4 yoshda kattalardagidek bo'lishi kuzatiladi
Yo‘g‘o ichak - ona qorni davridayoq axlat paydo bo'lishi kuzatiladi.

Oraliq axlat yani mekoniy-hazm shiralari va oʻlgan epiteliylardan tashkil topadi. Mekoniy 1- soatlarda ajralib qoramtir rangda, hidsiz bo'ladi. Keying 2-3 kun ichida mekoniy o'rnini hazm bo'lmagan ovqat qoldiqlaridan iborat axlat tashkil qiladi. Axlat massası yogon ichakdan o'tish vaqtida shakllanadi. To'g'ri ichakka o'tganda cho'zilib reflector defekatsiyasi aktini paydo qiladi. Ikki yoshli bolalarda uning miqdori 2-4 dan 8 m gacha uzayadi. Axlat sariq rangli, kislotali hidga ega bo'ladi. Bolaning ikki yoshida defekatsiyasi akti 1-2 marta sutkasiga bo'ladi. Bolaning yoshi kattalashgan sari musbat va manfiy defekatsiyasi akti kuzatiladi bu ma'lum tashqi omilga bog'liq holatda shuning uchun bolani tuvakka ma'lum vaqtlarda o'tkazish talab etiladi bu o'z navbatida bolalarda defekatsiyasi akti kelishi uchu fon yaratadi. Uzoq muddat defekatsiyasi aktining kechishi bolada qabziyatga olib keladi.

4.