Mavzu: Sintaksis Reja So`z birikmasi sintaksisi

Holli b irikm a
— tobe so‘z hol vazifasida keladi:
Masalan Toshkentda o`qimoq(Boshqaruv)
Yaxshi o`qimoq(bitishuv)

So'z birikmalarining tuzilishiga ko`ra ikki turga bo`linadi

Sodda s o 'z b ir ik m a la r i - ikkita mustaqil so‘zdan iborat so‘zlarning birikuvidir.Quyida berilgan holatlar sodda so‘z birikmalari hisoblanadi.

Masalan: beshta daftar, qizil olma.....

M u ra k ka b so 'z b irikm alarida— tobe so'z o'ziga qarashli bo'laklar bilan kengayib keladi va gapda so'z birikmalari zanjirini hosil qiladi. So'zbirikmasidagi hokim so'z boshqa bir so'zga tobelangan, bir hokim so'z bir necha tobe so'zlarga aloqador bo'lganda yoki bitta tobe so'z bir necha hokim so'zlarga aloqador bo'lganda so'z birikmalari zanjiri hosil qilinadi. Ular bitta so'roqqa javob bo'ladi. Bunday birikmalar tarkibida mustaqil so'zlar soni uch yoki undan ortiq bo'ladi va ular o'zaro tobelanadi.

Sodda so`z birikmasi
Murakkab so`z birikmasi

Topshiriqlar.Test

1.O’z vatanini sevgan kishi shu vatanning ravnaqi uchun kurashadi. Ushbu gapda qo’llangan so’z birikmalari miqdorini aniqlang?

A) 7 ta B) 6 ta C) 5 ta D) 4 ta

2.Zargarov sahrodagi ishlarning miqyosini yaxshi tasvirladi. Berilgan gapda nechta so’z faqat hokim so’z vazifasida qo’llangan?

A) 1 ta B) 2 ta C) 3 ta D) 4 ta

3.Moslashuvli so’z birikmasi berilgan javobni belgilang.

A) o’rik guli B) gazeta o’qimoq

C) yog’och eshik D) do’kon yopiq

4. Boshqaruvli so’z birikmasi berilgan javobni belgilang.

A) o’rik guli B) gazeta o’qimoq

C) yog’och eshik D) do’kon yopiq

5. Bitishuvli so’z birikmasi berilgan javobni belgilang.

A) o’rik guli B) gazeta o’qimoq

C) yog’och eshik D) do’kon yopiq

6.Aniqlovchili birikma berilgan javobni belgilang.

A) chiroyli yozish B) qisqa hikoya