Bolalar to'g'risida xulosalarning aniqligini oshirish Sizning asosiy motivlaringiz, albatta, samarali o'qitish va boshqa yo'llar bilan yoshlarni tarbiyalashga xizmat qiladi. Siz band bo'lganingiz va bolalarning ma'lumotlari cheklangan bo'lganligi sababli, siz to'plagan ma'lumotlaringiz haqida tanqidiy fikr yuritishga ko'proq e'tibor berishingiz kerak. Biz ushbu taktikalarni tavsiya qilamiz:
• O'zingizning tarafkashligingizga qarshi turing. Har bir insonning bolalar haqida o`z tasavvurlari bor. Ba`zan o'qituvchilar vaqti-vaqti bilan ma'lum bir yoshdagi bolalar bajarishi mumkin bo'lgan narsalarni kamsitishi yoki maqtashi mumkin. Shuningdek, ular o'g'il va qiz bolalar ma'lum mavzularda tengsiz qobiliyatga ega bo'lishlarini kutishlari mumkin. Turli madaniy guruhlarning bolalari dunyoni o'z nuqtai nazaridan butunlay boshqacha yoki bir xil tarzda ko'rishadi yoki ularning o'rganishdagi har qanday cheklovlar uchun bolalarning o'zi javobgar deb o'ylashadi. Shubhasiz, bunday e'tiqodlar haqiqatga mos kelmasligi mumkin. Muayyan bolalar haqidagi ma'lumotlarni ko'rib chiqayotganda, sizning taxminlaringizga qarab, qanday qilib ma'lumotni yaxshiroq yoki tanqidiy ko'rib chiqishingizni hisobga olish kerak.
• Ma'lumotlaringizning ma'nosini doimiy ravishda tekshirib turing. Ishonchlilik nafaqat tadqiqotchilar, balki o'qituvchilar va boshqa amaliyotchilar uchun ham doimiy muammo bo'lib qolmoqda. O'qituvchilar bolalar haqida to'plagan ma'lumotlarini talqin qilishda tegishli ravishda ehtiyot bo'lishlari kerak.
• Ko'p gipotezalarni shakllantirish. Bolalar va o'spirinlar faoliyatini kuzatishda hech qachon bitta talqin bilan kifoyalanish kerak emas. Kuzatilayotgan xatti-harakatlarning har doim bir nechta sabablarni ko'rib chiqish lozim. Shu nuqtai nazardan, o'qituvchilar va boshqa ba'zi amaliyotchilar aslida professional tadqiqotchilarga nisbatan ustunlikka ega. Tadqiqotchilar ko'pincha bolalarni faqat qisqa muddatlarda ko'rishsa, amaliyotchilar nisbatan uzoq vaqt davomida bolalar ehtiyojlarini chuqurroq anglashlari mumkin.
• Bir nechta ma'lumot manbalaridan foydalaning. Ma'lumotlarning yagona manbai hech qachon "mukammal" haqiqiylik va ishonchga ega bo'lmaganligi sababli o'qituvchilar va boshqa maktab xodimlari bolalar ehtiyojlari to'g'risida xulosa chiqarishda ko'pincha turli xil ma'lumot manbalarini birlashtiradilar. O'quvchilarini zerikkan iboralar bilan kuzatadigan o'rta maktab o'qituvchisi testlarda ularning javoblarini sinchkovlik bilan ko'rib chiqishni va o'quvchilar materialni juda oson yoki qiyin deb bilishini xohlashi mumkin. O'qituvchi, shuningdek, sinf o'quvchilaridan mavzuga oid tushunchalarini tavsiflashni so'rashi mumkin. Shu tarzda o'qituvchi o'z o'quvchilarining materialni tushunishini yaxshiroq anglash uchun kuzatuvlarni, javoblarni sinab ko'rishni va ularning biografik hisobotlarini tahlil qilishni birlashtirgan bo'lar edi.
