mavzu soat juftlik Bolalar va o‘spirinlarni tushunish uchun tadqiqotlardan foydalanish


Bolalarning farovonligini qo'llab-quvvatlash darajasini aniqlash uchun atrof-muhitni baholang



Yüklə 464 Kb.
səhifə19/25
tarix06.03.2023
ölçüsü464 Kb.
#86821
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   25
Rivojlanish 2-mavzu

Bolalarning farovonligini qo'llab-quvvatlash darajasini aniqlash uchun atrof-muhitni baholang. Ba'zi baholash strategiyalari oilalar, sinflar va boshqa sharoitlarning kuchli tomonlarini, ustuvor yo'nalishlarini va cheklovlarini aniqlaydi. Bizning dastlabki ishimizda Abdulla o'z maktabi dastlab barcha bolalarning ehtiyojlarini qondira olmasligini bilib oldi. Bundan tashqari, baholash strategiyalari profilaktika dasturlari va boshqa jamoat xizmatlari uchun juda muhimdir. Masalan, giyohvand moddalarni suiiste'mol qilishning oldini olish bo'yicha dasturni rejalashtirayotgan jamoat guruhi talabalarni ko'cha-ko'yda giyohvand moddalarni iste'mol qilishga va suiiste'mol qilishga undashi mumkin bo'lgan sharoitlarni o'rganishi mumkin.

Bolalarning fiziologik ma'lumotlarini o'rganish
O'qituvchilar kamdan kam hollarda bolaning sog'lig'i, miya jarohati yoki nogironligi to'g'risida ota-ona tomonidan keltirilgan tibbiy xulosani ko'rishlari mumkin. Bunday vaziyatda o'qituvchilar tabiiy ravishda o'zlari malakali bo'lmagan qarorlarni chiqarishdan tiyiladi. Biroq bolalarning tibbiy nuqsonlari to'g'risida xabardor bo'lgan o'qituvchilar ba'zida maktab hamshiralaridan, maktab psixologlaridan yoki ota-onalaridan bola rivojlanishi bo`yicha foydali maslahatlar oladi.
Bolalarni kuzatish
Agar Siz bolalar va o'spirinlarni sinflarda, maktabdan keyin va boshqa sharoitlarda diqqat bilan kuzatib borsangiz, ularning qiziqishlari, qadriyatlari va qobiliyatlari haqida ko'p narsalarni bilib olishingiz mumkin. Kuzatuv mahoratingizni oshirish uchun bir necha takliflar keltirib o`tamiz:
• Bolalarning muayyan muhit talablariga qanday javob berishini kuzating. O'qituvchilar va boshqa amaliyotchilar ko'pincha bolalarning sinf, oshxona va o'yin maydonchasi kabi turli xil sharoitlarda harakatlanishini kuzatadilar. Bolalar va o'spirinlarni kuzatayotganda ular nima qilayotganliklari, nima uchun ular o'zlarini shunday tutishlari, voqealarni qanday talqin qilishlari va tuzatishlar ularning xatti-harakatlariga qanday ta'sir qilishi mumkinligi haqida o'zingizga savollar bering. Agar kuzatuvlarni bir nechta parametrlar bo'yicha to'play olsangiz bolalar ehtiyojlari to'g'risida chuqurroq ma'lumotga ega bo'lishingiz mumkin. Masalan, o'yin maydonida o`ta faol va baxtli ko'rinadigan, ammo sinfda qo'rqinchli va tajang bo'lgan bola akademik jihatdan muvaffaqiyatli bo'lish uchun repetitorlik yoki boshqa yordamga muhtoj bo'lishi mumkin.
• Yoshlarning og'zaki bo'lmagan xatti-harakatlarini kuzating. Bolalarning holatini, harakatlarini va hissiy tuyg'ularini diqqat bilan kuzatib borish, ularning afzalliklari va qobiliyatlari haqida muhim ma'lumotlarni berishi mumkin. Masalan, 18 oylik go'dakka g'amxo'rlik qilayotgan bola kichkintoy uyqusida sekinlashishi, qulog'ini tortishi va tasalli izlashi, boshqa bola esa tezlashishi, chayqalishi va uxlashga tayyor bo'lganda asabiylashishini bilib olish mumkin. Maktab psixologi o'spirin bilan suhbati davomida uning o'zini tushkun va umidsiz ko'rinishini payqashi mumkin. Bunga javoban psixolog uni uyda va maktabda ruhlantiruvchi faoliyatga undashi kerak.
• Bolalarning rivojlanish holatlarini ko'rib chiqing. Qondirilmagan ehtiyojni sezganingizda bola rivojlanishi haqidagi bilimingizdan foydalanib, vaziyatni tahlil qiling. Turli xil yosh guruhlarining odatiy xususiyatlari kuzatuvingizda yangi paydo bo'lgan yorqin xususiyatlarga e'tiboringizni qaratishga yordam beradi.
• To'g'ridan-to'g'ri kuzatuvlarni xulosalardan ajratib oling. To'g'ri kuzatish uchun aslida nimani ko'rayotganingiz nimani anglatishini o'ylashingiz bilan ajrata boshlashingiz kerak. To'liq ob'yektiv bo'lishning iloji yo'q, lekin Siz voqealarga o'z munosabatingizni yumshatish uchun biroz ilgarilashingiz mumkin. Sizga yordam beradigan strategiyalardan biri bu ko'rgan narsalaringiz va tajribani qanday anglashingiz haqida alohida qaydlarni saqlashdir. Quyida o'zining kuzatuvlarini "Eslatma" ustuniga yozgan o`qituvchi Alining ba'zi bir eslatmalarini e`tiboringizga havola etmoqdamiz:

Yozib olingan

Yozib olingan

Bola kompyuterda ishlayapti. O'n to'rtta talaba ish stolida ishlayapti. Olti o`quvchi xonaning orqa qismida boshqa o'qituvchi (yordamchi) bilan ishlamoqda. Bu u ishlaydigan ingliz tilidagi o'qish / yozish guruhi - faqat ingliz tilida so'zlashish. Men Alini faqat bitta bola bilan ishlayotganini ko'raman va u o'quvchiga ingliz tilida biror narsa bilan yordam beradi. Alining yonida aravada go'dak bor. Men klassik musiqani juda yengil eshitaman. Sinf chindan ham jim bo'lsagina, men musiqani har doim eshitaman. Men o'rnimdan turdim va stol atrofida o'tirgan bolalar nima ishlayotganini ko'rish uchun xona bo'ylab harakatlanaman. Ular dahshatli hikoyalar yozmoqdalar. Chaqaloq lablari bilan kulgili shovqin chiqaradi va sinfdoshlarning hammasi kulib, bir necha soniya tikilib turishadi, hatto o'qituvchi ham. . . .

Sinf haqiqatan ham o'zini o'zi boshqaradiganga o'xshaydi ... Men o'quvchilarning ispan va ingliz guruhlarga bo'linishini ko'rishga odatlanganim yo'q, chunki mening sinfimda ular ispaniyalik o'quvchilar. Buni ko'rish juda yaxshi, chunki bu ko`p marotaba yuqori sinf sharoitida sodir bo'ladi. Menga ish paytida musiqa qo'yish g'oyasi juda yoqadi. Bilaman, mumtoz musiqani eshitganimda, bu menga chindan ham dam olishga va xotirjam bo'lishga, shuningdek, diqqatni jamlashga yordam beradi. O'ylaymanki, bu sinf o'quvchilariga ham xuddi shunday ta'sir qiladi. Sinfdagi kulgini samimiy mavzu yoki manbadan kelib chiqqan holda chinakamiga qadrlashimni tobora ko'proq sezmoqdaman. O'quvchilar va o'qituvchining kulganlarini ko'rish ham yoqimli…

O`qituvchi sezgir kuzatuvchiga aylanishi uchun bolalar faoliyatidagi xarakterli jihatlarga shoshilinch xulosa qilmasligi kerak. Ko'rayotgan narsangiz nimani anglatishini farqlash orqali Siz o'qituvchi sifatida o`quvchilaringiz va ustuvorliklaringiz haqida bilib olishingiz mumkin.

KUZATUV QO'LLANMALARI
Bolalar va o'spirinlardan o'rganish


Yüklə 464 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   25




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin