Maxmudov n. M., Hakimov h. A. Makroiqtisodiy tahlil

3.3. Eng kichik kvadrat usuli
Mezon: haqiqiy miqdorlarning tekislangan miqdorlardan farqining 
kvadratlari yig‘indisi eng kam bo‘lishi zarur. 
Misol: chizikli funksiya bo‘yicha tekislanganda 










min
2
^
Y
Y
t
t
S

---

20 
Bundan,
3.4. Prognozlashning adekvatligi, ishonchliligi va sifati 
Korrelyasion-regerssion tahlil asosida olingan ekonometrik 
modellarning ishonchliligini har tomonlama tekshirish va baholash lozim. 
Tuzilgan ekonometrik modellarning ahamiyatliligi, ishonchliligi va 
keyinchalik prognozlashda qo‘llash mumkinligi quyidagi mezonlar 
asosida baholanadi: 
•
ekonometrik modellar ahamiyatini approksimatsiya xatoligi 
va Fisher mezoni yordamida baholash; 
•
ekonometrik modellar sifatini ko‘p omilli korrelyasiya 
koeffitsienti va determinatsiya koeffitsienti yordamida baholash; 
•
ekonometrik model parametrlari ishonchliligini Styudent 
mezoni bo‘yicha baholash; 
•
Darbin-Uotson mezoni yordamida “Eng kichik kvadratlar 
usuli”ning bajarilish shartlarini tekshirish. 
•
Ekonometrik modellar sifati va ahamiyatini approksimatsiya 
xatoligi va Fisher mezoni yordamida baholash mumkin. 
Approksimatsiya xatoligini hisoblash formulasi: 


min
2
1
0
1
0
^







X
a
a
Y
S
X
a
a
Y




























0
)
(
2
0
)
1
(
2
1
0
1
1
0
0
X
X
a
a
Y
a
S
X
a
a
Y
a
S
















0
0
2
1
0
1
0
X
a
X
a
X
y
X
a
a
n
y














X
y
X
a
X
a
y
X
a
a
n
2
1
0
1
0
%
100
*
1
i
i
y
y
y
n






---

21 
n - kuzatuvlar soni;
y - asosiy omilning haqiqiy qiymatlari 
ŷ - asosiy omilning tekislangan qiymatlari 
Approksimatsiya xatoligi 10% gacha qabul qilinadi.