Mehri xatun divan مهري خاتون ديوان baki 2011
Əlif Ey qaməti mövzunü, eyya xub nigar, Bitmədi qəddinə bənzər dəxi bir sərv, çinar. Bi
Yüklə 0,77 Mb.
|
|
Əlif Ey qaməti mövzunü, eyya xub nigar, Bitmədi qəddinə bənzər dəxi bir sərv, çinar. Bi Bu gün gülşəni-hüsnündə qoy əfğan edəlim, Yaraşar səhni-çəməndə ki edə fəryad həzar. Ti Tamaşa edəriz vəslini lütfünlə bu gün, Dili-dərvişə əta eyləsən, ey şah, nə var? Sə Sənaxan olalı bülbüli-can gülşəndə, Hüsnünə qarşı olur şamü səhər xoş güftar. Cim Cəmalını görüb, qeyrə nəzər eylər isəm, Dostum, tiri-müjgənlə iki gözümü çıxar. Ha Həyatım gedər, ey dost, üzün görməyicək, Sən sözün de, imdi nicə eyləyə can təndə qərar. Xe Xəyalın yazalı nəqşini dil lövhəsinə, Göz edər qiblənüma kimi gözüm leylü nəhar. Dal Dad etməz isən dadımızı, xuni-gözün, Məni nahaq yerə öldürsə gərək axıri-kar. Zal Zahid gözəli sevməyə tövbə demiş imiş, Döndü cürmünü bilib, etdi yenə istiğfar. Ra Rəva gördü fələk, biz nedəlim, gülşəndə Bülbülə ahü fəğan həmdəm ola, qönçəyə xar. Za Zülfünündə məni (yax) eşqlə Mənsur kimi, Can fədadır yoluna, eyləyə canım bərdar. Sin Səndən çevirərsəm üzümü, etmə məcal, Kəs qələm kimi başımı, dilimi yar, ey yar. Şin Şəha, zülmün əli şəhri-dili yıxdı dariğ, Çıxısar can bədənindən, edisər tərki-diyar. Sad Sandım ki, səhab içrə nihan oldu qəmər, Yar hüsnündə məgər etmiş imiş zülfünü tar. Zat Zə’fi-qəm hicrinlə qoy ölsün, yeridir, Dili-aşüftə ki, cana, ona pənd etmədi kar. Ta Təvafi-hərəmin eyləmişəm bunca zaman, Etiqadım budur, ey dost, məni yaxmaya nar. Za Zülm eyləmə, aşiqlərinə lütf eylə, Eyləmişdir bunların eşqin odu canına kar. Eyn Eynin dilü canlarmı qoydu aləmdə, Ki etmədi qəmzələrin tirilə onu şikar. Ğeyn Ğayətdə səfadır k’ola yanında həbib, Ol sana naz edə, sən onu edəsən busə kənar. Fi Fəraqın gecəsində bu qədər ah etdim, Ki oldu dil ayinəsi dərdim ilə jəngü qubar. Qaf Qəndil ruhundan yaxar, ey dost, dəlil, Ki günəş aləmə ənvarını eylər izhar. Kaf Könlüm evi viranını mə’mur etdi, Həmdülilla, hələ eşqin olalıdan me’mar. Lam Lə’li-ləbinin yadına bir mahrunun, Xub olar nuş edə mül, çün ərişə vəqti-bahar. Mim Mehri düşəlidən həvəsi-eşqinə, yar, Oldu rüsvayi-cahan, getdi qamu qeyrətü ar. Nun Nəm var dəxi eşqində budur təhsilim, Dildə qəm, didədə nəm, sinədə atəş hər var. Vav Var etdiyinə sonra peşiman olasan, Gül üzün dairəsini tutacaq bir gün xar. Hi Həba eyləmə sə’yini bu mən miskinin, Çox zamandır ki, yoluna dilü can etdi nisar. Lam əlif Layiq olamı ki, əcəb qapında, İtlərinlə belə mən dəxi olam xidmətkar? Ya Yetər cövrü cəfan ilə məni şamü səhər, Dostum, xaneyi-qəmdə inildət zarü nizar. 26
Mən’ edərlər oları bir-iki üzü qaralar. Düşəli eşqi-həvasyla dəryayi-qəmə, Görmədi zövrəqi-dil həddü, kənarü qaralar. Çəksə zülfünü sənəm ruxları üstünə nola, Yaraşar Kə’bənin örtüsü ki, ola qaralar. Etdilər aşiqi-şuridələrin eşqini pa, Qorxuram vəslinə dəxi gələlər əl qaralar. Canı ver yar eşiyində gəl, ey dil, sadiqsən, Aşiq oldur ki, onun toprağa qanın qaralar. Eşq babın dəxi bir vəchlə təhrir edəmməz, Mehri kim, bunca zaman dəftərü divan qaralar. 27
Yaraşar yolunda qurban olsa yüz min canlar. Bu libasın vəsfin eşitsə mələklərdən rəvan, Çak edərdi hülləsini hürivü qılmanlar. Kövkəbi-səyyarəvəş seyr eylədikcə gündüzün, Dolmuş idi hər tərəfdən mah ilə meydanlar. Başımı top eyləmişdim mən, əgərçi çalmağa Dilrübalar eyləmişdi zülfünü çovqanlar. Dərgahından, dilbəra, dur etmə Mehri bəndəni, Gərçi çoxdur asitanında sənin dərbanlar. 28
Dərman nə dürur, bilsəm ona çarə nədəndir? Hər dəm fələyin cövrü ilə yar cəfası, Bilsəm ki, mən bəxti-siyahgərə nədəndir? Çeşmi mana vəslini haram eylədi yarın, Mən qanı halal etdim o xunxarə, nədəndir? Çün dələmməz imiş qəmzələri xəncəri bağrım, Bəs bu ürəyimdə görünən yarə nədəndir? Can bülbülü nalan edə gülzari-xəddindən, Sən üz verəsən, ey üzü gül, xarə, nədəndir? Mən ayağını öpməyə canlar qılam isar, Rayqan verəsən busə sən əğyarə, nədəndir? Mehri çəkə cövrünü vü lütfün görə əğyar, Dövlət ona, zillət bu cəfakarə, nədəndir? 29
Eşq əhlinə dərgahın hübbul-vətən olmuşdur. Hicrinlə gözüm yaşı yağmır kimi yağaldan, Başdan-başa bu aləm çayır-çəmən olmuşdur. Dil bülbülü fəryadın artırsa əcəbmidir? Şeyda qılan onu sən qönçə dəhan olmuşdur. Cövrünlə məni, cana, öldürmə, təhəmmül et, Eşqin qəmiylə xud mana olan olmuşdur. Yolunda sənin, cana, bilməm nə günah etdim, Cövrün mana, əğyara lütfün nədən olmuşdur? Həqqa, qəddü xəddinın kim olsa həvəsində, Tabut ona sərv olub, güldən kəfən olmuşdur. Gülruxlarının çoxdur üşşaqı, vəli əmma, Çeşminə rəqibinin Mehri tikən olmuşdur. 30
Bir nəzər qıl mana, bə hey kafir! Sən gül idin çəməndə, mən bülbül, Ol zamanı ana, bə hey kafir! Məni cövr ilə sən öldürmək, Kim görübdür rəva, bə hey kafir! Çəkmişəm mən cəfanı min kərrə, Sən də et bir vəfa, bə hey kafir! Bizi bir busə ilə yad etsən, Olmaz idi xəta, bə hey kafir! Dil ki dərdməndindir əvvəldən, Dərdinə qıl dəva, bə hey kafir! Canü dildən sana bu aləmdə, Mehridir mübtəla, bə hey kafir! 31
Göz görə-görə məni necə odlara atdılar. Dil dözdü baği-hüsnünə əl sunmasın deyib, Zülfi-siyahi-marı gülüstanda yatdılar. Gülruxlarına bənzədim onun demiş məgər, Süsənlər üstünə yürüyüb dil uzatdılar. Naziklik ilə meyvəsin aldım dəhanının, Gör bağbanı, yəni ki oğru gözətdilər. Öldürməyə gətirdi deyü müddəini yar, Çeşmiylə qəmzəsi mana birdən göz etdilər. Dedim «Rəqibi dara əcəb asdılarmı ola?», Bir xeyir ağızlı dedi ki: «Çoxdan uzatdılar». Tərpəndiyincə qüvvət verər cana ləblərin, Şirin sözün kəlamına şəkərmi qatdılar? Bimehri, Mehri, sevmə dedim, pənt tutmadın, Hər cövri ki etdilər sana, onlar xoş etdilər. 32
Çəkməyən bilməz nədir, yarın cəfası özgədir, Düşməyən bilməz nədir, hicrin bəlası özgədir. Olmayan aşiq nə bilsin əhli-eşqin halını, Şərh olunmaz bu bəyanın macərası özgədir. Rasti-seyr eylə, üşşaqı nəvalar göstərər, Dilləri heyran edər, eşqin sədası özgədir. Xəlvətində, zahida, eyb etmə əhli-eşqə sən, Künci-qəmdə aşiqin də biriyası özgədir. İşin altın etmək istərsən üzün zər eyləgil, Talibi-iksiri-eşq ol, kimiyası özgədir. Buyi-zülfi-dilbərin qeyri gətirmə, ey səba, Bu dili-suzanıma qiblə həvası özgədir. Bir təbibə mən dedim: «Bimari-eşqə çarə nə?», Dedi: «Dilbər vəslidır, onun dəvası özgədir». Bir pərinin həlqeyi-zülfünə nagah oldu seyd, Şimdi Mehri miskinin dami-bəlası özgədir. 33
Xürrəm edən aləmi, cana, cəmalın bağıdır, Dostum, üşşaqa rəhm etgil ki, hüsnün çağıdır. Bülbül inlər xardan, mən ağlaram əğyardan, Müstədam olsun bəzmlə, xeyli dərd ortağıdır. Rismani-zülfünlə neçün bağlıdır boynum dedim? Göstərib çeşmin dedi: «Bu kafirın dustağıdır». Həsrətindən ağlaram sən Yusifın, Yəqubvəş, Gözlərim yaşı tükənməz, sanki Nil irmağıdır. Çəkməz idi bir nəfəs xarın cəfasın, neyləsin, Leyk bülbül gülüstan içrə gülün dustağıdır. Bəzmi-hüsnünə vücudum şəm’dir, pərvanə dil, Bu yanan canım fitilidir, ürəyim yağıdır. Dəhr əlindən bir səfa camını nuş etdirmədin, Sunduğun hər dəm, fələk, Mehriyə min tas ağıdır. 34
Gülzari-hüsnün, ey dost, cənnət içinə bənzər. Həqqən de, ey fələk, sən gördünmü dövr edəlidən? Xəlqi-cahanda bir xub bu nazəninə bənzər. Üzün görüb həsəddən, bədr olmasın qəmər heç, Öykünməkiylə haçan sən mahi-cəbinə bənzər. Halqa oldu firqətindən qəddim mənim, ey birəhm, Bağrın sənin əcəbdır, sənqi-nəginə bənzər. Eşqin yolunda, cana, can verdiyim görənlər, Der: əhli-eşq içində Mehri güzinə bənzər. 35
San canan gülşənidir, gülləri durmaz açılar. Necə şərh eyləyəyin qönçə dəhanı xəbərin, Nagəhan nari-nihandan yenə bir raz açılar. Qorxaram lə’li-ləbinin xəbərin söyləməyə, Nagəhan gənci-nihandan yenə bir raz açılar. Hər haçan kim, edərəm eşqi həvasında səda, Ahımın pərdələrindən neçə şahnaz açılar. Araram hüsni-kitabın ki, vəfa rəsmi bulam, Ha cəfa babıyla məs’əleyi-naz açılar. Müshafi-hüsnünü gördün, çün oxu süreyi-nur, Mehri, aşiqlərə aləmdə bu fal az açılar. 36
Ölməyə yer istər, uş da gəldi, urğanın sürər. Boynuma taxsan n’ola, cana, kəməndi-zülfünü, Eydi-vəsl ərsə haçan, hər kişi qurbanın sürər. Tarü mar etmiş ruhunda yar zülfi-ənbərin, Sanasan tavusidir, gülşəndə cövlanın sürər. Aşiqə mə’şuq çün cövr edə, gəlmişdir əzəl, Tərki-adət eyləməz, hər kişi ərkanın sürər. Mehriyi-dilxəstənin halın sorarsa, yara deyin, Bir nəfəs qalmış dürur əmma, ah, ol canın sürər. 37
Dil nədir, can dəxi, cana, sana qurban bilədir. Keçdi, ey qaşı kaman, qəmzən oxu candan ötə, Dəxi çeşmin necə bir sinəmə müjgan bilədir. Nedəlim, gözdən iraq oldun isə, dost, yetər, Çün xəyalın dili-viranıma mehman bilədir. Görüb ol yarı, mana söyləməsin deyü rəqib, Müttəsil sayə kimi, gör, necə şeytan bilədir. Mehri, bülbül kimi əfğanını dildən qoyma kim, Laleyi-xəddində onun çün güli-xəndan bilədir. 38
Yanlı xəbərlə uş məni gözdən düşürdülər. Hicr atəşilə dil hud əzəldən kəbab idi, Sinəmdə yaxdılar, ciyərimdə bişirdilər. Öldürdüm idi müddəi bir çəlməylə tiz, Neylərsən, itlər hav-havı ağlım çaşırdılar. Öldürməsi qəza deyü üşşaq cəm olub, Kafir rəqibə hər birisi bir daş urdular. Dərdli ürək, ey Mehri, cəfaya edəydi səbr, Cövri-zəmanə xubları həddən aşırdılar. 39
Dedi: hər dəm eşqimin giryanı ol. Dedim: bə-sər! Dedi: hüsnüm gülüstanının həzaran dərdlə Ruzü şəb bülbül kimi nalanı ol. Dedim: bə-sər! Dedi: Kə’bə quyumun etsən təvafın sidq ilə - Eydi-vəslimin həman qurbanı ol. Dedim: bə-sər! Dedi: üz sür, asitanımda durub leylü nəhar, Sən də xidmətkarımın dərbanı ol. Dedim: bə-sər! Dedi: ey Mehri, sana canan gərəksə, can ver, İmdi gəl eşqim yolunda fani ol. Dedim: bə-sər! 40
Bulara can verməyən, əlbəttə, canandan çıxar. Tiri-qəmzən tutmasın jəngari-qəmdən, dostum, Ürəyimi yargil, peykamını qandan çıxar. Bigünah məhbusdur çaki-zənəxdanında dil, Zülfünə as, qutar, ol miskini zindandan çıxar. Mən vəfa umduqca, ol birəhm dilbər, ah, kim, Cövrü həddən aşırar, naz ilə urandan çıxar. Qəmzəsi düzdü bulub dildə xəyali-xəznəsin, Dedi: ancaqdır ki, dürlər gənci-virandan çıxar. Zülfünə baş qoşdı, qəmzən yıxdı dillər şəhrini, Şimdi fitnə aləmə sən çeşmi-fəttandan çıxar. Müddəi sözü ilə əldən çıxardım, yarı, ah, Hər kim şeytana uyar, əlbəttə, imandan çıxar. Ey bəlakəş Mehri, sən bənzər Bəlayi nəslisən, Sana daim bivəfalar, qaliba, ondan çıxar. 41
Şol dilrüba ki, hüsn elinin kəşvəri keçər, Bir şahdır ol ki, canü könül ləşkəri keçər. Ol dilrübaya dil necə olmaya müştəri, Cümlə cahan gözəllərinin sərvəri keçər. Versə ziya camalı cahanə əcəbmidir? Ol dilbərin ki, hüsni-camal ənvəri keçər. Cəllad çeşmi canıma qəsd etmədən həniz, Dərdli ürəyə qəmzəsinin xəncəri keçər. Can verəmməz yolumda demə, Mehri, dostum, Sadiqlərin cahanda bu dəxi, bəri keçər. 42
Şöylə kim dil xanəsində mehri-canan gizlidir, Nitəkim canda «əlif», tən içrə həm can gizlidir. Damənin öp, dövlət istərsən, üzün sür payinə, Dərdinə ver canın, ey dil, onda dərman gizlidir. Qaşı «Bismillah» ilə oxi-camali-müshafın, Küfri-zülfündə, gör, onun neçə iman gizlidir. Ləblərində dişləri nəzmin görən der: guyiya, Hoqqayi-yaqut içində dürrü mərcan gizlidir. Müddəini güldürüb, ağlatmasın den məni yar, Qərqə verər aləmi, yaşımda tufan gizlidir. Qəm deyil tutsa xətti-yarın izarı çevrəsin, Zülmətin içində labüd abi-heyvan gizlidir. Qəmzəsi oxlarına sinəm nişan olalı, ah, Yar bilir ürəyimdə neçə peykan gizlidir. Qüssəsin dildə görüb sordu xəyalı, mən dedim: «Xeyli müddətdir dərinimdə bu mehman gizlidir». Aşikarə busə car etdim ləbindən, dedi yar: «Arif ol, arif qatında lütfü ehsan gizlidir. Eşq bir sirri-ilahidir, nə bilsin mübtədi, Həmdülıllah, Mehri, cahildən bu irfan gizlidir. 43
Bənzər xəddi-dilbərlərin, qarə olubdur. Qoy üzləri ağ olmasın ol xizlərin kim, Üşşaqı qor, ehsanları əğyarə olubdur. Məsti-meyi-eşq olmuşü gözlərinə gətirmiş, Əfgar dürur arxası divarə olubdur. Bir qönçə kim, açılmadan onun bitə xarı, Şimdən geri buların işi varə olubdur. Hər badədə canan ləbi yadına, ey Mehri, Sərrafı da məndən betər avarə olubdur. 44
Cəhd edib bu yolda can ver, yoxsa əldən getdi yar. Fariq olub gər könülsüz istər isən yarını, Qafil olma ki, həzər qıl, qeyrinin olar nigar. Aləmi qərq eylər isən, kimsə silməz yaşını, Sonra gər qan ağlar isən, gündə min kəz zar-zar. Gülüstanında ikən ol qönçənin fəryad qıl, Yoxsa yarın gül gedər, qalarsan, ey miskin həzar. Xar əlindən damənin qurtarmağıçün dilbərin, Sən dəxi hər gülüstana üz urub yalvar, nə var? Mərd isən qeyrət dəmidir sür rəqibi hey mədəd, Daməninə tər gülün yapışmasın sə’y eylə xar. Bir zaman, Mehri, fələkdə seyr edərdi, şimdi gör, Bu səbəbdən oldu uş ayaqlar altında qubar. 45
Həmdülillah kim, vüsalından ona mərhəm də var. Dil qəribin nari-hicran gər yaxarsa, qəm yemə, Sana, ey qanlı yaşım, ahım kimi həmdəm də var. Tiği-qəhrindən ciyərlər parələndi gərçi, ah, Atəşi-eşqin yanar sinəmdə guya dəm də var. Atmasınmı tiri-qəmzəndən kəman əbruların, Yalnız canım deyil, ona hədəf sinəm də var. Həmdəm olduqsa həbibə qürrə olma, müddəi, Bu, cahandır, şadlıq sonunda labüd qəm də var. Sayeyi-dildarla gərm olma sən aşiqlərə, Dilbərin lə’li-nabatın dişləmiş adəm də var. Bu cahan bağında Mehri necə nalan olmasın, Bir sənin kimi xüsusən qönçələb gülfəm də var. 46
Sandıği-sinəm ona nişan edib atdılar. Əhsən ki, bir xədənglə min para qıldılar, Can potasını, doğrusu, doğru gözətdilər. Eşqin yolunda ox kimi doğru gələn şəha, Namusi-şişələrini çoxdan uşatdılar. Ömrüm tə’villiyinə yenə sabit dəlildir, Çün ruxlarında zülfi-sənəmlər uzatdılar. Öldürməsi mühəqqəq idi dün rəqibi yar, Kim mane oldu kim, bu gün ipin uzatdılar. Can şəm’isinə yandığımı dostlar görüb, Dil məcməri ilə köyünüb belə tütdülər. Can almaq iləmi qoyalar səni xublar?! Ey Mehri, qatlan dəxi-dəxi sana netdilər. 47
Yaxud bəlakəş aşiqi-şeyda mana yetər. Dil hücrəsində hər gecə eşqin mütəvvəlin, Görməyə can dəlilü tənim boriya yetər. Zəcr isə həddən aşdı gözüm yaşı başdan, Cövr isə yetdi canıma, ey dilrüba, yetər. Qəhrin cahanda mən görürəm, lütfünü rəqib, Öldürmək isə aşiqi, hey bivəfa yetər. Üz sürmək ilə izlərinə, oldum aşina - Kuyində itlərinlə bu mən mübtəla, yetər. Sən, ey Nəcati, istərsən boriya döşək, Yar eşiyində Mehriyə bir quru ca yetər. Bir danə ilə zülfi-kakil mürğün etdi seyd, Mana cahanda ömrüm olunca qida yetər. 48
Sandım səhab içində mahi-asiman yatır. Hüsnün misalı bir dəxi gəlmişmidir əcəb? Hər guşəsində bərgi-güli, ərğüvan yatır. Qılsa vətən əcəbmi bu dil asitanını? Pəs əndəlib handa görə gülüstan, yatır. Mən qəməri kimi dost duram sübh olunca, ah, Ol xoş rəqiblə sarılıb cana-can yatır. Eşqin meyini nuş edəli, Mehri, dostum - Getdi, başına gəlmədi ağlı, bican yatır. 49
Vəleyk hər dəm olardan gələn cəfalardır. Deməzlər aşiqi gördükcə mübtəlalardır, Fəğan gözəllər əlindən ki, bivəfalardır. Əgərçi adətidır xubların çü aşiqə naz, İkəndə həddən aşırmayıb etsələr hələ az. Keçirdilər günümüz hər dəm ahla qışü yaz, Fəğan gözəllər əlindən ki, bivəfalardır. Cəfaların görə aşiq, vəfalarını əğyar, Sürər cahanda münafiq səfaların hər var. Sevəni kəndiləri, sevməyə edərlər ar, Fəğan gözəllər əlindən ki, bivəfalardır. Vəfalı gərçi gözəl çox denirdi dövranda, Biz onu görməmişizdir cahanda bir anda. Bilimədim buların namı var, nişanı qanda, Fəğan gözəllər əlindən ki, bivəfalardır. Ölüncə, Mehri, cahanda bu sirri etmə təbah, Yaxanı çak edib et gördüyünə dərdlə ah. Məzarın üzrə bitən həşr olunca deyə giyah, Fəğan gözəllər əlindən ki, bivəfalardır. 50
Gah vəsli-dilbər ilə keçən dəmlər öldürür. Düşmən gülər bu halıma, mən ağlaram müdam, Hey buna canmı qatlanar, adəmlər öldürür. Xəstə dilə xəyaliydi əm-səm eyləyən, Müşkil budur ki, şimdi məni əmlər öldürür. Ağlan, gülün ki, bir gün, eya, dostlar, rəqib, Əcəl ərişmədən məni dərhəmlər öldürür. Xari-cəfada, Mehri, ölürsə, nə qəm rəqib, Ayt, qəbrçi: səni, onu gülfəmlər öldürür. 51
Yalnız bir mənmiyəm kafir, müsləman imrənər. Görəli zülfün şəbində üzünün ənvarını, Çərx sərgərdan olubdur, mahi-taban imrənər. Sərvi qəddin nazla seyr etdiyincə bağda, Hər yana ağzı suyu axar, ona bostan imrənər. Baği-hüsnündə səba tərpətdiyincə zülfünü, Qönçələr xəndan olub, zülfünə reyhan imrənər. Düşmüşəm çaxi-zənəxdanına, gərçi rahətəm, Həmdülillah, halıma hər əhli-zindan imrənər. Hoqqayi-yaqut içrə, billah, ol dürdanəyə, Kim ola can verməyə, ol bəhrə hər kan imrənər. Dərdini dərdinə dərman edəlidən dilbərin, Mehrinin hər vəch ilə dərdinə dərman imrənər. 52
Surətin üşşaqa came, qaşların mehrabdır. Asitanına necə üz sürməsin leylü nəhar, Əhli-eşqin səcdəgahı, qibləsi ol babdır. Dil şəbi-zülfündə gümrah olmasa olmaz əcəb, Ey şəhri-xubani-aləm, surətin mahi-tabdır. Yalnız bir mənmiyəm sən dilrübaya mübtəla? Canü dildən bu cahan xəlqi sana əhbabdır. Gözləri yaşın rəvanlar eyləyib, nalan edər, Mehri hüsnün gülüstanında bu gün tüllabdır. 53
Nə qaşlarım kəmanü, nə zülfüm nişançıdır. Böhtanlar eyləmiş bizə rə’na deyü xatib, Şairlərin bir neçəsi qayəti yalançıdır. Lə’l ilə busə istəsə bizdən əcəb deyil, Saqqalı gəlsə hər kişi ellər gülüncüdür. Şimdən geri məqamı bizim busəmız həman, İllərlə ürək ağırısı, əshal rəncidir. Hər asitana üz sürüyüb busə car edər, Bu bab içində Mehri də səndən dilənçidir. 54
Zülfi-buyuyla cahan ətrafını xoş bu tutar. Bu gözəllər şahını hüsn içrə gördüm nagəhan, Sərasər dil mülkünü dedim ki, axır bu tutar. Çeşmi-pür əfsun ilə dillər qoymaz, bənd etmədik, Sehrlə bənzər cahanı bu iki cadu tutar. Firqətindən inləsəm, titrər zəminü asiman, Həsrətindən ağlasam, uşbu cahanı su tutar. Mehriyə rəhm et bu gün, yoxsa bilirsən, dostum, Ertədən tiz hüsnünün ayinəsini mu tutar. 55
Qıldı afaqı şükufəylə müzəyyən kirdigar. Necə naxış etdi, gör, ol nəqqaş san’edən yenə, Hər dərəxti-xəmdən göstərdi bir ruyi-nigar. Dövlət onların ki, bu əsnada ola gülzarda, Bir əlində cami-sağər, bir əlində zülfi-yar. Gəh yanağından gül ala, gəh ləbindən mül onun, Gəh miyanını dərağuş edə, gəh busə kənar. Gül kimi gəldi yenə aləm bəharıyla bu gün, Surətin kəşf eylədi, gülzara bənzər şəhriyar. Qəddi-dilcusunu gördü, rəqsə girdi sərvlər, Ona gərm olub çəməndə ayasın qarsar çinar. Hər güləndamın həvəsinə meyi-cam iç, yürü, Arif isən fürsəti fövt etmə bu dəm zinhar. Dedi Mehri ol gülə: mənciləyin bülbülmü olar? Dedi kim: mən görürəm gündə sənin kimi həzar. 56
Məf’ūlu məfā’īlü məfā’īlü fe’ūlün Bizdən qaçırır hüsnünü dilbər nə qolaysız, Bülbüldən iraq oldu güli-tər nə qolaysız. Qəhrin çəkə həddən aşırı aşiqi-sadiq, Lütfün görə hər cahilü əbtər nə qolaysız. Min yerdə dilim dəlmiş ikən qəmzəsi tiri, Çeşmi də ura sinəmə xəncər, nə qolaysız. Yox yerə dəhanı xəbərin etdi deyü faş, Düşürdü bizi dillərə ellər, nə qolaysız. Şirin ləbin əğyara sunar, Mehriyə sunmaz, Tuti baxa, qarğa yeyə şəkər, nə qolaysız. 57
Məndən çevirir üzünü canan, nə qolaysız, Meyl etmədiyi quluna sultan, nə qolaysız. Aşiqlərı bir busəsinə can verə hər dəm, Əğyarlara ol sarıla üryan, nə qolaysız. Dərd ol, diriğa, kişinin sevgili yarı, Yanından iraq olduğu bir an, nə qolaysız. Saillərinə verməyə heç hüsnü-zəkatın, Yadlara qıla lütflə ehsan, nə qolaysız. Buyurmuş ikən asmağa ol yar rəqibi, Asılmadan ip üzülə, urğan, nə qolaysız. Öldür isər axır qəmi-hicran səni, Mehri, Yar etməz isə dərdinə dərman, nə qolaysız. 58
Hər handasa eşq əhlinə yoldaşlarız biz. Hər qönçələbin yadına əfğanımız artar, Bülbüllər ilə guya ki, qardaşlarız biz. Şəm’i-ruhuna ta gecələr sübhədək, ey dost, Pər yaxmada pərvanəyə yoldaşlarız biz. Əskilmədi əğyar, nedim, yar eşiyindən, Ol kəlbi-ləini şu qədər daşlarız biz. Xublarda vəfa bulammadıq, Mehri, cahanda, Bir bəxti siyah, taleyi yox başlarız biz. 59
Ki bu hərcayılara uğradı qutsuz başımız. Qədri bilinməyən aşiqlər üçün həşrə deyin Döyəlim başımızı daşlara, axsın yaşımız. Xarı əldən qoyalım, can verəlim gül yoluna, Haçan isə gedəcəkdir, qoya getsin başımız. Quru laf ilə cahanı bizə güldürməyəlim, Sirr ilə işləyəlim hər işi, bitsin işimiz. Loxma-loxma qoysunlar ətimiz hər dəmdə, Razıyız tək hər uyuz it yeməsinlər leşimiz. Düşdə gördüm ki, rəqibi belə rədd eylədi yar, Anla tə’birimizi, xeyrə dönübdür işimiz. Dilbərin yoluna, Mehri, dürüşüb cəhd edəlim, Qalsın ol yolda bizim dırnağımızla dişimiz. 60
Möhnət belimi dövri-kaman etməmək olmaz. Göz yaşını qəddin görüb, ey sərvi-rəvanım, Üz su ilə sən sərvə rəvan etməmək olmaz. Fəttan gözünün qəsdi dili-can imiş, ey dost, Tiri-müjənə sinə nişan etməmək olmaz. Pər yaxmada pərvanə sifət şəm’i-ruhuna, Eşqin məni ustadi-cahan etməmək olmaz. Gülşəndə görürsən gülü hər xar ilə, Mehri, Ta sübhə qədər ahü fəğan etməmək olmaz. 61
Canım sən imişsən, mana can anı gərəkməz. Gülzari-xəddinsiz mana, ey canü cahanım, Firdövs cənanı, güli-xəndanı gərəkməz. Dişin varkən lö’lö’yi-mərcanı nedərlər, Lə’lin varkən çeşmeyi-heyvanı gərəkməz. Dərdin yetər, ey dost, mənəm dərdimə əm-səm, Dilxəstə ki, cana dəxi dərmanı gərəkməz. Xəddinlə qəddinü ruhun var ikən, ey dost, Sərvü, səmənü, lalə vü reyhanı gərəkməz. «Cananını tərk et dedi, canın gərək isə», Mehri dedi: «Cananı gərək, canı gərəkməz». Öldürməksə, ey dost, rəqibi yetər əlhəqq, Ol kəlbi-ləinin bir ovuc qanı gərəkməz. 62
Cövrün çəkəyim, qeyri vəfadar gərəkməz. Cövrün də vəfadır mana, dərdin də dəvadır, Bimari-dilə, bir dəxi bimar gərəkməz. Cana bu cahan içrə vəfadar sənəmlər Hər guşədə gərçi neçəsi var, gərəkməz. Kuyində sənin daima üryan olayın tək, Cənnətdə mana hülleyü dəstar gərəkməz. Pənd etmə mana yar üçün yarını, naseh, Yarım mana, pəndin sana, hey, var, gərəkməz. Çeşmin məni öldürdi vü sən yox necə dersən, Qəmzən hu şəhadət edər, inkar gərəkməz. Məsti-meyi eşq ol, yürü aləmdə, ey Mehri, Bəs rəndü xərabat olana ar gərəkməz. 63
Bu atəşə pər yaxmayacaq ya nələriz biz. Nuş eyləmişiz ruzi-əzəl camını eşqin, Ta həşrədək ol şövq ilə məstanələriz biz. Var xanəgahı bəklə riya ilə sən, ey şeyx, Sabit qədəmiz, sakini-meyxanələriz biz. Qafil qoymarız xubların əldən, ölüncə Zənciri-səri-zülfini, divanələriz biz. Rüsvalığımız xəlqi-cahan bildi, nə qəm çün, Guş eyləməziz, nasehi-rindanələriz biz. Meydanına eşqin bu gün ixlasla girdik, Baş oynayıçı bir neçə mərdanələriz biz. Ey dost, rəqiblə durub, söhbət edərsən, Üşşaqlarız, çün yenə biganaləriz biz. Qılmaq dilər isən dili-viraneyi mə’mur, Gəl könlümüzü yap, qatı viranələriz biz. Tərki-dilü can etməyəcək dost yolunda, Ey Mehri, necə talibi-cananələriz biz. 64 Fə’ilātün fə’ilātün fə’ilātün fə’ilün Gördü bir mahi-liqayı, yenə sevdi gözümüz, Göz ucundan gözə-göz, odlara atdıq özümüz. Ləbi-vəsfindən onun sormağa mən can verərəm, Ərzi-hal etməyə leykin ona doymaz üzümüz. Ruhi-dövründə verər zülfi bizə ömri-diraz, Fərəhindən bir olubdur gecəmiz, gündüzümüz. Yapışıb daməni-əğyara müdara edəriz, Nitəkim yalvararız bir çöpə keçməz sözümüz. Eşqi-rahində onun xak ilə yeksan olalım, Can mülkün yıxalım, göylərə çıxsın tozumuz. Asimanilər atar göylərə ahım tünü gün, Bərki-ahimlə əcəb yanmaz isə ulduzumuz. Ruhi-şə’minə onun, Mehri, çü pərvanələriz, Yanalım, yaxılalım, bir pula almaz yüzümüz. 65
Öpsəm olmaz, nitəkim cəhd eylərəm bu arsız. Mən dilimdə namını vird etdim, əmma dilbərim, Bir dəm anmaz, adəm olmaz bir nəfəs əğyarsız. Vəslini iqrar edib, saldı məni sevdalara, Döndi, inkar eylədi bu dini yox iqrarsız. Ey təbibi-can, mədəd, bimarınam, öldüm mədəd, Dedi: hudur aşiq öldürmək mana timarsız. Görmədim bir xub kim, yanında olmaya rəqib, Bu cahan bağında heç gül olmaz imiş xarsız. Xubların mehrini, Mehri, öləriz tərk etməziz, Kim nə der isə desin, biz olmazız yarsız. 66
Talibi-dərd olmuşuz, dərmanə gəlmişlərdəniz. Başımı top etmək üçün zülfünün çovqanına, Eşqinin meydanına mərdanə gəlmişlərdəniz. Mehrini könüldə möhkəm tutmuşam, haq söylərəm, Sidqlə Mənsuru vəş urğanə gəlmişlərdəniz. Gülüstani-hüsnünün hər guşəsində, dostum, Bülbülü guya olub əfğanə gəlmişlərdəniz. Gəlmişəm hüsnün zəkatından ki, şeyüllah edəm, Sanma bu dərvişi-canananə gəlmişlərdəniz. Ey təbibi-dil, məni bənd eylə, dərman vaxtıdır, Zülfünün zəncirınə divanə gəlmişlərdəniz. Şə’mi-rüxsarına cananın, ey Mehri, daima, Yanalım pərvanəvəş, çün yanə gəlmişlərdəniz. 67
Vüslətinə bulmadım aləmdə bir gün dəstrəs. İllər ilə görməzəm yarım üzün mən müddəi, Sayəsi kimi qatından əskik olmaz bir nəfəs. Lə’li-şirininə mən can verərəm, irməz əlim, Ah kim, qarşımda daim latəkəllüf yer məkəs. Necə fəryad edəsən eşqin bəlasından, könül, Bulmadın aləmdə çün fəryadına fəryadrəs. Kuyin içrə gecələr ta sübh olunca, dostum, İtlərinlə həmdəm olduğum mana aləmdə pəs. Aşiqin qədrin bilər yolunda can versən rəva, Bivəfa hərcayılar sevdasına yelmək əbəs. Arifə bir hərf bəsdir, heç tətvil eyləmə, Taleyin yoxdur gözəllərdən, ey Mehri, sözü kəs. 68 Hərfi-şin Məfā’īlün məfā’īlün məfā’īlün məfā’īlün Ruhun ənvarı şövqündən dolubdur bu cahan atəş, Vücudum mülkünü yaxsa, əcəbmi hər zaman atəş? Yaxıb eşqin odun sinəmdə daim saxlaram, cana, Onun çün xaneyi-dildə yanar hər dəm nihan atəş. Fəraqınla, visalinlə dili-məhcur, ey dilbər, Olur hər nar bir gülşən, olur hər gülüstan atəş. İlahi, gülşəni-hüsnün gözüm yaşı ilə sən saxla, Dolubdur gərçi ahımdan zəminü aisman atəş. Çıxar can rəxtini şəhri-bədəndən, Mehri, dilxəstə, Fəda qıl yar yolunda ki, edər nagah ziyan atəş. 69
Fā’ilātün məfā’īlün fe’īlün Dost, bəhəqqi sureyi-ixlas, Məni öldür, bəladan eylə xilas. Yetər, atsın müjgan tirini qaşın, Ox nişanına urdu, yayını as. Dili-divanəmizi zülfündə, Dostum, bir qıl ilə bağla, ya as. Məna dükkanı içində sərraf ol, Səndə bulsun qamusu gövhəri-xas. Vermə nadan əlinə, kim nə bilər, Altının qiymətini əhli-rəsas. Bəhri-şeir içrə Mehri bir dürdür, Ki onu görməmiş ola qəvvas. 70
Xızır vəş zülmətdə qaldım, abi-heyvan eylə ərz. Ruxlarının pərtövin sətr etməsin kafir xəddin, Hey, bəyim, görkəz cəmalın nurun, iman eylə ərz. Müntəha qəddin kimi bir narvən görsün hənüz, Bustanə gəl bu gün sərvi-xuraman eylə ərz. Padişahım, seyr edərkən baği-hüsnün guşəsin, Bu dili-dərvişinə sibü zənəxdan eylə ərz. Xaki-payinə nisar etməklik üçün dilbərin, Qanlı yaşından, ey Mehri, dürri-mərcan eylə ərz. 71
Məfūlü fāilātü məfāīlü fāilün Ərz etdi gülşənə, görün, ol gül’üzar xətt, Nəqş etdi gül vərəqlərinə yazdı yar xətt.
Olmuş günəş üzündə məgər aşkar xətt. Yazmış cəmali-lövhünə reyhan xətti-riqə’, Dövri-qəmərdə gör necə bulmuş qərar xətt. İstər ki lə’li-çeşməsilə tazə-tər ola, Abi-kənara gəldiyi bu səbzəvar xətt. Bildi, həddində yazdı xəttin qıl qələmlə yar, Mərğub olar kənara yazılsa qubar xətt. Şimdən geri vəfa xəttini qıl qələmlə yaz, Can lövhəsində saxlayalım yadigar xətt. Gəldi izarı üstünə ləşkər çəkib bu gün, Aşiqlərin yəni ki, edə tarü mar xətt. Sanma cəmali-ayinəsindən gözüm ayram, Bir toz gətirmək ilə sən, ey nabekar xətt. Gəldisə xətti gül üzünə, Mehri, qəm deyil, Tər qönçə ikən eyləmişiz ixtiyar xətt. 72 Hərfi-ze Məfūlü məfāīlün məfūlü məfāīlün Can bülbülü, etdikcə sən qönçə dəhandan həzz, Etmədi cahan içrə bir baği-cənandan həzz. Ey əhli-səfa, cəhd et, eşq ilə keçir ömrü, Bulmaq dilər isən gər can ilə cahandan həzz. Tiri-müjganı cana atsın qoy kəman əbrun, Eylər bu dilü canım ol tirü kəmandan həzz. Gülzari-cəmalını pozdumu sanır xəttin, Etməzmi səfa əhli hər vaxt xəzandan həzz. Çeşmi dermiş: «Mehrin canın qılıram yağma», Etsin, edəriz qayət hey biz ziyandan həzz. 73
Məfāīlün məfāīlün feūlün Dilə cövrün həbib etmişdi qəte’, Diriğa, yenə bənzər etdi race’. İçər su yerinə qanımı qəmzən, Əcəb budur ki, olmaz dəxi qane. Məni bir tirlə öldürmüşdü qəmzən, Arada çeşmin olmasaydı mane. Düşəldən eşqinin sevdasına, ah, Nələr oldu mənim başıma vaqe. Tapundan ummaz idim, dost axır, Qatın olay idi külli zaye. Yetilməz yara cəhd ilə, ey Mehri, Adamda olmasa gər zərrə tale. 74
Fürsəti fövt etmə, seyran et ki, tez keçər bu çağ. Bağrının qanı ilə pür eylə çeşmin sağərin, Dil kəbabından həbibə ma hazır eylə yarağ. Qönçə lə’li yadına nuş eyləsin gülgün meyi, Lalə xəddi-şövqünə sərməst olub sunsun ayağ. Vəqti-novruz ərdi bu əsnada, qayət cəhl ola, Bir nəfəs olmaq həbibin xaki-payindən iraq. Ya sevindir eydi-vəslinlə, ya öldür Mehrini, Qıl tərəhhüm vəqtidir, kim sümüyə ərdi bıçaq. 75
Dostum, dil mürğünə qurmuş qara zülfeynin ağ, Göz qızardıb düşdüm illah, ah, kim, müşkil duzağ. Nitəkim cəhd eylərəm, meyl etməm mahrulara, Çıxarır yoldan məni bir zülfi qara, üzü ağ. Ol qədər yaxdım, şəha, eşqin fitilin sinədə, Qurudu cismimdə qanım, əridi ürəkdə yağ. Yaxmasa qəm zülmətində, qalmış idim ta əbəd, Ruxların nari-xəyali-xaneyi-dildə çırağ. Düşdü Mehri bir pərinin zülfünün çəngəlinə, Key hünərdir, bu bəladan qurtararsa canı sağ. 76
Quru dəvalar ilə etdiyi iqrarına yuf. Eyü çəkdin buların cövrü cəfasın, bə, yürü, Necə bir yalvaralım, yarına, əğyarına yuf. Hey bu rişxəndələrin bir başı və min dil ilə, Aşiqin aldayıcı qövlü yalan yarına yuf. Sevəni sevməzü bunlar, ha, sevər sevməyəni, Qoy bu məhbubların dünyadə biarına yuf. Etimad etdiyi çün əhdinə hərcayıların, Mehrinin dəxi cahanda çürük əfkarına yuf. 77
Qəmzən qərəzi-can isə cananə təkəllüf, Başımda sənin can dəxi cana nə təkəllüf. Gər sən qılasan dost səri zülfünü çovqan, Mən dəxi qılam başımı meydanə təkəllüf. Gəldikcə xəyalın dilə, mehman tutar əldə, Xuni-ciyərimlə dolu peymanə təkəllüf. Kuyində rəqibini asaydıq boğazından, Əl dəyməniz olmaz yazıq, urğana təkəllüf. Mehri, sana min can dilər isən verər, ey dost, Bir busə verəsən də ona rindanə təkəllüf. 78
Cürmüm nədir ki, dilbəra, bizdən səfası yoq, Mən bəndəsinə zərrəcə meylü vəfası yoq.
Gördükcə məni üz çevirir, mərhəbası yoq. Eşqin əsiri dərd ilə dərmanda kim, bəyim, Alsan bizim də könlümüz ələ, xətası yoq.
Bir növbahara bir gün olar kim, xəzan ərər, Qürrə olma hüsnə, sevdiyim, axır bəqası yoq.
Heç görmədin ki, sonra üzünün qarası yoq. Atma Xəlil vəş məni odlara, ey rəqib, Aşiq bu yolda yanmağa, sanma, rizası yoq. Ey dil, həmişə cövrü cəfaya təhəmmül et, Sanma cahanda hər kişinin bir bəlası yox. Mehri, gərəksə yoluna can ver, gərək cahan, Oynar, gülər rəqib ilə, səndən səfası yoq. 79 Fā’ilātün fā’ilātün fā’ilātün fā’ilün Xirqeyi-irfandan et, zahid, başına taclıq, Gər dilərsən görməyəsən ta əbəd möhtaclıq. Cüreyi-eşqi-məcazi nuş eylə sidq ilə, Ta həqiqətdən yana yol bulasan me’raclıq. Nəfsini tən xanəsindən çək qənaət gəncinə Kim, səni əsrari-qeybə ərgürə bu aclıq. Cəhd edib didara yet, çəkmə bəriyyə zəhmətin, Et gör Kə’bə təvafın, etmədən həccaclıq. Necə bir nahaq yerə qanlar tökərsən zülm ilə, Var isə ağlın, gəl eylə nəfsinə həccaclıq. Ney kimi inlə dərunundan, qov bülbül naləsin, Qumru kimi «Dost, dost!» de, eyləmə dürraclıq. Atlasına vermə sən Mehri əmirin, fariq ol, Dərvişin yetər palazı arifə dibbaclıq. 80
Həmdülillah, kimsəyə göstərmədim möhtaclıq. Ruxları nətində şah mat olmadan can oynaram, Aləm içrə var isə ancaq ola ləclaclıq. Taciri-eşqi olaldan şəhri-dildə hər zaman, Qeyrilər sim ilə zər, mən can verərəm baclıq. Mən kəman əbruların görəli qurban olmuşam, Qəmzəsi tirinə sinəm etmişəm ovmaclıq. Ta əbədi zülmət şəbində qalmış idim, dostun, Mahi-tabı hüsnünün gər etməsə ixraclıq. Zəhri-hicriylə həlak olmuşdu çoxdan canü dil, Lütf edib şirin ləbi, gər etməsə qəllaclıq. Bir qida vermiş dürur ruhuna eşqi Mehrinin, Görməz ol ta həşrədək ruyi-cahanda aclıq. Bigünah aşiqlərı öldürmək istər zülm ilə, Çeşmi xunrizin ki, haydı, etməsin həccaclıq. 81
Yüklə 0,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|