“Məktəblilərin funksional imkanlarının inkişaf etdirilməsində fiziki tərbiyə metodlarının təsirinin tədqiqi” mövzusunda tərtib etdiyi” mövzusunda Magistr Dissertasiyası


Cədvəl 3.1.1. İdmanla mışğul olan məktəbli oğlanların fiziki inkişafının və funksional göstəricilərin yaşdan asılı olaraq orta qiymətləri (M ± m)



Yüklə 105,77 Kb.
səhifə2/2
tarix29.12.2021
ölçüsü105,77 Kb.
#48571
1   2
Məktəblilərin funksional imkanlarının inkişaf etdirilməsində fiziki tərbiyə metodlarının təsirinin tədqiqi

Cədvəl 3.1.1. İdmanla mışğul olan məktəbli oğlanların fiziki inkişafının və funksional göstəricilərin yaşdan asılı olaraq orta qiymətləri (M ± m)


yaş, il

bədənin total ölçüləri və funksional göstəriciləri

bədənin uzunluğu, sm

bədənin kütləsi, kq

döş qəfəsinin en dairəsi, sm

AHT, ml

dinamometriya

qüvvə indeksi, %

idmançılar

qeyri - idmançılar

sağ əl

sol əl

idmançılar

qeyri - idmançılar

10

136,50±5,6

30,20±5,5

66,50±4,5

1575±14,85

1450±10,10

15,45±1,20

12,60±0,90

49,20

38,25

11

140,0±6,1

35,70±6,7

67,60±4,6

2450±11,80

1775±2,95

16,20±1,80

14,35±1,60

49,35

39,20

12

144,0±6,5

39,35±6,7

75,40±5,0

2550±11,40

1860±3,50

16,90±1,55

14,70±1,85

52,50

40,90

13

150,5±7,1

45,80±7,15

75,00±5,5

2650±10,50

1925±3,55

21,00±1,60

18,80±1,80

53,50

42,60

14

159,5±7,0

49,50±7,40

78,00±5,3

2860±12,50

2250±7,70

22,70±5,20

23,70±4,50

60,98

45,95

15

164,0±7,2

55,10±7,25

80,00±5,9

3000±6,36

3150±7,90

25,00±2,15

24,50±2,50

61,30

48,50

16

168,4±6,4

60,70±7,6

85,00±5,0

3400±7,90

3200±4,60

30,00±2,90

28,00±2,90

73,85

57,95

17

173,0±6,7

69,60±7,0

87,20±4,6

3800±4,90

3460±7,40

32,65±2,30

30,10±2,70

73,55

58,35

Cədvəl 3.1.2. Məktəbli qızlarda funksional imkanların qiymətləndirilməsinin əsas göstəriciləri (M ± m)


yaş, il

bədənin total ölçüləri və funksional göstəriciləri

bədənin

uzunluğu,

sm


bədənin kütləsi, kq

döş qəfəsinin en dairəsi, sm

AHT, ml

dinamometriya

qüvvə indeksi, %

idmançılar

qeyri - idmançılar

sağ əl

sol əl

idmançılar

qeyri –

idmançılar



10

136,6±5,6

31,2±5,5

66,5±4,5

1460±0,21

1600±0,26

10,0 ±0,50

9,6±0,45

42,10±0,60

31,60±0,60

11

142,0±6,6

35,7±6,7

67,6±4,6

1850±0,35

1950±0,30

11,4±1,23

10,9±0,40

42,90±0,62

32,4±0,64

12

143,0±6,4

39,3±6,4

70,4±5,0

2000±0,41

2150±0,37

15,0±1,15

13,15±1,2

46,0±0,58

35,80±0,64

13

153,5±7,1

45,8±7,5

75,0±5,5

2230±0,39

2350±0,40

18,4±0,85

15,80±0,95

46,7±0,64

36,15±0,82

14

157,5±7,0

49,5±7,40

77,0±5,3

2300±0,40

2500±0,45

18,9±0,95

16,70±0,90

49,10±0,60

37,9±0,65

15

160,0±7,2

53,10±7,25

80,0±5,9

2400±0,44

2600±0,40

20,05±1,40

17,8±1,07

49,4±0,67

38,8±0,64

16

161,0±6,8

55,7±7,6

81,4±5,0

2500±0,43

2800±0,50

20,80±0,90

19,09±0,95

49,9±0,90

38,8±0,58

Cədvəl 3.1.3. Yeniyetmə idmançılarda ümumi fiziki iş qabiliyyətinin göstəriciləri


yaş, illər

mütləq iş qabiliyyəti, kqm/dəq

nisbi iş qabiliyyəti, kqm/dəq/kq

oğlanlar

qızlar

oğlanlar

qızlar

9 – 10

440

390

13,0

13,2

11 – 12

590

470

15,0

14,3

13 – 14

830

610

16,5

14,5

15 – 16

1050

795

17,0

15,8

Cədvəl 3.1.4. İdmanla məşğul olmayan məktəblilərdə ümumi iş qabiliyyətinin göstəriciləri


yaş, il

iş qabiliyyətinin mütləq göstəricisi

oğlanlar

qızlar

9

380

300

10

425

335

11

490

355

12

550

415

13

660

450

14

725

435

15

465

440

16

850

455

Cədvəl 3.1.5. Fiziki iş qabiliyyətinin məktəbli oğlanlarda yaşdan asılı olaraq dəyişilməsinin göstəriciləri


yaş, il

sakitlikdə nəbz göstəricisi, v/dəq

mütləq iş qabiliyyəti, kqm/dəq

nisbi iş qabiliyyəti, kqm/dəq/kq

10

90

400

12,5

11 – 12

86

500

12,6

13 – 14

88

670

13,5

15 - 16

82

880

13,5

Cədvəl 3.1.6. İdmanla məşğul olan yeniyetmə oğlan məktəblilərdə fiziki iş qabiliyyətinin PWC170 (kqm/dəq) üsulu ilə qiymətləndirilməsi


bədən kütləsi, kq

fiziki iş qabiliyyəti

aşağı

ortadan aşağı

orta

ortadan yuxarı

yüksək

30 – 39

300 – dən aşağı

301 – 400

401 - 600

601 – 700

701 – dən yuxarı

40 – 49

500 – dən aşağı

501 – 600

601 – 800

801 – 900

901 – dən yuxarı

50 – 59

600 – dən aşağı

601 – 750

751 – 1050

1051 – 1200

1201 – dən yuxarı

60 – 69

800 – dən aşağı

801 – 950

951 – 1250

1251 – 1400

1401 – dən yuxarı

70 – 79

1000 – dən aşağı

1001 – 1150

1151 – 1450

1451 – 1600

1601 – dən yuxarı

Cədvəl 3.1.7. İdmanla məşğul olan məktəbli qızlarda fiziki iş qabiliyyətinin PWC170 (kqm/dəq) üsulu ilə qiymətləndirilməsi


bədən kütləsi, kq

fiziki iş qabiliyyəti

aşağı

ortadan aşağı

orta

ortadan yuxarı

yüksək

20 – 29

200 – dən az

201 – 300

301 – 400

401 – 500

501 – dən çox

30 – 39

350 – dən az

350 – 450

451 – 650

651 – 750

751 – dən çox

40 – 49

450 – dən az

451 – 550

551 – 750

751 – 850

851 – dən çox

50 – 59

600 – dən az

601 – 700

701 – 900

901 – 1000

1001 – dən çox

Cədvəl 3.1.8. İşin icrası üçün lazım olan pilləkənin hündürlüyünün göstəriciləri


müayinə olunanlar

yaş, illər

pilləkənin hündürlüyü, sm

işin icra müddəti, dəq

oğlanlar və qızlar

8 – 11

35

3

oğlanlar

12 – 18

45

4

qızlar

12 – 18

40

4

Cədvəl 3.1.9. Yeniyetmə və gənc idmançılarda oksigenin maksimal sərfinin yaşdan asılı olaraq artma dinamikası


yaş, il

OMS, l/dəq

OMS, l/dəq/kq

oğlanlar

qızlar

oğlanlar

qızlar

10

1680

1600

55,0

48,38

11

1970

1600

57,26

44,94

12

2060

2000

54,35

50,83

13

2440

2200

64,37

48,08

14

3000

2350

67,56

46,30

15

3400

2600

62,52

48,23

16

3500

2700

58,40

48,56

17

3800

3000

60,12

51,60

Cədvəl 3.2.1. İdmanla məşğul olan və olmayan məktəbli oğlanlarda arterial qan təzyiqinin göstəriciləri (mm.c.st.)


yaş, il

müayinə olunan qruplar

idmanla məşğul olmayanlar

idmanla məşğul olanlar

AQT sistolik

AQT diastolik

AQT sistolik

AQT diastolik

10

110,8 ± 2,80

65,6 ± 3,70

120,0 ± 6,60

77,3 ± 8,70

11

122,4 ± 4,70*

72,3 ± 3,30**

105,4 ± 7,34*

64,2 ± 3,30**

12

118,6 ± 3,90

72,1 ± 2,26

118,0 ± 4,85

72,0 ± 2,65

13

124,9 ± 2,45

73,2 ± 1,65

126,7 ± 1,25

77,0 ± 2,75

14

130,6 ± 6,20

71,2 ± 4,20

132,0 ± 1,30

75,0 ±3,80

15

132,4 ± 4,03

73,8 ± 2,30

130,5 ± 4,15

74,5 ± 3,90

16

129,6 ± 3,15

73,6 ± 2,80

135,5 ± 3,10

74,8 ± 2,75

17

144,0 ± 3,30*

85,2 ± 3,25**

139,6 ± 3,20*

75,4 ± 3,20**

* - sistolik təzyiq; ** - diastolik təzyiq

Cədvəl 3.2.2. İdmanla məşğul olan və olmayan məktəbli qızlarda arterial qan təzyiqinin göstəriciləri (mm.c.st.)


yaş, il

müayinə olunan qruplar

idmanla məşğul olmayanlar

idmanla məşğul olanlar

AQT sistolik

AQT diastolik

AQT sistolik

AQT diastolik

10

107,5 ± 2,30*

70,0 ± 1,80**

118,4 ± 4,00*

77,0 ± 2,85**

11

102,2 ± 3,70

65,0 ± 2,00

100,6 ± 4,45

64,9 ± 2,80

12

126,30 ± 3,82*

80,65 ± 3,50**

107,0 ± 3,15*

65,20 ± 2,55**

13

119,20 ± 2,50

68,50 ± 2,00

116,45 ± 3,80

70,25 ± 2,40

14

125,20 ±2,50*

74,80 ± 1,60**

127,20 ± 3,65*

74,70 ±2,40**

15

126,65 ± 2,35

77,65 ± 2,35

126,80 ± 2,85

72,80 ± 2,60

16

120,10 ± 2,00

72,20 ± 1,40

117,30 ± 2,35

74,25 ± 1,35

17

124,20 ± 2,35

75,00 ± 1,65

117,20 ± 3,30

75,05 ± 2,20

* - sistolik təzyiq; ** - diastolik təzyiq

Cədvəl 3.2.3 Adaptasiyanın dərəcəsinə görə məktəbli oğlanların fiziki tərbiyə məşğələlərinin təsirindən asılı olaraq qruplara bölünməsi, %


adaptasiya potensialı

idmanla məşğul olmayanlar

idmanla məşğul olanlar

p

kafi

37,40 ± 4,50

58,60 ± 6,20

p < 0,01

gərgin

34,50 ± 4,30

28,30 ± 3,30

 

qeyri – kafi

22,20 ± 3,65

9,10 ± 2,10

p < 0,01

qırılma

6,25 ± 2,10

4,60 ± 1,50

 

Cədvəl 3.2.4. Adaptasiyanın dərəcəsinə görə məktəbli qızların fiziki tərbiyə məşğələlərinin təsirindən asılı olaraq qruplara bölünməsi, %


adaptasiya potensialı

idmanla məşğul olmayanlar

idmanla məşğul olanlar

p

kafi

49,70 ± 3,20

54,20 ± 4,15

 

gərgin

31,20 ± 2,90

31,30 ± 3,90

 

qeyri – kafi

11,70 ± 2,00

11,20 ± 2,70

 

qırılma

7,75 ± 1,60

2,05 ± 1,60

p < 0,01

Cədvəl 3.2.5. Ayrı – ayrı yaş qrupundan olan orta və yuxarı siniflərdə oxuyan məktəbli oğlanların fiziki tərbiyə məşğələlərindən asılı olaraq adaptasiya dərəcəsinin göstəricilərinə görə qruplara bölünməsi, %


adaptasiya potensialı

idmanla məşğul olmayanlar

idmanla məşğul olanlar

p

orta siniflərdə oxuyan

kafi

34,80 ± 4,00

58,16 ± 6,60

p < 0,01

gərgin

33,35 ± 4,05

32,90 ± 6,20

 

qeyri – kafi

20,30 ± 4,45

6,50 ± 5,30

 

qırılma

11,60 ± 2,80

4,00 ± 3,40

p < 0,05

yuxarı siniflərdə oxuyan

kafi

44,00 ± 4,70

46,40 ± 6,80

 

gərgin

32,00 ± 4,35

31,50 ± 6,35

 

qeyri – kafi

16,50 ± 3,45

18,55 ± 5,30

 

qırılma

7,75 ± 2,06

3,80 ± 2,60

 

Cədvəl 3.2.6. Məktəblilərin adaptasiya potensialının nəticələrinə görə qiymətləndirilməsi və onların qruplara bölünməsi, %


adaptasiya potensialı

idmanla məşğul olmayanlar

idmanla məşğul olanlar

p

kafi

45,50 ± 2,55

56,45 ± 2,70

p < 0,05

gərgin adaptasiya

32,15 ± 2,40

30,55 ± 2,50

 

qeyri – kafi

15,20 ± 1,85

9,95 ± 1,65

p < 0,05

adaptasiyanın qırılması

7,20 ± 1,30

4,10 ± 1,10

 

Cədvəl 3.2.7. Fiziki tərbiyə məşğələlərinin müxtəlif yaşlı məktəblilərdə dözümlük sabitinə (DS) təsiri (v/dəq/mm.c.st.)


yaş, il

 

idmanla məşğul olmayanlar

idmanla məşğul olanlar

p

10

o

19,55 ± 2,25

21,00 ± 1,80

 

q

23,45 ± 1,60

27,50 ± 3,15

 

11

o

19,75 ± 1,65

22,60 ± 2,65

 

q

24,65 ± 1,60

25,40 ± 1,15

 

12

o

22,68 ± 2,60

22,60 ± 3,55

 

q

22,80 ± 2,10

22,95 ± 2,10

 

13

o

21,12 ± 2,50

22,00 ± 2,66

 

q

19,42 ± 1,58*

15,20 ± 0,80*

p < 0,05

14

o

17,45 ± 2,00

17,20 ± 2,50

 

q

18,60 ± 0,85*

16,85 ± 0,98*

p < 0,05

15

o

15,60 ± 1,08

16,70 ± 3,20

 

q

19,15 ± 0,90

16,40 ± 1,80

 

16

o

17,60 ± 1,85*

13,20 ± 1,45*

p < 0,05

q

17,80 ± 0,60*

20,30 ± 1,85*

p < 0,05

Cədvəl 3.2.8 Qan dövranı sisteminin qənaətlilik sabitinin (QDSİ) göstəricilərinə fiziki tərbiyə və idman məşğələlərinin təsiri


yaş, il

müayinə olunanlar

tədqiqat qrupları

p

idmanla məşğul olmayanlar

idmanla məşğul olanlar

10

oğlanlar

4030 ± 250*

3120 ± 195*

p < 0,05

qızlar

3295 ± 160

3190 ± 160

 

11

oğlanlar

4350 ± 385*

3380 ± 140

p < 0,05

qızlar

3200 ± 190

3080 ± 105

 

12

oğlanlar

4325 ± 320

43 20 ± 230

 

qızlar

4160 ± 225

4180 ± 180

 

13

oğlanlar

5320 ± 230*

4680 ± 210*

p < 0,05

qızlar

4580 ± 200

4500 ± 330

 

14

oğlanlar

5190 ± 490

4940 ± 220

 

qızlar

4605 ± 270

4020 ± 320

 

15

oğlanlar

5060 ± 480

5060 ± 180

 

qızlar

4470 ± 290

4690 ± 260

 

16

oğlanlar

5100 ± 300

5360 ± 355

 

qızlar

4320 ± 155

5200 ± 235

p < 0,05

Cədvəl 3.2.9 Məktəblilərdə Robinson indeksinin göstəricisinə fiziki tərbiyə və idman məşğələlərinin təsiri


yaş, il

müayinə olunanlar

tədqiqat qrupları

p

idmanla məşğul olmayanlar

idmanla məşğul olanlar

10

oğlanlar

97,30 ± 6,45*

103,43 ± 11,30*

p < 0,01

qızlar

93,25 ± 3,20

120,95 ± 7,10

 

11

oğlanlar

108,10 ± 6,30*

87,80 ± 5,65*

p < 0,05

qızlar

87,30 ± 3,45

91,30 ± 6,20

 

12

oğlanlar

111,80 ± 5,20

102,75 ± 3,30

 

qızlar

116,90 ± 4,80*

102,10 ± 3,30

p < 0,05

13

oğlanlar

129,70 ± 4,40*

109,68 ± 6,55*

p < 0,05

qızlar

108,90 ± 3,90*

96,65 ± 4,75*

p < 0,05

14

oğlanlar

117,10 ± 5,00

108,80 ± 4,98

 

qızlar

114,40 ± 5,28*

97,50 ± 5,97*

p < 0,05

15

oğlanlar

114,95 ± 8,40

117,40 ± 4,80

 

qızlar

115,10 ± 4,50

108,40 ± 5,95

 

16

oğlanlar

119,50 ± 5,20

114,90 ± 6,80

 

qızlar

99,10 ± 2,70

96,95 ± 4,20

 

Cədvəl 3.3.1 Məktəblilərdə fiziki tərbiyə və idman məşğələləri ilə sağlamlığının vəziyyəti arasında korrelyasiya asılılığı


göstəricilər

yaş qrupları

orta siniflərdə oxuyan

yuxarı siniflərdə oxuyan

nəbz

0,17 ± 0,05**

0,08 ± 0,05

arterial təzyiq

0,08 ± 0,05

0,17 ± 0,05**

AHT

0,14 ± 0,04***

0,14 ± 0,05*

adaptasiya potensialı

0,21 ± 0,05***
  • 0,09 ± 0,05

sistolik həcm

0,14 ± 0,05*

0,16 ± 0,05**

qanın dəqiqəlik həcmi

0,05 ± 0,05
  • 0,03 ± 0,05

nəbz təzyiqi

-0,04 ± 0,05

0,20 ± 0,05***

dözümlülük sabiti

0,13 ± 0,05*

0,17 ± 0,05*

qanın qanəətlilik sabiti

0,06 ± 0,05

0,11 ± 0,05**

Robinson indeksi

0,18 ± 0,05**
  • 0,02 ± 0,05

harmonik inkişaf

0,39 ± 0,05***

0,24 ± 0,05***

fiziki inkişafın səviyyəsi

0,05 ± 0,05

0,04 ± 0,05

*- p < 0,05; **p < 0,01; ***- p < 0,001

Cədvəl 3.3.2 Hərəkət aktivliyinin və fiziki tərbiyə və idman məşğələlərinin keçirilməməsinin məktəblilərin sağlamlığında yaratdığı risk amilinin qiymətləndirilməsi (Aqafonova görə, 2014)


yaş dövrləri

nisbi risk (NR)

nisbi şans (NŞ)

riskin nisbi fərqliliyi (RNF)

aşağı məktəb yaşı

1,20

1,58

14,74

orta məktəb yaşı

1,07

1,18

12,25

yuxarı məktəb yaşı

1,16

1,64

10,95

tələbələr

1,30

1,60

23,68

cəmi

1,18

1,50

15,40

Cədvəl 3.3.3 Fiziki tərbiyə və idman məşğələlərinin məktəblilərin fiziki inkişafında yaratdığı risk amilinin qiymətləndirilməsi (Aqafonova görə, 2014)


yaş dövrləri

nisbi risk (NR)

nisbi şans (NŞ)

riskin nisbi fərqliliyi (RNF)

aşağı məktəb yaşı

1,30

1,50

43,60

orta məktəb yaşı

3,70

7,68

75,90

yuxarı məktəb yaşı

2,35

3,85

58,60

tələbələr

1,20

1,25

16,00

cəmi

2,13

3,57

48,25

Cədvəl 3.3.4 Fiziki tərbiyə vasitələrinin tətbiqindən asılı olaraq məktəblilərin harmonik fiziki inkişafı və adaptasiya göstəricilərinin optimallaşdırılmasına görə qruplara bölünməsi, %


göstəricilər

idmanla məşğul olmayanlar

idmanla məşğul olanlar

p

fiziki inkişafın harmonikliyi

harmonik

62,40 ± 3,20

69,40 ± 2,45

p < 0,05

disharmonik

28,35 ± 3,00

25,10 ± 2,30

 

kəskin disharmonik

5,60 ± 1,20

10,30 ± 2,00

p < 0,05

adaptasiya dərəcəsi

kafi adaptasiya

43,80 ± 2,65

56,85 ± 3,25

p < 0,05

adaptasiyanın gərginliyi

33,25 ± 2,50

23,95 ± 2,80

p < 0,05

qeyri – kafi adaptasiya

16,45 ± 2,00

12,00 ± 2,15

 

adaptasiyanın qırılması

10,70 ± 1,35

7,30 ± 1,80

p <0,05

DİQQƏTİNİZƏ GÖRƏ MİNNƏTDARAM
Yüklə 105,77 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin