MəMMƏdov qəRİb xəLİlov mahmud

Qovaq meşəliklərinin salınması və onlara qulluq edilməsi 

Cərgəvari  əkinlər.  Bu üsulda qovaq ağacları başlıca olaraq yolların, böyük və kiçik su arxlarının, su 

anbarlarının kənarında, habelə bağların və taxıl zəmiləri sərhədlərinin ayrılması üçün əkilir. Müəyyən dövr 

keçdikdən sonra həmin sahələrdə  əmələ  gəlmiş  ağacların oduncağından istifadə edilir. Belə  əkinlər təsərrüfat 

üçün çox əhəmiyyətli hesab olunur. Çünki belə əkinlər üçün xüsusi torpaq sahəsi ayırmaq, onu əkinə hazırlamaq 

və bitkilərə xüsusi qulluq göstərmək tələb olunmur. Bu cür əkinlər 3-4 ildən sonra birillik kənd təsərrüfatı 

bitkilərini küləkdən qoruma və meliorasiya əhəmiyyətinə malik olur, ilin isti vaxtlarında tarlada çalışanların 

istirahət etmələri üçün kölgəlik yaradır.  

Piramidaşəkilli çətrə və şaquli istiqamətdə inkişaf edən kök sisteminə malik olan qovaq növləri və sortları 

üçün bitkilərin bir-birindən 1-1,5 m aralı əkilməsi kifayətdir. Geniş çətrə və üfiqi istiqamətdə inkişaf edən kök 

sisteminə malik olan qovaq növləri və sortlarını əkdikdə isə bitkilərin arası 1,5-4 m götürülə bilər.  

Bağ və əkin zəmilərinin sərhədlərində bir və ya bir neçə cərgədən ibarət qovaq əkmək olar. Belə olduqda, 

əkilmiş ağaclar yaşıllıq və tarlaqoruyucu rolunu oynayır.  

Daimi su kanallarının və ya arxlarının  ətrafında qovaq əkilərkən gələcəkdə  həmin kanal və su arxlarını 

əkilmiş ağacların kökləri korlamasın deyə, bitkiləri arxdan 1-2 m aralı əkmək lazımdır. Qovaq əkilən çalaların 

səviyyəsi yer səthindən 5-10 sm qədər aşağıda olduqda yaxşı  nəticə verir. Belə olduqda, bitkilər atmosfer 

çöküntülərindən daha yaxşı istifadə edə bilir. Bir neçə ildən sonra cərgəvi əkilmiş ağaclardan kənd təsərrüfatının 

müxtəlif sahələrində istifadə etmək olar. İstifadə üçün cərgədəki ağacların ikisindən biri kəsilir və seyrəldilir, 20 

ildən sonra isə cərgədə olan ağaclar başdan-başa qırılır və bir neçə il ərzində həmin ağaclıq təbii olaraq bərpa 

olunur.