MəMMƏdov qəRİb xəLİlov mahmud
Yüklə 4,78 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Torpağın şorluq kateqoriyası 0-100 sm qatda quru qalığın
|
323
Cədvəl 14.5. Kür-Araz ovalığında torpaqların duzluluq dərəcəsini xarici görünüşə görə təyin etmək şkalası (Dövlət Yerquruluşu Layihə İnstitutu) Torpağın şorluq kateqoriyası 0-100 sm qatda quru qalığın şorluq həddi (%-lə) Torpaq səthinin görünüşü Bitki örtüyü və yayılma xüsusiyyəti
4 Şorlaşmamış 0,25%-dən az
Şorluqdan əlamət yoxdur
Çəmən bitkiləri üstünlük edir. Biyan, dəvətikanı, bəzən xostək (qarağan) Zəif şorlaşmış 0,25-0,50% Bəzən
şor ləkələri görünür, torpağın səthi qara və tozvari olur Tərə, xostək, dəvətikanı, çərən, tək-tək qışotu Orta şorlaşmış və ya şorakət 0,5-1,0% Bitkisiz sahələr, şoran otları çoxalır Qışotu,
sarsazan, Xəzər şahsevdisi (saksaul), bəzən çərən, biyan Şoran 1,0%-dən artıq Torpaq səthində quru tozvari və ya nəmişli şoranlıq əlamətləri aydın görünür Şoranlıq coğanı, qışotu, Xəzər şahsevdisi, sarıbaş,sarsazan və digər şoran bitkiləri
Xırda toxum və vegetativ hissələrlə asanlıqla artırmaq olan bir və ya çox yaşlarında tinglikdən daimi yerinə köçürüldükdə normal bitmə inkişaf etmə xüsusiyyətlərini itirməyən ağac və kolları (qovaq, söyüd, çinar, dağdağan, şam, sərv, tuya. alma, armud, heyva, tut, maklüra və s.) tinglikdə yetişdirib 1-3 yaşlarında daimi yerinə köçürmək olar. Bitmə faizinin yüksək olması, bitkilərin xarici mühitə tez uyğunlaşması, quraqlığa, şoranlığa davamlı olması, onların tez böyümə xüsusiyyətləri və s. baxımdan, irriqasiya meşə zolaqlarını birillik tinglərlə salmaq daha əlverişlidir. Yol kənarı, yaşayış məntəqələrinə, mal-qaraya yaxın olan sahələrdə 3-5 illik ağac və kollar əkmək olar. Belə olduqda torpağa və bitkilərə daha yüksək aqrotexniki qulluq göstərmək lazımdır. İrriqasiya meşə zolaqları salmaq işini erkən yaz və payız aylarında görmək məsləhətdir. Mülayim qış aylarında da (Kür-Araz ovalığı) əkin işi aparmaq olar. Yaz əkini bitkilərdə şirə axını başlayana qədər, payızda isə vegetasiya dövrü qurtardıqdan sonra aparılmalıdır. Təsərrüfat əhəmiyyəti və iqtisadi səmərəsinə görə Kür- Araz ovalığı üçün payız əkini daha sərfəlidir. Bu halda bitkilərin müvəqqəti basdırılması, toxumların saxlanması, stratifikasiya edilməsi üçün yer, işçi qüvvəsi və vəsait lazım gəlmir, vegetasiya dövrünün başlanması ilə əlaqədar bitkilərdə də inkişaf başlayır, ilk suvarma üçün su qıtlığı ilə qarşılaşılmır. İrriqasiya meşə zolaqları salarkən bitkilər, əsasən cərgə ilə, şırımların sututan hissəsinə, bir-birindən 1-1,5 m aralı əkilir. Bu məqsədlə şırım tirəsinin üstündə 1-2 illik tinglər üçün 25x25x25, 30x30x30, üçillikvə çoxillik bitkilər üçün isə 35x35x35 sm və daha geniş ölçüdə çalalar hazırlanır. Ağac və kolları cərgə və cərgə aralarında qarışıq əkmək olar. Meşə zolaqlarını qarışıq salarkən orada meyvə və həmişəyaşıl bitkilərə üstünlük vermək lazımdır. Son təcrübələr göstərir ki, eyni cinsdən oldan əkinlər yaxşı nəticə verir. İrriqasiya qoruyucu meşə zolaqları salarkən 3 əkin sxemi tətbiq etmək olar.
Yüklə 4,78 Mb. Dostları ilə paylaş:
|