MəMMƏdov qəRİb xəLİlov mahmud


Ölkənin (ərazinin) yaşı (vaxt) torpaqəmələgətirən amil kimi



Yüklə 4,78 Mb.
səhifə350/751
tarix28.12.2021
ölçüsü4,78 Mb.
#16756
1   ...   346   347   348   349   350   351   352   353   ...   751
Ölkənin (ərazinin) yaşı (vaxt) torpaqəmələgətirən amil kimi.  Hər hansı torpaq tipinin yaranması üçün 

müəyyən vaxt lazımdır. Burada torpağın mütləq və nisbi yaşını ayırmalıdır. Məlum olduğu kimi keçmiş SSRİ-

nin şimal hissəsi yaxın vaxtlarda buzlaqlardan azad olmuşdur. Cənubi Rusiya və Qazaxıstan çölləri (stepləri), 

Türkmənistan və Özbəkistan səhraları, Sibirin və Uzaq Şərqin bir hissəsində buzlaq olmamışdır.  

Tundra torpaqlarını şərti olaraq ən cavan, podzol torpaqları orta yaşlı, qaratorpaq və şabalıdı torpaqları isə 

yetişmiş yaşlı torpaqlar hesab etmək olar. Ən cavan torpaqlar  çayların  gətirmə konuslarında, müasir allüvial 

çöküntülər üzərində inkişaf edən torpaq hesab olunur. 

Beləliklə, torpağın mütləq yaşının başlanğıcı qurunun buzlaqdan, dəniz, göl, okean altından azad olması vax-

tı hesab olunur. Torpağın nisbi yaşı dedikdə isə onun vaxta görə formalaşması sürəti (müddəti) nəzərdə tutulur. 

H. Bennetə görə ana süxurdan 2-3 sm torpağın yaranması üçün 200-1000 il vaxt lazımdır.  




Yüklə 4,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   346   347   348   349   350   351   352   353   ...   751




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin